Fon meblağı takasbankta ( Merkezi Kayıt Kuruluşu nezdinde ) tutulur. Siz fon yöneticisine, sizin paylar kadar miktarı yönetme hakkını devredersiniz sadece. Fon, gün sonu muhasebe yapar, karını zararını hesaplar, yönetim ücretini keser, yeni pay başı fiyatını bildirir, takasbank teyit eder, ertesi günkü fiyat açıklanır.
Yani fon aldığınız para , fonu yöneten kuruma geçmez. Portföy yönetimindeki gibi işlemez süreç.
Fon dönüşü ne demek ? Bono ya da tahvil ile falan mı karıştırmış. Fonun dönüşü olmaz.
Gün itibarı ile pay fiyatından satarsınız , türüne göre t+1, t+2 , t +3 vs. de hesabınıza miktar geçer. Fonu yöneten kurum batsa dahi, fon talipli başka bir yönetici ya da kurum tarafından yönetilir, ya da fon tasfiye olur, altı ay süre verilir, fon paydaşları o günkü değerinden fonlarını satıp çıkarlar.
Onlarca batan bankanın aracı kurumun fonları başka portföy firmaları tarafından yönetilmeye devam etti, ya da tasfiye oldu, fon sahipleri pay fiyatı üstünden çıktılar. Tasfiye edilen fondaki tüm menkul kıymetler güncel piyasa değerinden mümkün olan en iyi fiyatla likite çevrilir.
Fon kötü yönetilir, bir günde çok büyük zarar yazar, o bambaşka mevzu.
T.C tarihinde batmış bir yatırım fonu yok. Çünkü yatırım fonları Türkiye'de mevzuatı gereği batamaz. Yöneten aracı kurum ya da portföy yönetim firmaları , parayı kendi kasalarına alıp yönetmiyorlar, bazı başka ülkelerdeki gibi.
Fon kötü yönetilir, bir günde çok büyük zarar yazar, fonun değerini yüzde birine indirir , ki teorikte mümkün, o bambaşka mevzu. ( Bir hisse fonu, batacak bir şirketin hissesini fonun %80'i ile alır mesela.. )
Fakat dediğim gibi portföy yönetimi için para yatırmak bambaşka bir süreç. Karıştırılmamalı.
Şu bir türlü anlaşılmıyor yatırım fonlarında.
Siz bir kurumun A fonunu aldığınızda o kuruma ait fona değil, o kurumun yönettiği fona yatırım yapıyorsunuz. Diyelim ki 100 liralık aldınız. Bu şu demek. takasbanktaki bu 100 liramı bu kurum yönetsin.
Peki nasıl yönetsin ? Nasıl yönetileceğini de mevzuatla belirlenen değişik tipte şemsiye fonların usulleri belirliyor. Söz gelimi para piyasası şemsiye fonu ise, nelere ne kadar yatırım yapabileceği mevzuat ile belli ve sınırları var
Diyelim ki fonu yöneten bilmemne portföy şirketi battı. O zaman fona yönetici arar takasbank, talipli yoksa, tasfiye olur. Tasfiye olduğunda havuzdaki pay fiyatından herkes likitini alıp çekilir.
Yıllar önce batmış raymond jamesin yönettiği fonların bile çogu adı değişip başka kurumlarda devam ediyor. Bir kısmı da tasfiye oldu.
Devlet bankasından başka yerde mevduat hesabı bile açmayan biri olarak söylüyorum bunu.
Altını çizerek söylüyorum, fonun çok kötü yönetilip fahiş zarar etmesi ayrı, batması ayrı.
Ben portföy yönetim kurumlarının hiçbirine güvenmiyorum açıkçası. Ama dediğim gibi, yönetenlerin batması yönetmeyi bırakması demek, fonun batması demek değil.
Yer İmleri