Dev'ayna Masalları

[yelpaze]

Şunu eklemeyi unuttum. Japonya'da faiz oranlarını ve enflasyonu değerlendirirken nüfus dengesi ile ithalat bağımlılıklarını da göz önüne almak gerekiyor. Nüfusu azalan Japonya enflasyonu direkt bir etki olarak hissetmeyeceği gibi ithalat dengeleri de para birimiyle ilgili bazı mecburiyetlerde baskın rol oynayabilir.

[KısaVade]

Çin konusundaki yorumlarınıza katılıyorum. Burada Batı'nın orta-uzun vade tepkisinin ne olacağı önemli. Çin'e karşı korumacı politikaları genişleterek yeni ve değişik tipte Batı-Çin ekseninde 2 kutuplu bir ekonomik soğuk savaş ortamına mı gireceğiz yoksa Batı Çin'in üstünlüğünü tamamen kabul edip teslim bayrağını çekerek yeni hegemonun Çin olduğu başka bir dünya tarihi mi göreceğiz? Burada biröok büyük Batılı sermaye grubunun Shenzhen'e ve civarına akmış olması ikinci ihtimale göre kartların yeniden karıldığını mı gösteriyor, yoksa bu her an geriye çevrilebilir bir süreç mi? Fakir ve çatışmalı halklarına rağmen büyük bir ekonomi olma yolunda ilerleyen Hindistan bu denklemde nerede yer alacak? Rusya sadece doğal kaynaklarıyla ve nükleer gücüyle arada diklenen bir büyük olma gösterisine mi devam edecek yoksa bu 2 kutuplu dünyada Çin'e mi eklemlenecek?

Elinize sağlık.
Yeni dünyayı ve paylaşım savaşlarını büyük ölçüde belirleyecek olgular, bu soruların cevaplarıyla şekillenecek.
Bugünden yarına bu kadar çok bilinmezli bir denklemi şimdiden tahmin etmek güç.
Son 30 yıldaki ivmelenmeyi(özellikle Çin tarafında) göz önünde bulundurursak, belki bizim nesil bile görebilir bazı sonuçları.
Yine de mutlak sonuçlar daha uzun yıllar alacaktır muhtemel.

[yelpaze]

Bir batı-doğu soğuk savaşı pek mümkün değil zira Sovyetler örneğinde SSCB sadece nükleer güç ve doğal kaynak zengini olarak batının karşısında durabilmişti, ekonomik güç olmaktan çok uzaktı, verimsizdi, sürdürülebilirliği olmadığı biliniyordu, politik olarak aşırı kırılgandı, tüm SSCB sınırlarında iç ekonomik faaliyetler cansız ve zayıftı, teknolojik üstünlükleri varsa da hiç biri ticarileşemedi, sermaye gücü yoktu. Çin zaten yeri doldurulamaz bir üretim üssü, işgücü avantajlarına sahip, tarihten gelen bir canlı iç ticaret kültürü mevcut, sınırları dışında müthiş etkin, doğal kaynaklar bakımından iyi durumda hatta nadir elementler ve güneş enerjisi gibi alanlarda hakimiyet elinde, teknolojide öncü konumda, sermaye gücüne fazlasıyla sahip. ABD bile sadece savaş yıllarında bu değerleri bir araya getirebilmişti.

[deva-i dert]

Bir batı-doğu soğuk savaşı pek mümkün değil zira Sovyetler örneğinde SSCB sadece nükleer güç ve doğal kaynak zengini olarak batının karşısında durabilmişti, ekonomik güç olmaktan çok uzaktı, verimsizdi, sürdürülebilirliği olmadığı biliniyordu, politik olarak aşırı kırılgandı, tüm SSCB sınırlarında iç ekonomik faaliyetler cansız ve zayıftı, teknolojik üstünlükleri varsa da hiç biri ticarileşemedi. Çin zaten yeri doldurulamaz bir üretim üssü, işgücü avantajlarına sahip, tarihten gelen bir canlı iç ticaret kültürü mevcut, sınırları dışında müthiş etkin, doğal kaynaklar bakımından iyi durumda hatta nadir elementler ve güneş enerjisi gibi alanlarda hakimiyet elinde, teknolojide öncü konumda. ABD bile sadece savaş yıllarında bu değerleri bir araya getirebilmişti.

Son yüzyıldaki ABD tarzında olmasa bile, Çin'in hegenomik bir yapıya bürünmesi ve kartların ona göre yeniden karılıp dağıtılması daha doğal bir akış gibi görünüyor bu senaryoda. Tabii Çin'in bütün bu avantajlarına rağmen Batı'nın ekonomik yenilgiyi kabul etmesi ve bunu sindirmesi hiç de kolay bir süreç olmayacak ve buna çomak sokmak için çokça yol denenecek. Trump'ın tarife savaşları buna sadece bir örnek.

[yelpaze]

Son yüzyıldaki ABD tarzında olmasa bile, Çin'in hegenomik bir yapıya bürünmesi ve kartların ona göre yeniden karılıp dağıtılması daha doğal bir akış gibi görünüyor bu senaryoda. Tabii Çin'in bütün bu avantajlarına rağmen Batı'nın ekonomik yenilgiyi kabul etmesi ve bunu sindirmesi hiç de kolay bir süreç olmayacak ve buna çomak sokmak için çokça yol denenecek. Trump'un tarife savaşları buna sadece bir örnek.

Çin'in avantajlarına sermaye gücünü de ekledim. Afrika'da ve bizim gibi sermaye sorunu olan her yerde Çin engellenemez bir güç oldu. Rusya gibi Çin'e karşı en temkinli ülkede bile müthiş etkililer, dediğim gibi ABD'nin tarihi boyunca, sadece 5 yıllık 2. dünya savaşı sürecinde sahip olabildiği avantajlar sepetini görüyoruz. Batının yapabileceği tek şey uzay yarışında gaza basmak ve yeni bir Kristof Kolomb anını beklemek. Kuantum çalışmaları belirsizliğe doğru yolculuk olarak tanımlanabilecek bu amaca uygun.

[KısaVade]

Bu tespitlere eklenmesi gereken önemli bir husus:
Çin eski Çin değil. Artık dünyanın en büyük iç pazarına da sahip...
Bu çok büyük bir motivasyon kaynağı.

[geceningözü]

Avrupa deyim yerindeyse ABD'yi kaybeden at, Çin'i ise kazanan at olarak görüp kazanan ata oynamak modunda idi. Sermayenin Çin'e kayması (Büyük ABD'li şirketlerle birlikte), Çinle çok hızlı bir biçimde artan ticaret hacmi (yanlış hatırlamıyorsam 3-4 yıl kadar önce Avrupa Birliğinin Çin ile toplam ticaret hacmi tarihte ilk defa ABD'yi geride bırakarak en yüksek seviyesine çıkmıştı.

Trump bu duruma Avrupa bizi soyuyor bizim vergi avantajlarımızdan yararlanıp sırtımızdan yıllık 500 milyar dolar para kazanıyor onu da götürüp Çin'e yatırıyor mealinde bir şeyler söylemişti. ABD'nin buna cevabı hem ekonomik, hem askeri hemde hem de siyasi oldu.

Avrupaya da arttırılan gümrük vergileri, sizin güvenliğinizi ben sağlıyorum bundan sonra başınızın çaresine bakın anlamında çıkışlar, Rusya'yı engeller gibi yapıp aslında Ukrayna meselesi üstünden Avrupayı korkutması ve nihayetinde de Avrupa Birliğinin dağılması yönünde çabaları.

Çin geriden atağa kalkıp yarışta öne geçen ve iki boy falan önde giden ata benziyor. ABD bakalım buna cevap verip yarışı çevirebilecek mi yoksa boynunu büküp duruma razı olacak mı. Gelişmeler maçı çevirmeye yönelik çabalar içinde olduğunu gösteriyor. Buna gücü ve nefesi yetecek mi? Yoksa kral öldü yaşasın yeni kral mı diyecek dünya kamuoyu?

[deva-i dert]

Avrupa deyim yerindeyse ABD'yi kaybeden at, Çin'i ise kazanan at olarak görüp kazanan ata oynamak modunda idi. Sermayenin Çin'e kayması (Büyük ABD'li şirketlerle birlikte), Çinle çok hızlı bir biçimde artan ticaret hacmi (yanlış hatırlamıyorsam 3-4 yıl kadar önce Avrupa Birliğinin Çin ile toplam ticaret hacmi tarihte ilk defa ABD'yi geride bırakarak en yüksek seviyesine çıkmıştı.

Trump bu duruma Avrupa bizi soyuyor bizim vergi avantajlarımızdan yararlanıp sırtımızdan yıllık 500 milyar dolar para kazanıyor onu da götürüp Çin'e yatırıyor mealinde bir şeyler söylemişti. ABD'nin buna cevabı hem ekonomik, hem askeri hemde hem de siyasi oldu.

Avrupaya da arttırılan gümrük vergileri, sizin güvenliğinizi ben sağlıyorum bundan sonra başınızın çaresine bakın anlamında çıkışlar, Rusya'yı engeller gibi yapıp aslında Ukrayna meselesi üstünden Avrupayı korkutması ve nihayetinde de Avrupa Birliğinin dağılması yönünde çabaları.

Çin geriden atağa kalkıp yarışta öne geçen ve iki boy falan önde giden ata benziyor. ABD bakalım buna cevap verip yarışı çevirebilecek mi yoksa boynunu büküp duruma razı olacak mı. Gelişmeler maçı çevirmeye yönelik çabalar içinde olduğunu gösteriyor. Buna gücü ve nefesi yetecek mi? Yoksa kral öldü yaşasın yeni kral mı diyecek dünya kamuoyu?

ABD'li şirketler belli alanlarda yarışın içinde kalabilirler, ancak Çin üretimde her alanı kapsayan bütüncül bir evrim geçirerek totalde üstünlüğü ele geçirdi. Benzer bir hareketi ABD'nin yapabilmesi üretim şartları, hammadde maliyetleri, Çin'in cevval, kendini yenileyebilen ve hızlı hareket edebilen iş gücü yapısına karşın oldukça hantallaşan iş gücü yapısı ile bana göre (imkansız olmasa bile) çok zor.