Sanat Mozaik

[Terraluna]

Irlandali yazar James Joyce, hayatinin aski Nora Barnacle ile ilk kez bulustu.

Joyce ve Nora, Nora'nin calistigi Finn's Hotel yakinlarindaki Nassau Caddesi'nde 10 Haziran 1904 Cuma gunu ilk kez bir araya geldiler.

[Terraluna]

Amerikali yazar ve tarihci Edward Everett Hale'nin olum yildonumu (10 Haziran 1909)



"Tek basimayim. Ama hala birim. Her seyi yapamam ama hala bir sey yapabilirim. Her seyi yapamayacagim icin yapmayi geri cevirmeyecegim. Yapabilecegim seyleri."

[Terraluna]

Turk sair Oktay Rifat’in dogum yildonumu (10 Haziran 1914)

Kopurerek kosuyordu atlarimiz
Durgun denize dogru.
Bu ucus, guvercindeki,
Ozgurluk sevinci mi ne!
Opusmek yasakti, bilir misiniz,
Dusunmek yasak,
Isgucunu savunmak yasak!
Urunu ayirmislar agacindan,
Tutturabildigine,
Satiyorlar pazarda;
Emegin dallari kirlimis, yerde.
Isik kor edicidir, diyorlar,
Ozgurluk patlayici.
Lambamizi bozan da,
Ozgurluge kundak sokan da onlar.
Uzandik mi patlasin istiyorlar,
Yaktik mi tutusalim.
Mayin tarlalari var,
Karanlikta duruyor ekmekle su.
Elleri var ozgurlugun,
Gozleri, ayaklari;
Silmek icin kanli teri,
Bakmak icin yarinlara,
Esitlige ggiden.
Ben kafes, sen sarmasik;
Dolan dolanabildigin kadar!
Ozgurluk sevgisi bu,
Insan kapilmaya gorsun bir kez;
Bir urba ki eskimez,
Bir dus ki gercekten daha g.
Yigit suruculeri tarihsel akisin,
Isçiler, evren kovaninin arilari;
Bir kara somunun cevresinde dondukce
Dunyamiza ozgurluk getiren kardesler.
O somunla dogrulur uykusundan akil,
Agarir o somunla bitmeyen gecemiz;
O gunesle bagimsızliga erer kisi.
Bu umut ozgur olmanin kapisi;
Mutlu gunlere insanca aralik.
Bu sevinc mutlu gunlerin isigi;
Vurur ustumuze usulca urkek.
Gel yurdumun insani gorun artik,
Ozgurlugun kapisinda dal gibi;
Ardinda gokyuzu kardesce mavi!



Our horses galloped foaming
to the calm sea.
What is this flight? Is it the dove's
joy of freedom?
It was forbidden to kiss, did you know
forbidden to think
forbidden to defend the work force.
They've picked the fruit from the tree
and they sell it in the market
for as much as they can get,
labor's broken branches on the ground.
Light is blinding, they say
and freedom is explosive.
Arsonists smash our lamps
and with oily rags set fire to freedom.
As soon as we reach out, they want an explosion
and they want us to catch fire when we light the flame.
There are minefields
bread and water wait in the darkness.
Freedom has hands
eyes, feet;
to wipe the bloody sweat
to look at tomorrows
heading straight for equality.
I'm the cage, you are the ivy;
tangle, tangle as much as you are able!
Love of freedom is this:
once you're tempted there's no escape
it's a habit that never gets old
a dream that is truer than reality.
The historic flow of brave herdsmen
the workers, bees of the universe's beehive;
milling round black bread
brothers who bring freedom to our world.
By that bread the mind is roused from sleep
our endless night dawns with that bread;
people attain independence with that sun.
This hope is the door to freedom
half-open to happy days.
This joy is the light of happy days
gently, timidly, its rays strike us.
Come people of my land, show yourselves
like a budding branch at the door of freedom
and behind you the sky is brotherly blue.

[Terraluna]

1976 yilinda Nobel Edebiyat Odulunu kazanan, Kanada dogumlu Amerikali yazar Saul Bellow'un dogum yildonumu (10 Haziran 1915)

"Gunes kaybolmustu; kar atistiriyordu. Siyah asfaltin uzerine benek benek sacilmis, damlarin uzerinde yavas yavas birikmeye baslamisti. Bulundugum ucuncu kat yuksekliginden epeyce uzaklara kadar aciklik vardi. Yakında gogun grisinden biraz daha acik tonda, bacalarindan dumanlar tuten damlar goruluyordu. Yoksul evler, depolar, ilan tahtalari, yol kemerleri, donuk bir isikla yanan elektrik lambalari, park etmis ve gelip gecen arabalar ve yol uzerinde tek tuk ciplak agaclar goruntuyu tamamlayarak uzaniyordu onumde."



"The sun had been covered up; snow was beginning to fall. It was sprinkled over the black pores of the gravel and was lying in thin slips on the slanting roofs.I could see a long way from this third-floor height. Not far off there were chimneys, their smoke a lighter gray than the gray of the sky; and, straight before me, ranges of poor dwellings, warehouses, billboards, culverts, electric signs blankly burning, parked cars and moving cars, and the occasional bare plan of a tree. These I surveyed, pressing my forehead on the glass."




"Sabah sekiz bucukta kahvaltimi ederim. Sonra eve doner, pencere onundeki sallanan koltuguma yerlesip gazetemi okurum bastan sona, satir atlamaksizin. Once komik dizilere goz atarim. (Bunları izleyisim cocuklugumdan kalma bir aliskanliktir. Oyle ki, en yenilerini hatta en tatsiz olanlari bile okurum). Sonra ciddi haberlere gecerim, sutun yazarlarindan dedikodu sayfasina, yemek tariflerine, olum ilanlarina, sosyete haberlerine, reklamlara, cocuk bilmecelerine ve her seye tek tek goz gezdiririm. Gazeteyi elimden birakmak istemedigimden komik dizileri, herhangi birini atlamis olmayayim diye bastan okudugum coktur."



"At half-past eight I eat breakfast. Afterward I walk home and settle down to read the paper in the rocker by the window. I cover it from end to end, ritualistically, missing not a word. First come the comic strips (i follow them because I have done so since childhood, and I compel myself to read even the newest, most unpalatable ones), then I read the serious news and the columnists, and, finally, the gossip, the family page, the recipes, the obituaries, the society news, the ads, the children's puzzles, everything. Reluctant to put it aside, I even reread thecomics to see if I have missed anything."

[Terraluna]

Italyan sair, roman yazari, gazeteci, opera bestecisi ve libretto yazari Arrigo Boito'nun (Enrico Giuseppe Giovanni Boito) olum yildonumu (10 Haziran 1918)





"Seni gordugumde asik oldum. Ve sen gulumsedin, cunku biliyordun. / Quando ti ho visto mi sono innamorato, e hai sorriso, perché si sapeva."

[Terraluna]

Amerikaki Aktris ve sarkici (Frances Ethel Gumm) Judy Garland'in dogum yildonumu (10 Haziran 1922)





"Baska birinin ikinci sinif bir versiyonu olacaginiza her zaman kendinizin birinci sinif bir versiyonu olun."

[Terraluna]

Turk dostu Fransiz romanci (Louis Marie Julien Viaud) Pierre Loti'nin dogum yildonumu (10 Haziran 1923)



"Ah Istanbul! Beni buyuleyen isimlerden en cok buyuleyeni yine sensin."




16 Mayis 1876

"...Hos bir Mayis gunu, guzel bir gunes, bulutsuz bir gokyuzu... Yabancilarin kayiklari geldiginde, rihtimdaki cellatlar eserlerini son bir kez kontrol ediyordu: Asilan alti kisi kalabaligin onunde son korkunc cirpinislarini yasiyordu... Pencereler, catilar izleyicilerle doluydu, yakinlardaki bir balkonda, Turk yetkililer onlar icin alisilmis olan goruntuyu gulumseyerek seyrediyorlardi. Sultan'in hukumeti idam toreni icin fazla para harcamamisti. Daragaclari o kadar alcakti ki, mahkumlarin ciplak ayak parmaklari topraga degiyor, kasilip kivrilan tirnaklari kumlari kaziyordu.Idam sona erdiginde, askerler cekildi ve oluler gun batana kadar halkin seyrine birakildi. Ayaklari uzerine dikilmis gibi gorunen alti ceset, umursamadan gelip gecenler ve sessiz genc kadin gruplari arasinda, Turkiye'nin guzel gunesi altinda olumun dehset verici gulumseyisi gibi beklediler..."



16 mai 1876

"... Une belle journee de mai, un beau soleil, un ciel pur ... Quand les canots etrangers arriverent, les bourreaux, sur les quais, mettaient la derniere main a leur oeuvre: six pendus executaient en presence de la foule l'horrible contorsion finale ... Les fenetres, les toits etaient encombres de spectateurs; sur un balcon voisin, les autorites turques souriaient a ce spectacle familier. Le gouvernement du sultan avait fait peu de frais pour l'appareil du supplice; les potences etaient si basses que les pieds nus des condamnes touchaient la terre. Leurs ongles crispes grincaient sur le sable. L'execution terminee, les soldats se retirerent et les morts resterent jusqu'a la tombee du jour exposes aux yeux du peuple. Les six cadavres, debout sur leurs pieds, firent, jusqu'au soir, la hideuse grimace de la mort au beau soleil de Turquie, au milieu de promeneurs indifferents et de groupes silencieux de jeunes femmes..."

[Terraluna]

Amerikali roman yazari (James Arnold Horowitz) James Salter’in dogum yildonumu (10 Haziran 1925)



“Kadinlar seni taniyinca asik olurlar. Erkeklerse tam tersidir. Seni nihayet tanidiklarinda gitme vakitleri gelmistir bile. / Le donne si innamorano quando cominciano a conoscere un uomo. Gli uomini fanno l'esatto contrario: quando finiscono per conoscere una donna, sono pronti a lasciarla”