
Originally Posted by
deniz43
Daha önce de yazdığım gibi:"ABD'nin bu hattı bazı ülkeler için açmasının amacı kendi çıkarlarını da gözeterek,gelişmiş ülkelerde bazı bankaların ve fonların dolar likiditesi eksikliği yüzünden teminat eksikliğini tamamlamayarak batmasının engellenmesi(burada dolaylı olarak kendisine de olumsuz yansımaları engellemek amacıyla),diğer gelişmekte olan ülkelerde ise dolar likiditesi sıkışıklığı nedeniyle bu ülkelerin dış borç ödemelerinin aksamaması ve bu ülkelerdeki ABD'li fonların emniyetli bir şekilde çıkışı için bu swap line açılmış durumda."
-Türkiye'de tahvillerde yabancı portföyler büyük ölçüde eriyerek 9.031 milyara kadar düşmüş durumda(toplamın %6.57'si),hisse senetlerinde ise yabancı görünenlerin önemli bir bölümü piyasada "bıyıklı yabancı" olarak adlandırılan,yurt dışındaki yabancı fonlar üzerinden işlem yapan şirket patronlarına ya da büyük türk oyunculara ait hisse senetleri.Son zamanda payları aratan körfez kaynaklı arap sermayesine ait portföyler de dikkate alınırsa,burada da amerikan sermayesine ait hisse senetleri portföyü kayda değer bir büyüklükten çıkmış durumda.Yani "teknik olarak" Fed'in Türkiye'ye yukarıda ifade edilen "yabancı portföylerin emniyetli bir şekilde çıkışını sağlayacak şekilde"amaca yönelik bir swap hattı açması için neden yok.
-Swap,bilindiği gibi "takas" anlamına geliyor.Eğer ihtiyaçtan dolayı bir devlet belirli bir vade için diğer devlet ile belirli bir tutarda parasal tasa yapmak isterse,dolara eşdeğer olarak,ABD Hazine tahvilleri ve altın var.ABD Hazine tahvilimiz,2.8 milyar dolar,merkez bankasının net altın rezervi ise 24.5 milyar dolar civarında ancak altın'ın da takasa konu olabilmesi için Türkiye'den çıkarılıp Londra veya New York gibi merkezlerde takas odasına alınması gerekiyor.
-Altın veya ABD Hazine tahvili dışında başka bir şeyin,örneğin "TL" nin takasa konu olabilmesi için, TL "hard currency" olmadığı ve karşı taraf için bir teminat özelliği taşmadığı için, ancak Türkiye'nin S-400'leri envanterinden çıkarması ya da Suriye'de PKK'nın bir kürt devleti kurması gibi ABD politik taleplerine bizim hükümetin yeşil ışık yakması durumunda mümkün olabilir.Tabii,ayrıca, bankalara yurt dışına swap için TL vermeyin talimatı varken,ABD'ye TL vermek de başka bir çelişki olur.
-Bütün altın ve ABD Hazine tahvillerimizin toplamı 27.2 milyar dolar.Bunların hepsini takasa versek dahi 2020 döviz ihtiyacımıza ne derece derman olur soru işareti.Geçen yılbaşından beri merkez bankası döviz rezervlerinden kabaca 65 milyar doları kamu bankaları üzerinden satarak döviz fiyatının arz ve talebe göre serbestçe oluşmasını manipüle etmek ve suni bir döviz kuru seviyesi sağlamak için israf etmeseydi,şimdi bu tür arayışlara gerek duyulmazdı.Swap yolu ile sağlanacak kaynağın ne oranda yeterli olacağı büyük ölçüde coronavirüs salgının ne zaman kontrol altına alınacağına ve gündelik yaşamın ne zaman normale döneceğine bağlı.Bu konuda ilk bilgilere göre 1 ay önce bir projeksiyon yapmıştım:
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
2020 YILI DÖVİZ AKIMI PROJEKSİYONU
Türkiye açısından da turizm sektörü çok önemli ,cari açığımızın kapatılmasında en önemli paya sahip sektör,geçen yıl Türkiye'ye 51.860 milyon kişi gelmiş,34.520 milyar dolar gelir sağlanmış,yurt dışına çıkan vatandaşlarımız ise 4.404 milyar dolar döviz harcamış,yani 30.116 milyar dolar net turizm gelirimiz olmuş. Bu sene global ölçekte turizmin büyük ölçüde darbe almasıyla,muhtemelen en fazla net 10 milyar dolar civarında turizm geliri elde edebiliriz gibi görünüyor,buradan 20 milyar dolar civarında döviz açığımız olabilir.
-Bir diğer kaybımız da geçen yıl taşımacılıktan elde ettiğimiz 24.664 milyar dolarlık gelirden elde edeceğimiz büyük kayıp(9.057 milyar dolarlık da taşımacılık giderimiz olmuş).Ticaretin nerede durma noktasına gelmesiyle,ülkelerin sınırlarını kapatmasıyla buradan da en az 5 milyar dolar civarında döviz açığımız olacak gibi gözüküyor.
-Kamu otoritelerinin aldığı swap kısıtlamaları ve diğer nedenlerle yabancı portföy yatırımcılarının Türkiye'yi koşar adım terkettiklerini görüyoruz.Sadece son 5 haftada yabancı portföy çıkış 3.139 milyar dolar,yılbaşından bu yana ise 4 milyar dolar civarına gelmiş durumda,burada da yabancıların portföy boşaltmaları yıl sonuna kadar 8 milyar dolar civarını bulabilir.
-Bankalar vadesi gelen sendikasyon kredilerini hem döviz cinsinden kredi talebinin çok düşük olması hem de ülke risk primi CDS çok yüksek olduğu için,yüksek maliyetle yeniden çevirmek yerine %65 civarında çevirmeyi tercih ediyorlar.Bankaların bu yıl ödeme yapacakları kısa vadeli dış borcu 46.9 milyar dolar olduğu için burada da %65 civarında borç çevirme oranı ile kabaca 16.5 milyar dolar civarında "net borç ödeyici" olarak yurt dışına döviz çıkışı olacak.
-Bu tabloda tek olumlu gelişme petrol fiyatlarında 30usd/varil civarında düşüş olması nedeniyle enerji ithalatı faturamızın 12 milyar dolar civarında azalacak olması.Ama burada da petrol gelirleri azalan ülkelerin Türkiye'den yapacakları ithalatı azaltacakları,yine ayrıca resesyona girmek üzere olan avrupa ülkelerine ihracatımızın azalacağı,buradan dış ticaretimize gelen (+) katkının sınırlı kalacağı gözüküyor.
-Sonuç olarak bu sene rezervlerimizden kullanmamız gereken kabaca 40 milyar dolar civarında dövize ihtiyaç duyacağız,bir kısmı vadesi gelen kamu dış borç ödemelerinin itfa tutarına ilave kamu borçlanması ile temin edilebilir(10 milyar dolarlık civarında kısmı),böyle bir durumda dahi en az 30 milyar dolar civarında yurt dışına sistemden döviz çıkışı -merkez bankası net rezervlerinin eridiği bir dönemde- döviz fiyatlarına yukarı yönde baskı yapacaktır.
------------------------------------------------------------------------------------------------
Yer İmleri