
Originally Posted by
Cautionary
Temel prensiple başlayalım.
Tasarruf edilen miktara, toplam birikime portföy diyelim. Stratejimizin birinci kuralı portföyde diversification denen, çeşitlendirme kuralına uymak olacak..Hani basitçe yumurtaları tek sepete koymama durumu...Ama konu bu kadar basit değil, bu çeşitlendirmeyi nasıl yapmalıyız.
i-) Likidite açısından: Portföydeki enstrümanların hızlıca nakite dönüştürülebilmesi, ihtiyaç durumunda hemen çekilebilmesi olarak açıklayabiliriz kikiditeyi. Mesela tüm varlığın bir eve, bir arsaya yatırılması çok yanlıştır. Aynı şekilde tüm varlığın, nakit olarak tutulması da yanlıştır. Nakit harcanması kolay ve hızlı olduğu için tüketimi artırır. Borç vermesi kolaydır, dolayısıyla geri alabilme sorun olabilir.
Benzer şekilde tüm birikimin hisse senedine yatırılması da sorun oluşturur likidite açısından. genel olarak en likitten illikite doğru bir sıralama yaparsak. nakit, likit fon, döviz, aylık mevduat, tahvil, hisse senedi, konut, arsa, tarla gibi.
ii-) Para nın cinsi açısından: varlıkları tl cinsi ve döviz cinsi olarak ikiye ayırabiliriz. tüm birikimin mevduat, tahvil, hisse senedi gibi tümüyle tl bazlı enstrümanlarda tutulması da doğru değil...%60 tl cinsi, %20 gram altın, %10 dolar, %10 euro iyi bir dağılım olabilir (şu an için).
iii-) sabit ve değişken getiri açısından: paranın tümünü mevduat, likit fon, tahvil gibi sabit getirili enstrümanlarda tutmak da yanlış...tümünü hisse senedi gibi değişken ve riskli enstrümanlarda da tutmak sakıncalı...bu açıdan da portföyde çeşitlendirme yapılmalı.
iv-) vade yapısı açısından: kısa-orta-uzun vadeli yatırımlar: Mesela BES tam bir uzun vadeli yatırımdır, hedef emekliliktir..Yani 20-25 sene sonrası. Hisse senedi için hedef durumu göre 1 yıl, duruma göre 5-10 sene olmalıdır. mevduatın vadesi bellidir, 1 ay, ya da 6 ay. Portföyümüz vade yapısı açısından da dengeli ve çeşitliliğe uygun olmalıdır.
Yukarıdaki gibi, temel açıdan portföy çeşitlenidrmesi yanında, spesifik başlıklarda da çeşitlendirme yapılmalı, örneğin;
i-) hisse senedi: mesela portföye alıncak 10 hisse senedinin(hisse sayısının 5-10 arası tutulması da önemli bir risk dağıtma unsurudur); aynı grup-holding e ait olmaması, aynı sektörde olmaması, kamu-özel çeşitliliği, döviz duyarlılığı, siyasi olarak hükümete-muhalefete yakınlık gibi faktörler göz önünde bulundurularak seçilmesi gerekir...seçilen 10 hissenin, 6 sının çimento firması olması, yarısının koç holdinge ait olması, hepsinin döviz açık pozşsyonu olması portföy oluşturma hatalarına örnek verilebilir.
ii-) emlak: örneğin tüm emlak yatırımının konuta yapılması yanlıştır...iki konut yatırımı yapılacaksa ikisinin de istanbula, hatta aynı semte yapılması yanlıştır...iyi bir portföy çeşitlemesi için, konut yanında, arsa, hatta tarla yatırımı da yapılmalı emlak yatırımı olarak.
bir gün bir arkadaşımın tüm birikimini 3 adet konuttan oluştuğunu öğrendim..üçü de istanbul da...şok oldum...1. kural olan portföy çeşitliliği ilkesi açısından intihar gibi bir şey...büyük bir ist depremi olduğunda ne yapacaksın dediğimde, üçüne de dask yapıyorum dedi...peki dask ile paranı alman aylar, belki de yıllar sürebilir...hem dask ile evinin tümünü değil %20 değerini sigortalıyorsun, poliçende yazan miktarı biliyor musun dediğimde, rengi gitti geldi arkadaşın...yaptığı yanlışın farkına vardı.
Örnekler daha da arttıtrılabilir. Ama ana mantık anlaşılömıştır sanırım. İyi bir portföy oluşturmak için uyulması gereken birinci kural çeşitliliktir, bunu hiç bir zaman akıldan çıkarmamak gerekir.
Yer İmleri