Sevgili Komşular,

Öncelikle bir önceki yazımda bahsettiğim “Sertifika Neden Beni Heyecanlandırıyor†meselesini biraz açayım.

Hepinizin malumu Türkiye'de gayrimenkul önemli bir yatırım aracı ama bu merete yatırım yapabilmek için ya iyi birikiminiz olacak ya da bankadan kredi alıp taksit ödeyecek kadar geliriniz olacak. Benim gibi bir memurun İstanbul'da milyona dayanmış bir evi alması bu açıdan imkansız. Kıt kanaat 100 bin TL biriktirsen 500-600 bin TL lik krediye girsem aylık maaşım bile taksitleri ödemeye yetmez. Eminim ki pek çok kişi var benimle aynı durumda olan.

Gidip faize yatırsam (ki prensip olarak yatırmam ama yatırdım diyelim) banka benim parama para gözüyle bakmıyor bile. Verdiği faiz tabandan. Milyonluk adamların parası daha kıymetli her zaman.

Hisse alsam desem borsayı bilmiyorum ve ben gibi bilmeyen adamı dayak manyağı yapıp, her yerden çarpılıp gideceğim. Tehlikeli bölge girmesem daha iyi.

Gayrimenkul fonlarını araştırdım, “nitelikli yatırımcı†değilsin diye fon alamadım. Nedir dedim nitelikli olmak, paran milyonu geçecek anca öyle geleceksin dediler!!! Gene param bir halta yaramadı.

Hadi tüm bunlara aşıp borca girip projeye girdim diyelim ve bir sebeple, hastalıktır, ölümdür doğumdur, okuldur, askerdir vs paraya sıkıştım. Hayda... Git 50 bin TL denkleştiremedik diye 500-600 bin TL’lik evi sat. Bir de satarken acile düştüm bir dünya zarar et!
Dahası inşaatın yarısında bizim müteahhit çakal çıktı evi yarım bıraktı kaçtı gitti. Elinde sadece bir satış sözleşmesi ve beton yığınıyla kala kaldın mı?

İşte sertifika bunların hepsini çözüyor benim anladığım.

Az paramla bir projeye girip (ki bir ev kredisi almak için ödenecek dosya masrafını bile karşılamaya yetmeyecek 5.000 TL ile bile girebiliyorum) projenin değeri mesela %50 artsa benim de param 7500 TL oluyor. Evet bir ev alamadım ama bir evin değerine ortak oldum. Bu benim gibi parası bankada ve borsada kıymetsiz görünen insanlar için gayrimenkul yatırımı yapmanın tek alternatifi. Ne fon alabiliyorum bu parayla ne de faize yatırıp para kazanabiliyorum. Sorun ise buradaki projenin %50 değer kazanıp kazanmayacağı. Eve bir yatırım aracı olarak bakan insanların sertifika alırken o paraya değer mi sorusunu sorması gerek. Bölge belli, proje belli, benzer projeler belli artısıyla eksisiyle değerlendirip bakmak lazım. Projenin fiyatıyla ilgili sorununuz yoksa eğer, yatırımınızın vadesiyle ilgili sorununuzun olmaması lazım. Nitekim bir ev almak en az 2-3 yıl vadeli uzun dönemli bir yatırımdır.

Diyelim 2 yıl boyunca sertifika biriktirdim 5000 taneye yetiştim. 50 bin TL’ye ihtiyacım oldu. Benim sadece 50 bin TL lik sertifika satmam yeterli. Tüm sertifikaları satmak gibi bir derdim yok. İhtiyacım kadarını sattım çıktım. Sonra Allah kerimdir param gelir gene alırım ya da alamam ama tüm yatırımım heba olmadan parça parça satma şansım var.

Dahası ev satmak kolay mıdır? Emlakçıya komisyon yedir sen müşteri bul, tapuya git, notere git vs. Borsada iyi kötü işlem görüyor. O andaki rayiçten satıp çıkarım. Sıkışık zamanda çarçur ettirmeden ve kime sattım derdim olmadan.

Proje ve inşaatçı ile ilgili soru işaretlerim ise bence normal bir projeden çok daha az. SPK, Borsa denetimden geçirmiş, dahası bu projeye özel TOKİ arkada ki bunlar devlet demek. Bu proje bitmez müteahhit kazığı yerim derdi yok en azından.

Özetle ev almak istiyorsam veya eve yatırım yapmak istiyorsam paramı koyar ve beklerim. Piyasada ne olduğu sertifika fiyatının ne olduğu beni çok ilgilendirmez. Çünkü sertifika fiyatı ne olursa olsun ya ev alacağım ya da o evin karşılığı parayı. Yatırım aracı olarak görüyorsam da kısa vadeli bakmam, çünkü mekanizma uzun süre gayrimenkul fiyatı ile sertifika fiyatı arasında anlamsız fiyat farkı olmasına izin vermeyecek şekilde dizayn edilmiş.

Gayrimenkul sertifikası benim için önemli ve tam da garip gurebanın (siz KY diyorsunuz sanırım) ev alamasa da eve yatırım yapmışcasına getiri sağlamasına yönelik bir yatırım aracı. Umarım insanlar bunu anlar ve örnekleri çoğalır.

Selam ve dua ile,

***Çerkes***