Sanat Mozaik

[Terraluna]

Amerikali thrash metal grubu Testament, 4.studyo albumu Souls of Black'i 9 Ekim 1990 tarihinde Atlantic ve Megaforce etiketletiyle piyasaya surdu.

[Terraluna]

Italyan oyun yazari Dario Fo, 9 Ekim 1997 tarihinde ‘Ortacag soytarilarina ozgu bir sekilde egemen gucleri ignelemesi ve sokaktaki insanin onurunu yuceltmesi’ gerekcesiyle Nobel Odulunu kazandigi aciklandi.



"Girtlagimiza kadar boka battigimiz dogru; bu yuzden basimizi dik tutarak yuruyoruz. / Siamo nella merda fino al collo, ma è per questo che camminiamo a testa alta."




KOMISER: Peki sen ne zaman okudun?

SANIK: On alti ayri akil hastanesinde, tam yirmi yillik egitimim var benim. Kendim gibi binlerce deliyi inceledim. Gunbegun, hatta geceleri bile... Cunku normal ruh doktorlarindan farkli olarak geceleri de onlarla uyuyordum. Hatta bazen yatak yoklugundan ayakta uyuyorduk. Her seye ragmen, beni sikayet eden o sizofreni hastasina ne kadar dogru teshis koymusum, bir inceleyin...



COMMISSARIO - Appunto ma tu, quando mai hai studiato?

INDIZIATO - Io, per vent'anni ho studiato, in sedici manicomi diversi su migliaia di matti come me... giorno per giorno e anche di notte... perché io, a differenza dei normali psichiatri, dormivo con loro... magari di piedi con altri due, perché mancano sempre i letti. Ad ogni modo, s'informi, e vedrà se non gli ho fatto una diagnosi più che perfetta a quel povero schizofrenico per il quale mi hanno denunciato...

[Terraluna]

Brezilyali sair ve diplomat João Cabral de Melo Neto’nun olum yildonumu (9 Ekim 1999)



Nehir ikiye boluyordu sehri
sokakta karsidan karsiya gecen
bir kopek,
meyveyi ikiye ayiran
bir kilic gibi.
Bir kopegin uysal dilini
ya da huzunlu karnini
ya da bir kopegin gozlerinin
kirli islak bezi olan
bir baska nehri
hatirlatiyordu nehir.
Tuysuz
bir kopek gibiydi nehir.
ne mavi yagmurdan haberi vardi,
ne de gul rengi pinardan,
ne bardaktaki sudan,
ne surahilerdeki sudan,
ne sudaki baliklardan,
ne de suyun uzerindeki ruzgardan.
Bildigi yengeclerle
camur ve pasti,
balgam gibi yapiskan
camuru da biliyordu.
herhalde ahtapotu
ve kesinlikle
istiridyeler icinde yasayan
atesli kadini da biliyor olmaliydi.
Nehir
baliklara hic acilmaz
ne titrek isiga,
ne de baliklardaki
o bicaksirti tedirginlige
acilir,
baliklara hic acilmaz.
Ciceklerle acilir
yoksul ve kara
kara derili adamlar ve kadinlar gibi.
Dilenmek zorunda olan
zenciler gibi bakimsiz
bitkilere acilir.
bir zencinin kecelesmis
saclari gibi sert yaprakli
mangrovlarda acilir.
Gebe bir kopegin
yumusak karni gibi
catlamadan.
siser nehir.
Bir kopegin dogumu gibidir
nehrin dogumu,
akiskan ve omurgasiz.
kaynayip kopurdugunu de hic gormedim
(ekmegin piserken
kabardigi gibi).
Sessizce tasir nehir sisen yoksullugunu
kara toprakla gebe.
sessizce koyverir kendini:
el ya da ayak diye
kara kil pelerinler,
kara kil cizme ya da eldivenlerle
icine dalanlara.
Zaman zaman
kopekler gibi nehir de
kokar sanki.
sulari koyulasir
ve isinir,
bir yilanin
koyu ilik dalgalanisiyla
akarak.
Sanki bir akil hastasinin
durgunlugu vardir nehirde.
hastanelerin, hapishanelerin,
yetimhanelerin, kirli ve yarali
hayatlarin, icinden suruklenip
gectigi (kirli ve bogucu
camasirlarin) durgunlugu.
Sanki kuf ve okseotu
burumus
curuyen saraylarin
durgunlugu.
Icinden suruklenerek gectigi
o pernambuco yemek odalarinin
bin turlu seker akitan
kalin govdeli agaclarin durgunlugu.
(iste orada,
sehrin ‘kulturlu aileleri’
sirtlarini nehre donmus,
kara kara dusunuyorlar
duzyazilarinin siskin yumurtalarini.
mutfaklarinin huzuru icinde
yuzsuzce karistiriyorlar
yapiskan tembelliklerinin
tencerelerini.)
Herhangi bir agacin
meyvesi olabilir mi bu nehir?
neden boyle olgunlasmis
bir suymus gibi gorunuyor?
neden uzerindeki sinekler
her an konacaklarmis gibi.
Bu nehir sulari hic
sevincten cavlanlar gibi sicramis mi?
hic akip gittigi bir yerde
bir sarki ya da pinar olmus mu?
oyleyse
neden maviye boyamislar gozlerini
haritalarda?



The city is crossed by the river
as a street
is crossed by a dog,
a piece of fruit
by a sword.
The river called to mind
a dog's docile tongue,
or a dog's sad belly,
or that other river
which is the dirty wet cloth
of a dog's two eyes.
The river was
like a dog without feathers.
It knew nothing of the blue rain,
of the rose-colored fountain,
of the water in a water glas,
of the water in pitchers,
of the fish in the water,
of the breeze on the water.
It knew the crabs
of mud and rust.
It knew silt
like a mucous membrane.
It must have known the octopus,
and surely knew
the feverish woman living in oysters.
The river
never opens up to fish,
to the shimmer,
to the knifely unrest
existing in fish.
It never opens up in fish.
It opens up in flowers,
poor and black
like black men and women.
It opens up into a flora
as squalid and beggarly
as the blacks who must beg.
It opens up in hard-leafed
mangroves, kinky
as a black man's hair.
Smooth like the belly
of the pregnant dog,
the river swells
without ever bursting.
The river's childbirth
is like a dog's,
fluid and invertebrate.
And I never saw it seethe
(as bread when rising
seethes).
In silence
the river bears its bloating poverty,
pregnant with black earth.
It yields in silence:
in black earthern capes,
in black earthen boots or gloves
for the foot or hand
that plunges in.
As sometimes happens
with dogs, the river
seemed to stagnate.
Its waters would turn
thicker and warmer,
flowing with the thick
warm waves
of a snake.
It had something
of a crazy man's stagnation.
Something of the stagnation
of hospitals, prisons, asylums,
of the dirty and smothered life
(dirty, smothering laundry)
it trudged through.
Something of the stagnation
of decayed palaces,
eaten
by mold and mistletoe.
Something of the stagnation
of obese trees
dripping a thousand sugars
from the Pernambuco dining rooms
it trudges through.
(It is there,
with their backs to the river,
that the city's "cultured families"
brood over the fat eggs
of their prose.
In the complete peace of their kitchens
they viciously stir
their pots
of sticky indolence.)
Could the river's water
be the fruit of some tree?
Why did it seem
like ripened water?
Why the flies always
above it, as it about to land?
Did any part of the river
ever cascade in joy?
Was it ever, anywhere,
a song or fountain?
Why then
were its eyes painted blue
on maps?

[Terraluna]

Gary Fleder’in yonettigi, John Cusack, Rachel Weisz, Gene Hackman’in basrollerini paylastigi Juri (Runaway Jury), promiyerini 9 Ekim 2003 tarihinde Los Angeles, (Pacific Theatre) The Cinerama Dome’da yapti.

[Terraluna]

Fransiz filozof, edebiyat elestirmeni ve elestirel dusunce yonteminin kurucusu Jacques Derrida'nin olum yildonumu (9 Temmuz 2004)

"Bugun, cok sayida yerde, ahlaki yeniden tesis etmek ve ozellikle bu konuda kaygilanmak icin ciddi nedenleri olanlara guven telkin etmek icin sempatik ve endise verici bir caba gozlemlenebilir veya bu cabaya istirak edilebilir. Bazi zihinler, Yapi cozumde, sanki tek ve yegane olarak mevcutmus gibi, ahlaksizligin, ahlakdisiligin ya da sorumsuzlugun modern bir formunu teshis ettiklerine inanmislar; daha ciddi, daha az aceleci ve Yapi cozum'e daha fazla egilimli olan digerleri ise, bugun bunun tam tersini iddia etmektedirler. Bunlar, ‘etik’, ‘moral’, ‘sorumluluk’, ‘ozne’, vb guzel isimler altinda teshis edilebildigine inanilan bu seylere iliskin olarak surekli, asiri, dogrudan ya da capraz, ancak giderek daha yogun bir dikkate taniklik edecek olan, cesaret verici ve giderek daha cok sayida isaret ortaya cikarirlar. Yanit olmayana geri donmeden once, sayet odev ve sorumluluk duygusuna sahipsek, bu iki ahlakcilikla, ahlakin bu iki onarimiyla ve yapi cozumun yeniden ahlakilestirilmesi de dahil olmak uzere, ilisigin kesilmesi gerektigini en dogrudan bicimde ilan etmek gerekecek."



"One can today, in many different places, attend to or participate in a congenial and disturbing task: restoring morality and, especially, reassuring those who had serious reasons for being troubled by this topic. Some souls believe themselves to have found in Deconstruction a modern form of immorality, of amorality, or of irresponsibility, while others, more serious, in less of a hurry, better disposed toward so-called Deconstruction, today claim the opposite; they discern encouraging signs and in increasing numbers which would testify to a permanent, extreme, direct, or oblique, in any event, increasingly intense attention, to those things which one could identify under the fine names of ‘ethics,’� ‘morality,’� ‘responsibility,’� ‘subject,’� etc. Before reverting to no-responding, it would be necessary to declare in the most direct way that if one had the sense of duty and of responsibility, it would compel breaking with both these moralisms, with these two restorations of morality, including, therefore, the remoralization of deconstruction, which naturally seems more attractive than that to which it is rightly opposed, but which at each moment risks reassuring itself in order to reassure the other and to promote the consensus of a new dogmatic slumber."

[Terraluna]

Fransiz yazar ve cevirmen Jean-Marie Gustave Le Clézio, 9 Ekim 2008 tarihinde ‘Mevcut medeniyet altinda ve otesinde insanligin kasifi; duygusal coskunun, siirsel maceranin ve yeni hareketlerin yazari’ gerekcesiyle Nobel Edebiyat Odulunu kazandigi aciklandi.

“Agaclarin kor, sagir ve dilsiz olduklarini soyleyenler vardir. Ama bu dogru degildir. Bir agactan daha gevezesini bulamazsiniz, tabi once cekingenligini bir kenara biraksin, size ulassin. Ustelik her yerde, butun yapraklarinda gozleri vardir. Ama bunu kimse bilemez. Agaclar biraz utangac olduklarindan, cevrelerinde biri oldugunda, cogu zaman gozlerini kapali tutarlar.”



“Il y a des gens qui disent que les arbres sont aveugles, et sourds et muets. Mais ce n'est pas vrai . Il n'y a rien de plus bavard qu'un arbre, quand il est apprivoisé. Et aussi ils ont des yeux partout, sur toutes leurs feuilles. Mais ça personne ne le sait. Comme les arbres sont un peu timides, ils gardent généralement leurs yeux fermés quand il y a un homme dans les environs.”

[Terraluna]

Goncourt Odullu Isvicreli yazar ve ressam Jacques Chessex’in olum yildonumu (9 Ekim 2009)

“Vietnam'da baris icin, Urdun'e Israil hava akinlarini protesto etmek amaciyla, cinsel ozgurluk isteyerek, bayan Golda Meir'in aleyhinde, Nixon'a karsi, Amilcar Cebral'in olumunun ocunun alinmasi bahanesiyle, yani her firsatta gosteriler duzenlerlerdi. Bardaktan bosanircasina yagan yagmur altinda bildiriler dagitilar, buz gibi soguk kis gunlerinde sokaklarda atom silahlarina karsi posterler satarlar, kar altinda dinsel sloganlar haykirirlar, sonra isi kartopu oynamaya dokerler, birbirlerine avuc avuc kar firlatirlar, sonra da kosa kosa sinifa girer, oyundan yorgun dusmus kopek yavrulari gibi siralarina cokerlerdi."



“Pour la paix au Vietnam, contre les raids israéliens en Jordanie, pour la liberté sexuelle, contre Mme Golda Meir, contre Nixon, pour venger la mort d’Amilcar Cabral. Ils distribuaient des tracts ronéotypés sous la pluie battante, ils colportaient des posters anti-atomiques dans la bise glaciale, ils scandaient des slogans oecuméniques sous la neige, ensuite ils se battaient à coups de boules, se savonaient à pleines poignées fondantes, couraient, s’écroulaient sur leur table de classe comme des petits chiens épuisés.”

[Terraluna]

Amerikali hard rock, heavy metal ve glam metal grubu Kiss, 20.studyo albumu Monster'i 9 Ekim 2012 tarihinde Universal Music Group etiketiyle piyasaya surdu.