Dev'ayna Masalları

[deva-i dert]

Eski nesil borsacılarda Bedelsiz Potansiyeli yüksek olan şirket avına çıkma gibi bir özellik vardır. Bugün başka bir şey üzerine düşünürken aslında tamamen başka bir kaygı ve amaç için bile olsa Bedelsiz Potansiyeli yüksek şirket avına çıkanların farkına varmadan bir yönden doğru şirketleri aramış olabilecekleri durumu aklıma geliverdi. Piyasada yatırımın guruları kabul edilenler (Buffet, Munger gibileri) şirketlerin kazançlarının yeniden ne kadarının şirkete tekrar kazandırıldığına ve bundan nasıl yeniden getiri elde edildiğine ciddi anlamda bakarlar ve bunu sorgularlar. Mesela onlar için en anlamlı metriklerden birisi ROIC'tir. ROIC'i yüksek olanları tercih etmeleri aslında tesadüfi de değildir. Bir şirketin ROIC'i yüksekse yani yatırılan sermayeden iyi bir getiri elde edebiliyorsa ve aynı zamanda bu şirketin kazançlarını şirket içerisinde tutabilme özelliği de yüksekse, yani kazandığı parayı temettü olarak ortaklar çekmeyip ya da çok az bir kısmını çekip geri kalanını şirket sermayesi içinde tutabiliyorsa aynı şirket, büyümek için ya da yatırım yapmak için çok daha az dış kaynağa ihtiyaç duyacak ve çok daha az maliyetle büyüyebilecektir.

Biz yatırımcılar olarak kendi sermayemizin kartopu etkisiyle büyüyebilmesi için borsadaki kazançlarımızı çekmeyip yine borsa yatırımlarında tutarak bileşik getiriden, yani kartopu etkisinden, nasıl faydalanıyorsak, aynı durum şirketler için de pekala geçerlidir. Kazandığı parayı sürekli kâr payı olarak çeken ortakları olan şirketin kartopu etkisiyle büyümesi de bunun tersini yapan yani kazançlarını şirket sermayesi içerisinde tutanlara göre çok daha düşük olacak, ayrıca yatırım ihtiyaçları hasıl olduğunda daha maliyetli olan dış finansmana daha çok başvurma yoluna gidecektir.

Bu durumda Öz Kaynakları içerisinde Geçmiş Yıl Kârları yüksek olarak duran şirketler (tabi aynı zamanda ROIC oranları da buna paralel yükselebiliyorsa), ya da bunları sürekli Bedelsiz Sermaye artırımı yapıp da bunu Ödenmiş Sermayelerine ekleyen şirketler, yani o parayı çok fazlaca çekip dağıtmayan şirketler büyüme noktasında çok daha avantajlı konuma gelebilmektedir. Tabi ki büyümenin yönetimini de iyi becerebilecek kalifiye yöneticileri varsa.

Görüldüğü üzere, sizi büyütecek şirket arıyorsanız, asıl bakılması gereken nokta şirketlerdeki yüksek temettü dağıtma oranı değil, aksine kazançları dağıtmayıp şirkette tutabilme ve bundan iyi getiri sağlayabilme yeteneği yüksek olanlara bakmak daha doğru bir seçim olacaktır.

Mottomuzu bir kere daha tekrarlayalım:

...büyük şirket değil, bizi büyütecek şirket...

[müzikal]

Görüldüğü üzere, sizi büyütecek şirket arıyorsanız, asıl bakılması gereken nokta şirketlerdeki yüksek temettü dağıtma oranı değil, aksine kazançları dağıtmayıp şirkette tutabilme ve bundan iyi getiri sağlayabilme yeteneği yüksek olanlara bakmak daha doğru bir seçim olacaktır.

Mottomuzu bir kere daha tekrarlayalım:

...büyük şirket değil, bizi büyütecek şirket...

Olması gereken tam olarak budur. Ekstra tek ilavem, büyük şirketler de pekala daha da büyüyebilir. Örnek apple

[deva-i dert]

Olması gereken tam olarak budur. Ekstra tek ilavem, büyük şirketler de pekala daha da büyüyebilir. Örnek apple

Büyük şirketler büyüyemez diye bir önyargımız mevcut değil Ancak,

Dünyanın GDP'si şu an 96,51 trilyon dolar. Apple'in market cap'i ise 2,79 trilyon dolar. Yani 34-35 kat daha büyüse dünya ekonomisinin ürettiği toplam değerle eşdeğer olmuş olacak. Bu çok da olası bir durum değil. Ancak 1 milyon dolar büyüklüğündeki bir şirket iyi yönetildiği takdirde 34-35 kat pekala büyüyebilir. Hatta çok daha fazlasını da becerebilir.

Demek istediğim büyüklerin büyüme alanı küçüklerin büyüme alanı kadar büyük değil katlama açısından.

[Neonadam]

Formüller için teşekkür ederim.

Fintables'a göre AFYON %62,5 ORGE %61,86 YATAS %61,09 ROIC elde etmiş.

Benim bakkal hesabına göre ise sırasıyla %49, %45, %37 çıkıyor.(%20 vergi oranı için bu oranlar)Bakkal hesabı olduğu için %2-3 oynama olması mümkündür.

Sizde kaç çıkıyor bu üç şirket için acaba?

Fintables'da alıştığım ROIC formullerinden farklı bir formul kullanıldığı için ROIC değerleri de farklı çıkıyor. Daha önce ROIC'in yaygın kullanılan formulünü burada paylaşmıştım. Şimdi de Fintables'da kullanılan formülü paylaşalım:

ROIC = NOPAT / Yatırılmış Sermaye

NOPAT denilen şey Net Operating Profit After Taxes, yani Net Faaliyet Kârından Ödenen Vergilerin düşülmüş hali.

NOPAT'i Fintables şöyle Hesaplıyor:

NOPAT = Brüt Kâr - Faaliyet Giderleri - Sürdürülen Faaliyetler Vergi Gideri

Gelir Tablosundaki Faaliyet Giderleri kalemleri şunlar : Genel Yönetim Giderleri, Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri, Araştırma ve Geliştirme Giderleri

Bu durumda


NOPAT = Brüt Kâr - Genel Yönetim Giderleri - Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri - Araştırma ve Geliştirme Giderleri - Sürdürülen Faaliyetler Vergi Gideri

formulüyle bulunmuş oluyor.

(Burada kullanılan değerler tek çeyreklik değil yıllıklandırılmış değerler yani 4 çeyreğin toplamı)

Kullandıkları Yatırılan Sermaye Formulü ise şöyle:

Yatırılan Sermaye = Dönen Varlıklar - Kısa Vadeli Yükümlülükler - Nakit ve Nakit Benzerleri + Maddi Duran Varlıklar

Tabii Yatırılan Sermaye hesaplanırken bu hesabı hem son bilanço için hem de bir yıl önceki aynı dönem bilanço için buluyorsun ve ikisinin ortalama değerini alıyorsun. Misal, son bilanço 2023-2Ç ise 2023-2Ç ve 2022-2Ç için Yatırılan Sermaye değerini bulup ikisinin ortalamasını alıyorsun.

[deva-i dert]

Formüller için teşekkür ederim.

Fintables'a göre AFYON %62,5 ORGE %61,86 YATAS %61,09 ROIC elde etmiş.

Benim bakkal hesabına göre ise sırasıyla %49, %45, %37 çıkıyor.(%20 vergi oranı için bu oranlar)Bakkal hesabı olduğu için %2-3 oynama olması mümkündür.

Sizde kaç çıkıyor bu üç şirket için acaba?

Hesaplayıp söyleyeyim

AFYON % 51,04 çıktı.. Ben FastWeb Mali Analiz'in kullandığı formulü kullanıyorum... Daha önce paylaşmıştım burada.

Yatırılan Sermaye kısmında ortalama değer alıyor musunuz 2023-2Ç ile 2022-2Ç için?

Burada formül farklılıklarından dolayı çok farklı sonuçlar çıkabiliyor. Ayrıca bazıları (Fintables'ı kastetmiyorum) formüllerde payda kısmına gelen değeri bir yıl önceki bilanço değerlerini kullanıyorlar, o da farklı sonuç çıkarabiliyor. Normalde elde edilen NOPAT değerini üreten yatırılan sermaye de sabit kalmıyor, her çeyrek değişiyor. Aslında bana kalsa son 4 çeyrek bilançonun ortalamasını alırım, ama uzun is, o yüzden kestirmeye kaçıp iki bilançonun ortalama değerini alıyorlar çoğu mali analiz programları.

benim için burada tüm lşirketlere aynı formülle bakabildikten sonra bir sıkıntı yok, tabii bir de ne formulü kullanıldığını bilmem lazım.

Fintables'da NOPAT hesaplarken Net Faaliyet Karı x (1 - Vergi oranı) sabit formülünü de kullanmıyor. Doğrudan Gelir Tablosundaki Sürdürülen Faaliyetler Dönem Vergi Giderini otomatik olarak düşüyor. Orada Ertelenmiş vergi geliri ya da gideri filan varsa NFK X (1- Vergi Oranı) formulüne hayatta uymayacaktır.

[Neonadam]

Öncelikle haklısınız, herkesin yöntemi farklı olsa da tek amacımız göreceli üstünlük bulmak olduğu için çoğu aşağı yukarı aynı yere çıkıyor.Sadece tercih meselesi.

Ben hesaplamanın kaynağı olarak da 9 sene önce ilk okuduğum "Valuation: Measuring and Managing the Value of Companies" kitabındaki yönteme kafam yattı, sadeleştirilmiş hali olarak kullanmaktayım.

Başlangıç ve bitişin ortalamasını alıyorum ben de.

Aradaki farkın nedenleri şundan olabilir;

-Afyon pek vadesiz mevduat tutmuyor dolayısıyla ben 2-3 milyon TL lik vadesiz nakiti yatırılan sermayeye ekliyorum.

-Finansal borçları, ertelenmiş vergi varlıkları gibi NOPAT/NOPLAT'a etkisi olmayacak şeyleri de hesaplamaya dahil etmiyorum.

Teşekkür ederim.

[deva-i dert]

Yapmış olduğum hatayı düzelttim. AFYON için bulduğum değer % 51,04. Fintables'dan yine farklı.

[deva-i dert]

Öncelikle haklısınız, herkesin yöntemi farklı olsa da tek amacımız göreceli üstünlük bulmak olduğu için çoğu aşağı yukarı aynı yere çıkıyor.Sadece tercih meselesi.

Ben hesaplamanın kaynağı olarak da 9 sene önce ilk okuduğum "Valuation: Measuring and Managing the Value of Companies" kitabındaki yönteme kafam yattı, sadeleştirilmiş hali olarak kullanmaktayım.

Başlangıç ve bitişin ortalamasını alıyorum ben de.

Aradaki farkın nedenleri şundan olabilir;

-Afyon pek vadesiz mevduat tutmuyor dolayısıyla ben 2-3 milyon TL lik vadesiz nakiti yatırılan sermayeye ekliyorum.

-Finansal borçları, ertelenmiş vergi varlıkları gibi NOPAT/NOPLAT'a etkisi olmayacak şeyleri de hesaplamaya dahil etmiyorum.

Teşekkür ederim.

Benim alışkın olduğum yöntem şu:

(Net Faaliyet Karı X (1 - Vergi Oranı)) / (Kısa Vadeli Borçlanmalar + Uzun Vadeli Borçlanmalar + Öz Kaynaklar Ana Ortaklık Payı - Nakit ve Benzerleri)

Pay kısmı yıllıklandırılmış değer.
Payda kısmı 2022-2Ç ile 2023-2Ç değerlerinin ortalaması