Tarihte Bugün

[metin]

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu için savaşan Bosnalı dağcı askerler, 1915

[metin]

B-24'ler, Salzburg'un demiryolu alanlarını bombalamaktan dönüyor. 27 Aralık 1944

[metin]

Birleşik Devletleri'nin Washington'daki yönetimi ile bu ülkeden ayrılmak isteyen 11 Güney Eyaleti arasında çıkmış geniş kapsamlı bir iç savaştır 1861-1865

İç savaş Amerikan halkı için bir felaket oldu. 4 yıl süren bu savaşta 620 bin asker öldü. Çoğu Güney eyaletlerinde olmak üzere şehirler tahrip oldu, çiftlikler yağmalandı ve sivil halk da büyük kayıplar verdi.

Amerikan İç Savaşı, modern harplerin cephe gerisine de sıçrayacağının ve büyük tahribat yapacağının ilk örneğidir. Bununla birlikte bu savaş hakkında bilgi edinmeyen dünya, yani Avrupa 1914’teki Büyük Savaş’a boş hayallerle ve çok çabuk sonuçlanır diye girdi. Yıkım elbette beklenenden çok daha ağır oldu.

Savaşı kuzeyliler kazandılar. Abraham Lincoln güneyin silik Başkanı Jefferson Davis karşısında yeni Amerika’yı çizdi. Kuzeyin yarattığı özgürleşen zencilerden oluşan işçi sınıfı, yaşamdaki zorluklar ve ayrımcılığın sona ermesi için bir yüzyıl daha bekleyecekti.

1865’te Amerikan tarihinin en ilginç Başkanı Abraham Lincoln bir güneylinin kurşunlarıyla hayatını kaybetti. Zencilerin demokratik bir topluma intibakı için bu kurban yetmedi. 100 yıl sonra bir diğer başkan, J.F. Kennedy de benzer sebeplerden dolayı suikasta uğradı; yetmedi Martin Luther King ve Malcolm X ...

[metin]

19. yüzyılın ortalarında Amerika Birleşik Devletleri'nin güneydoğu bölgelerinde büyük çiftliklerin ağırlıkta olduğu ve tarıma dayanan bir ekonomi yerleşmişti. Bu çiftliklerde özellikle pamuk, tütün ve şeker kamışı yetiştirilmekte ve gereken işgücü Afrika'dan kaçırılıp getirilen siyahi kökenlilerden oluşan kölelerden sağlanmaktaydı.
ABD'nin diğer bölgelerinde ekonomi sanayiye yönelmiş ve bunun gerektirdiği serbest işgücü için kölelik ortadan kaldırılmıştı. ABD'nin batı kesiminde hala yeni eyaletler kurulmaya devam ediyor ve bu yeni eyaletlerin çoğunda kölelik yasaklanıyordu. Bu ortamda güney eyaletleri köleliğin eninde sonunda güneyde de yasaklanacağından endişelenmekteydiler. Bu da güneyin köleliğe dayanan üretim tarzını kökünden tehdit ediyordu.

Köleliği kaldırmaya söz vererek seçime katılan başkan adayı Abraham Lincoln seçimi kazanınca güneyli 7 eyalet (Güney Karolina, Mississippi, Florida, Alabama, Teksas, Georgia ve Louisiana) yeni başkanın köleliği kaldıracağına kesin gözle bakarak hemen ABD'den bağımsızlığını ilan ettiler. Bu eyaletler Jefferson Davis'in başkanlığı altında Amerika Konfedere Devletleri adı altında yeni bir devlet kurdular. Kısa bir süre sonra buna 4 eyalet (Virjinya, Arkansas, Kuzey Karolina ve Tennessee) daha katıldı. Bu toplam 11 eyalet Amerikan İç Savaşı'nda güneyli konfederasyon tarafını oluşturdular. Ülkenin geri kalan kısmı (özellikle kuzeydoğu kısmı) da kuzeyli union "birlik" tarafını oluşturdular. Bir süre sonra iki devlet arasında savaş patlak verdi.

Amerikan İç Savaşı'nın ilk yıllarında hiçbir taraf üstünlük sağlayamadı. Her iki taraftan da birçok kayıplar oldu ve her iki taraf da zaman zaman askeri başarılar elde etse de baskın çıkamadı.

1863 yılının Temmuz ayında gerçekleşen Gettysburg Muharebesi önemli bir dönüm noktası oldu. Güneyden 75 bin, kuzeyden 82 bin askerin katıldığı bu kanlı savaşta her iki taraf da askerlerinin yaklaşık üçte birini kaybettiler ama kuzeyliler tartışmasız bir üstünlük sağladı.

En sonunda 9 Nisan 1865 tarihinde kuzey orduları güneyli ünlü komutan Robert Edward Lee'nin ordularını birkaç koldan sardılar ve teslim olmaya mecbur bıraktılar. Aynı yılın Haziran ayında geri kalan bütün güney askerleri de silahlarını bırakarak teslim oldular ve Amerikan İç Savaşı kuzeyin zaferiyle sona erdi.

Savaşın bitiminde güneydeki bütün kölelere özgürlük hakları verildi. Kısa bir süre sonra da köleler oy kullanma hakkını kazandılar. ABD'nin güneyinde köleliğe dayanan tarım ekonomisi sona erdi. Amerika Birleşik Devletleri bölünme tehlikesinin üstesinden gelerek tekrar tek bir ülke olarak birleşmiş oldu. Savaşın sonunda güneydeki siyahilere birçok hak verildiyse de, bunlar kısa süre içinde güneyli beyazlar tarafından geri alındı. Ayrıca savaştan önce ABD'nin güney ve kuzey tarafları eşit zenginlikteyken, savaştan sonra köle işçilerini kaybeden güney ekonomik yıkıma uğradı ve kuzey bölgesi öne geçti.

[metin]

Savaş süresince kuzey - birlik kuvvetlerinin, güneye karşı üstünlük kazanmasını sağlayan en önemli unsur, demir yollarıdır.

Yaya olarak 2 ayda gidilebilecek 2000 kilometrelik mesafeyi demir yolu sadece 7 günde alabilmekteydi. Trenler hem asker hem de cephe taşıma amaçlı kullanılmıştı. Ayrıca savaşın en kızıştığı bölgelerde güneylilere ait tren yolları tahrip edilmiş ve büyük bir üstünlük ele geçirilmişti. Bunlara karşı Güney lojistik destekten yoksundur.

Lincoln’ün gençliğinde gördüğü telgraf hatları sonderece etkin kullanılmıştır. Bizzat kendisi 4 yıllık savaş boyunca 3000 adet civarında telgraf çekmiştir.
Zaten Kuzey bölgeleri sanayileşmenin de bir gereği olarak tüm Amerika bölgesindeki demiryolu hatlarının %70 ine sahipti.

Lincoln Güneylileri savaşta yenebilmek için daha doğrusu, teslim olmalarını sağlayabilmek için savaşın yanında stratejik hamleler de yapmış, deniz muharebelerinden zaferle çıkarak etkili bir deniz ablukası kurmuş ve Güney’in pamuk ihracatını durma noktasına getirmiştir.
Bu yılan ablukası, o ana kadar Amerikan dış ihracatının %70 ini yapan Güney eyaletlerinin dış satımını durma noktasına getirmiş, ekonomileri giderek kötüye gitmiş, buna bağlı olarak da askeri gücü kırılmıştır. Bu çok zeki , stratejik ve savaşın seyrini değiştiren bir hamledir.

Sayısal rakamlardan da bakacak olursak;
Birlik yani kuzey nüfus sayısı 22 milyon buna karşılık asker sayısı 2.100.000 dir. Konfedarasyon ayeletleri ise toplam nüfusun sadece %29 unu oluşturan 9 milyon kişiden ibarettir. Dolayısıyla asker sayısı 1.064.000 dir.

Keza aynı şekilde kuzeyde silah ve patlayıcı madde üretimi Toplam üretimin %97 sini oluştururken güneyde bu oran sadece %3 tür.

Bu şartlar altında Güneyin nasıl savaşa girdiğini hatta savaşı başlatan ilk saldırının güneylilerden geldiğini anlamak mümkün değildir.

Benim Notum: Silahlara bakarken 93 harbinde Ruslara karşı kullandığımız silahlara ne kadar çok benziyor diye düşüneniniz oldu mu acaba.?
Pek yakında paylaşacağım..

[metin]

51 yıl önce bugün (19 Aralık 1966) ilk yerli otomobil olan Anadol üretim bandından indi.
Otomobilin satış fiyatı 26 bin 800 liraydı. Bu rakam, o günkü kurla 2 bin 980 dolar ediyordu.

Şimdiki kurla 11.500.00 Tl yapıyor.. Bedavadan biraz pahalı..

[metin]

2. Dünya Savaşı’nda, Kasım-Aralık 1940 aylarında İngiltere’nin Sheffield kenti Alman uçaklarının hava saldırısına uğradı. Saldırılarda kent halkından 700 kişi öldü, 2 bin kişi yaralandı, 40 bin kişi evsiz kaldı.

Bombardımanın ardından Moor Caddesindeki hasar görmüş bir tramvay – Sheffield, 12 Kasım 1940.

[metin]

Southampton Üniversitesi'nin Deniz Arkeolojisi Merkezi tarafından yürütülen "Black Sea MAP", projesi kapsamında jeoloji katmanları incelenirken 60 batık gemi bulundu.

Bulunan ilk gemi 4-5. yüzyıla ait olmakla birlikte Roma İmparatorluğu, Bizans ve Osmanlı İmparatorluğu da dahil olmak üzere 2,500 yıllık bir süreci kapsıyor.

Karadeniz'in yaklaşık 150 metre dibi oksijensiz. Bu sayede, organik olan her şeyle beslenebilen organizmalar, bu derinlikte, yetersiz ışık ve oksijensizlik sebebiyle yaşayamıyorlar.
Gemilerin çoğunun iyi durumda kalmalarının temel sebebi bu..

Osmanlı dönemi ahşap süsleme motifleri bu gemi batığında halen net olarak görülebiliyor.

BBC'nin David Attenborough-led Blue Planet programında çalışan televizyon ekibi, bu 3 yıllık proje sırasında
çekim yapmışlar. Yakında belgesel kanallarında gösterime girer sanırım..