
Originally Posted by
carizma
Bu yönetmelik montajcıyı değil, gerçek üreticiyi seçiyor
2021 2025 Yerli Aksam Yönetmeliği, Türkiye enerji yatırımlarında yerli kavramını kökten yeniden tanımlamıştır. 2021 öncesinde ağırlıklı olarak %51 yerli mi?†sorusu üzerinden ilerleyen sistem, 2021 sonrasında puanlama, sertifikasyon ve sürekli denetim temelli çok katmanlı bir yapıya evrilmiştir. Artık yalnızca yerli oranı yeterli değildir; Ek-2 kapsamındaki yerli aksam puanı, TSE denetimi, Yerli Malı Belgesi (YMB) ve izlenebilir üretim süreçleri birlikte sağlanmak zorundadır. Üstelik bu uyum tek seferlik değil, destek süresi boyunca devamlı olarak izlenmektedir. Yanlış beyan, montajın üretim gibi gösterilmesi veya puan eşiğinin kaybedilmesi halinde yalnızca destek kesilmemekte, geçmişte alınan teşviklerin faiziyle geri ödenmesi riski doğmaktadır. Bu nedenle yönetmelik, kağıt üzerinde yerli görünen yapıları değil, gerçek üretim yapan şirketleri ayıklayan bir filtreye dönüşmüştür. Destek mekanizmasının beş yıl boyunca uygulanması ise, mevzuata uyum sağlayan şirketler için gelir görünürlüğü açısından son derece kritik bir avantaj yaratmaktadır.
Bu çerçevede Pomega, 2025 Yerli Aksam Yönetmeliğinin en net kazananlarından biridir. Şirketin faaliyet alanı olan batarya hücresi, modül ve paket üretimi, yönetmeliğin Ek-2 listesinde yüksek katma değerli aksamlar arasında yer almaktadır. Bu durum, yerli aksam puanlamasında Pomegayı yapısal olarak avantajlı kılmaktadır. Daha da önemlisi, Pomega Türkiyede gerçek üretim yapan bir yapıya sahiptir; montaj ağırlıklı değil, hücre seviyesine inen bir üretim zinciri kurmuştur. Bu sayede YMB, TSE sertifikasyonu ve izlenebilirlik süreçleri yönetmeliğin ruhuna uygun biçimde karşılanabilmektedir. 2025 itibarıyla YEKDEM ve YADF kapsamındaki projelerde yerli batarya kullanımı yalnızca bir tercih değil, proje finansmanı ve destek fiyatı açısından fiili bir gereklilik haline gelmektedir. EPCler için Pomega bataryası kullanmak, daha yüksek destek geliri ve daha iyi proje iç verim oranı (IRR) anlamına gelmektedir. Buna karşılık ithal, özellikle Çin menşeli bataryalar destek mekanizmasının dışında kalmakta ve rekabet güçlerini ciddi biçimde yitirmektedir. Ayrıca ABD ve Meksika gibi pazarlarda non-Chinese supply chain şartlarının güçlenmesi, Pomegaânın Türkiye merkezli üretimini yalnızca iç pazar için değil, ihracat açısından da stratejik hale getirmektedir. Bu nedenle Pomeganın halka arz hikâyesi basit bir kapasite artışı veya büyüme anlatısından ziyade, mevzuatla desteklenen, talep görünürlüğü yüksek ve fiyatlama gücü olan yapısal bir yatırım tezine dayanmaktadır.
Kontrolmatik açısından bakıldığında ise Yerli Aksam Yönetmeliği etkisi daha çok stratejik ve dolaylı bir pozitif olarak ortaya çıkmaktadır. Kontrolmatik bu ekosistemde iki ayrı ama birbirini besleyen rolde konumlanmıştır. İlk olarak EPC ve sistem entegratörü kimliğiyle, yerli aksam kullanan projelerde daha kolay finansman bulunabilmekte, YEKDEM gelirleri artmakta ve teklif süreçlerinde belirgin bir rekabet avantajı elde edilmektedir. İkinci ve daha kritik nokta ise, grup bünyesinde Pomega gibi yerli ve sertifikalı bir üreticinin bulunmasıdır. Bu dikey entegrasyon sayesinde Kontrolmatik, yerli aksam puanını dışarıdan tedarik etmek zorunda kalmamakta, tedarik zinciri ve kur riskini azaltmakta ve proje marjlarını daha öngörülebilir hale getirmektedir. Böylece şirket, sadece proje yapan bir EPC olmaktan çıkıp, mevzuata tam uyumlu ve sürdürülebilir sistem kurabilen entegre bir oyuncuya dönüşmektedir.
2021 ile 2025 düzenlemeleri arasındaki fark, bu stratejik dönüşümü daha da netleştirmektedir. 2021 döneminde yerli tanımı görece esnek, denetimler sınırlı ve montajcı yapılar avantajlıyken; 2025 itibarıyla yerli tanımı son derece sıkı, denetimler sürekli ve puanlama sistemi belirleyici hale gelmiştir. Bu yeni düzende montajcılar dezavantajlı konuma düşerken, gerçek üreticiler açık biçimde öne çıkmaktadır. Kontrolmatik grubunun son yıllarda yaptığı agresif üretim yatırımlarının arkasındaki temel motivasyon da tam olarak budur. Yönetim, sertifikasyona ve gerçek üretime dayanmayan bir büyümenin birkaç yıl içinde mevzuat duvarına çarpacağını öngörmüş ve buna göre pozisyon almıştır.
Yatırımcı açısından bakıldığında bu yönetmelik kısa vadeli kârlılık tartışmalarının ötesinde bir anlam taşımaktadır. Yerli Aksam Yönetmeliği, mevzuata uyumlu şirketler için orta ve uzun vadede görünür, öngörülebilir ve sürdürülebilir nakit akışı yaratmaktadır. Bugün Kontrolmatik bilançosunda görülen borçluluk ve baskı, bu uyumlu üretim altyapısını kurmanın doğal bir sonucudur. Ancak bu altyapıyı kurabilen şirket sayısı sınırlıdır. Faizlerin normalleştiği ve finansman koşullarının rahatladığı bir ortamda, mevzuata tam uyumlu, sertifikalı ve gerçek üretim yapan şirketlerin piyasa tarafından ilk ayrışacak oyuncular olması yüksek olasılıktır.
Sonuç olarak 2025 Yerli Aksam Yönetmeliği, montajcıyı değil gerçek üreticiyi ödüllendiren; sertifikasyon, puanlama ve beş yıllık destek süresiyle gelir görünürlüğü sağlayan bir sistem inşa etmektedir. Bu sistemde Pomega doğrudan kazanan konumundayken, Kontrolmatik Pomega sayesinde EPC tarafında yapısal ve kalıcı bir rekabet avantajı elde etmektedir. Bugün bilançolarda görülen baskı, yarın değerlemede primlenecek olan bu mevzuat uyumlu yapının maliyetidir.
Son haftalarda eş zamanlı olarak şunları gördük:
%300 bedelliden %100 bedelliye revizyon
KMT Tera pay devri (Pomega, Plan S, Kontrolmatik %5ler)
Bedelli süreciyle kısa vadeli borç kapatma hedefinin netleşmesi
Yerli Aksam 2025 rejiminin fiilen devreye girdiği bir takvim
Pomega ve Plan Sin artık halka arza hazırlanabilir bir bilanço hikâyesine sokulması
Hissede kısa vadeli sert satışlar ve takas temizliği
Bunların tamamı aynı amaca hizmet ediyor:
yüksek faiz ortamında hayatta kalmak + 2026 2027 büyümesini mevzuata uyumlu ve finanse edilebilir hale getirmek.
Pomega:
Yerli aksam rejiminde kazanan olacağı için,
bilançosu sadeleştiriliyor,
ortaklık yapısı kurumsal hale getiriliyor,
ileride halka arz edilebilir bir hikâye kuruluyor.
Kontrolmatik:
EPC tarafında yerli aksam avantajını kağıt üzerinde değil fiilen kullanabilmek için:
kısa vadeli finansal riskleri azaltıyor,
borç özkaynak dönüşümünü hızlandırıyor,
yüksek faiz dönemini atlatma moduna giriyor.
Son haftalarda yaşanan bedelli, pay devirleri ve sert fiyat hareketleri; Kontrolmatik ve Pomeganın büyüme hikâyesinin bittiğini değil, Yerli Aksam 2025 rejimine ve yüksek faiz ortamına uyumlu hale getirildiğini gösteriyor. Kısa vadede bu süreç fiyat üzerinde baskı yaratırken, orta ve uzun vadede gerçek üretici olan ve mevzuatla uyumlu şirketlerin ayrışacağı bir zemini hazırlıyor. Bugün piyasanın cezalandırdığı şey belirsizlik; yarın primlenecek olan ise tam olarak bu belirsizliğin ortadan kaldırılması olacak.
Yer İmleri