Sanat Mozaik

[Terraluna]

Fransiz Auguste ve Louis Lumiere kardesler icadini yaptiklari sinematografi ile ilk gosterilerini halka acik ve ucretli olarak 28 Aralik 1895’de Paris, Salon Indian Du Grand Café'’nin bodrum katinda yaptilar.

[Terraluna]

Fransiz sair ve oyun yazari Edmond (Eugène Alexis) Rostand’in Cyrano de Bergerac oyunu, ilk kez 28 Aralik 1897’de Paris, Théâtre de la Porte Saint-Martin’de sahnelendi.

"Nedir ki buse? Biraz daha yan yana yapilan bir vaattir.Yemindir kanmayana. Bir itirafin candan delil bulmasidir; sevismek mastarinin gul pembe noktasidir. Bir sirdir ki soylenir agza, kulak yerine. Bir gonul hazzidir ki, hep derinden derine yayilir. Bir visaldir karanfil lezzetinde. Dudaklarin ucundan tatmaktir ruhu biraz. / Cos'è poi un bacio? Un giuramento un pò più da vicino, una promessa più precisa, una confessione che cerca una conferma, un'apostrofo roseo fra le parole t'amo, un segreto soffiato in bocca invece che all'orecchio, un frammento d'eternità che ronza come l'ali d'un ape, una comunione che sa di fiore, un modo di respirarsi il cuore e di scambiarsi sulle labbra il sapore dell'anima!"



"Un baiser, mais à tout prendre, qu'est-ce ? Un serment fait d'un peu plus près, une promesse Plus précise, un aveu qui veut se confirmer, Un point rose qu'on met sur l'i du verbe aimer; C'est un secret qui prend la bouche pour oreille, Un instant d'infini qui fait un bruit d'abeille, Une communion ayant un goût de fleur, Une façon d'un peu se respirer le cœur, Et d'un peu se goûter, au bord des lèvres, l'âme. / A kiss, when all is told, what is it? An oath taken a little closer, a promise more exact. A wish that longs to be confirmed, a rosy circle drawn around the verb 'to love'. A kiss is a secret which takes the lips for the ear, a moment of infinity humming like a bee, a communion tasting of flowers, a way of breathing in a little of the heart and tasting a little of the soul with the edge of the lips! "

[Terraluna]

Amerikali filozof, egitimci ve populer yazar Mortimer Jerome Adler’in dogum yildonumu (28 Aralik 1902)

"Kant icin insan zihninden bagimsiz olan tek varlik, onun kelimeleriyle ‘Dinge an sich’ -varliklar, kendi ozlerinde bilinemezler. Bu ifade gercek bilinemez ifadesi ile es degerdedir. Bu anlayisa gore bilinebilir olan sadece bir ideal / ulkudur ki, bunun altinda yatan sebep bu ulkunun zihnimizin olusturdugu fikir ve dusuncelerin beslemeleri ile bu varliga ne olmasi gerektiginin yuklenmis olmasidir.”



"For Kant the only things that are independent of the human mind are, in his words, "Dinge an sich" -- things in themselves that are intrinsically unknowable. This is tantamount to saying that the real is the unknowable, and the knowable is ideal in the sense that it is invested with the ideas that our minds bring to it to make it what it is."




“Iyi bir hayat yasamak icin gereken en basit arac okumaktir.”

[Terraluna]

Ingiliz roman yazari George (Robert) Gissing’in olum yildonumu (28 Aralik 1903)

“Yirmi sekiz yaslarinda, kahverengi sade bir sapka takmis, terzi elinden cikan bir elbise giymis, elinde mukemmel bir semsiyeyle genc kadin, Wattleborough’daki herkesten daha hizli yurumesine ragmen acelesi varmis gibi gozukmuyordu ve camurlu caddeyi gecerken etekleri umurunda bile degildi, yine de hic camur sicratmadi, sanki evindeymis gibi, basini kaldirmis, SIK SIK kendi kendine gulumsuyordu. Onu tanimayanlar kim oldugunu sordular, yeterince ahbaplik kurmus olanlarsa lisenin bu yeni ogretmeniyle bayagi bir sohbet ettiler. Ismi Bayan Rodney’di. Sehre gelisinden bir hafta sonra, Wattleborough’lu hanimlar kadinin fikirlerinden soz etmeye ve konusmaya baslamislardi. Kadin beraberinde universitenin havasini da getirmisti, bir suru onemli kisi taniyordu, konusmalari ve tavirlari Wattleborough’nun salonlarinda oldukca etkileyici bulunmustu. Okul mudiresi de kadin hakkinda ovguyle soz etmisti ve St. Luke’li papaz kadinin ailesini taniyordu ve onun cok zeki oldugunu belirtmisti.

Sehirde bir yabanci olmasi sebebiyle bayan Rodney’e, kilise memurunun dul esi bayan Ducker’in evini tavsiye etmislerdi. Fakat kadin o evde sadece bir, iki hafta kaldi. Kadinin evin tipini, ozelliklerini begenmedigi icin ciktigi anlasilmisti. Bazilarina gore bu bayan Ducker’i tohmet altinda birakmisti ve bu yuzden sasirmislardi. Bayan Rodney’i bilenler ise kadinin ‘kaprisli’ oldugunu dusunmuslerdi. Kadinin son sectigi ev ise herkes icin surpriz oldu. Evin oldugu cadde Wattleborough’un mutena bir semtinde olmasina ragmen, Bayan Rodney’in St. Luke papazindan da (ki, ev onun cemaatinin oldugu yerdeydi) ogrenebilecegi gibi evin pek cok olumsuz yanlari vardi. Her Pazar ayine katilan Bayan Turpin hakkinda kimse onemli bir iddiada bulunamazdi ama marangoz olan kocasi 'Iki Boyunlu Kugu' meyhanesine pek SIK gidiyordu. Bir de semttekilerin hakkinda cok sey duydugu, genc kiraci Bay Rawcliffe vardi. Kadinin evi kiralamasiyla ilgili bu tur yorumlar uzerine Bayan Rodney onlari aydinlatti: Odalarda tuhaf bir hosluk bulmustu ve cok begenmisti. Bayan Grundy’ye gelince, kadin onun hakkinda 'je m’en fische' (hic umurumda degil) demisti ki, belli kulture sahip hanimefendilerin kibarca hakaretiydi.”



“A young woman of about eight-and-twenty, in tailor-made costume, with unadorned hat of brown felt, and irreproachable umbrella; a young woman who walked faster than any one in Wattleborough, yet never looked hurried; who crossed a muddy street seemingly without a thought for her skirts, yet somehow was never splashed; who held up her head like one thoroughly at home in the world, and frequently smiled at her own thoughts. Those who did not know her asked who she was; those who had already made her acquaintance talked a good deal of the new mistress at the High School, by name Miss Rodney. In less than a week after her arrival in the town, her opinions were cited and discussed by Wattleborough ladies. She brought with her the air of a University; she knew a great number of important people; she had a quiet decision of speech and manner which was found very impressive in Wattleborough drawing-rooms. The headmistress spoke of her in high terms, and the incumbent of St. Luke's, who knew her family, reported that she had always been remarkably clever.

A stranger in the town, Miss Rodney was recommended to the lodgings of Mrs. Ducker, a churchwarden's widow; but there she remained only for a week or two, and it was understood that she left because the rooms 'lacked character.' Some persons understood this as an imputation on Mrs. Ducker, and were astonished; others, who caught a glimpse of Miss Rodney's meaning, thought she must be 'fanciful.' Her final choice of an abode gave general surprise, for though the street was one of those which Wattleborough opinion classed as 'respectable,' the house itself, as Miss Rodney might have learnt from the incumbent of St. Luke's, in whose parish it was situated, had objectionable features. Nothing grave could be alleged against Mrs. Turpin, who regularly attended the Sunday evening service; but her husband, a carpenter, spent far too much time at 'The Swan With Two Necks'; and then there was a lodger, young Mr. Rawcliffe, concerning whom Wattleborough had for some time been too well informed. Of such comments upon her proceeding Miss Rodney made light; in the aspect of the rooms she found a certain 'quaintness' which decidedly pleased her. 'And as for Mrs. Grundy,' she added, 'je m'en fiche? which certain ladies of culture declared to be a polite expression of contempt.”

[Terraluna]

Turk Tanzimat donemi yazari, gazeteci ve yayinci Ahmet Mithat Efendi'nin olum yildonumu (28 Aralik 1912)

"...Rakim, Yozefino'da gordugu hal ve tavra hic bir anlam veremeyerek saskin saskin Posta sokagindan cikti. Asmalimescit'e kadar geldi. Her ne kadar hicbir anlam veremediyse de mamafih Yozefıno'nun isleri icinde bir buyuk insaniyet, hakkaniyet ve gerek kendisine ve gerek Canan'a icten sevgi gormustu. Hasili Asmalimescit'e ve Ziklas'in evine vardi. Kapiyi calip iceriye girince, kendisini iki kiz kardes karsiladi, meydanda anne ve babalarin goremeyince, Rakim sormak zorunda kaldi:

Rakim: Anneniz Misters ile babaniz Mister'i goremiyorum.

Margaret: Onlar bu aksam yoklar.

Rakim: Acaip! Siz yalnizsiniz ha! Gittikleri yere sizi nicin goturmediler?

Margaret ve Can: Siz geleceksiniz diye goturmediler.

Rakim: Iste ben buna uzulurum. Ben yarin akşam gelir, dersinizi verebilirdim. Nicin kendinizi mahrum ettiniz?

Can: Biz sizinle de pek guzel eglenebiliriz.

Rakim: Eglenebiliriz ama, annenizin yaninda bulunsaniz daha baska olurdu.

Margaret: Onlar burada Mosyo ...'nin suaresindedirler. Isterseniz yemekten sonra gidebiliriz de. Lakin burada kalsak daha iyi olur.

Rakim: Siz bilirsiniz.

Can: (manalı bir tavirla) Yok siz bizden hoslanmazsaniz, o hade...

Rakim: Ben mi? Masallah! Ben sizi kardeslerim gibi severim.

Margaret: Vallahi biz de sizi kardesimiz gibi severiz?..

Rakim:Tesekkurler ederim hanimlarim. Ben sizinle bir gece, bir yil degil, bir omur muddet birlikte yasasam doyamam. Siz beni daha taniyamadiniz mi?

Can: Bizim ikimiz de sizin hakkinizda oyle dusunmekteyiz."



"...Unable to fathom Josephine's attitude, Rakim left Posta Street bewildered. He arrived in Asmalımescit.Although he wasn't able to comprehend Josephine's behavior, he recognized a great compassion, righteousness, and love for both Janan and himself in her. Râkım arrived at the Ziklas household in Asmalımescit After he knocked on the door and entered, Râkım found the two sisters waiting for him. Surprised at the absence of their parents, he felt obliged to ask:
Rakim: I don't see your parents, Mr. and Mrs. Ziklas

Margaret: They're not here tonight

Rakim: Odd! You're alone then. Why didn't they take you with them?

Margaret and Jan: Because they knew you were coming.

Rakim: Now, this makes me sad. I could've come and tutored you tomorrow. Why did you deny yourselves this pleasure?

Jan: We can also enjoy ourselves in your company.

Rakim: Sure, but it'd be better if you were with your mother.

Margaret: They aren't far; they are over at Monsieur ——'s soirée.We could go there after dinner if you wanted. However, we'd rather stay here.

Rakim: As you wish.

Jan: (suggestively) If you don't like us, then...

Rakim: You must be kidding me! I love you like sisters.

Margaret: And we love you like brother.

Rakim: Thank you, ladies. I would never tire of your company even after a lifetime. Don't you know that by now?

Jan: We feel the same way about you. "

[Terraluna]

Spider Man, Fantastik Dortlu, X-Men, Daredevil, Hulk ve Iron Man superkahraman karakterlerini yaratan Amerikali cizgi roman yazari, editor, film yapimcisi ve yayinci (Stanley Martin Lieber) Stan Lee’nin dogum gunu (28 Aralik 1922)



"Eskiden bir cizgi roman yazari oldugum icin utanirdim. Insanlar kopruler insa edip, tibbi kariyerlerini yaparken ben sadece insanlarin eglenmesi icin hayal urunu seyler yaratiyordum. Sonra fark ettim ki: Eglence, insanlarin hayatindaki en onemli seylerden biri. Eger insanlari eglendirebiliyorsaniz, iyi bir sey yapiyorsunuz demektir."

[Terraluna]

Irlandali oyun yazari George Bernard Shaw’un Jan Dark (Saint Joan - Santa Giovanna) oyunu promiyerini 28 Aralik 1923’de Broadway, Garrick Theatre’da yapti.

[Terraluna]

Belaruslu ressam Léon Bakst'in olum yildonumu (28 Aralik 1924)

Model, 1905




Portrait of Zinaida Gippius, 1906