Sanat Mozaik

[Terraluna]

Gotik bilim kurgunun olusmasina onculuk etmis olan Galli yazar, gazeteci, cevirmen ve oyuncu ( Arthur Llewellyn Jones ) Arthur Machen’in dogum yildonumu ( 3 Mart 1863 )



" Etrafina bak, Clarke. Dagi goruyorsun, birbirini takip eden tepeleri goruyorsun, dalgalari takip eden dalgalari goruyorsun, ormani ve bostani, olmus misir tarlalarini ve nehrin kenarindaki sazlıiklara ulasan cayirlari goruyorsun. Burada karsinda durdugumu goruyorsun ve sesimi duyuyorsun; ama sana tum bunlarin -evet, simdi gokte parlayan yildizdan ayaklarimizin altindaki yere kadar- sana tum bunlarin ruyalar ve golgeler oldugunu soyluyorum; gercek dunyayi gozlerimizden saklayan golgeler. Gercek bir dunya var ama bu gordugumuz seyin, bu buyunun otesinde, 'beyhude kosusturmalarin, ikbal hayallerinin' otesinde, bir perdenin otesinde. Herhangi bir insan daha once bu perdeyi kaldirdi mi bilmiyorum; ama sunu biliyorum ki Clarke, bu gece bu perdenin gozlerinizden kalktigini gorecegiz. Tum bunlarin garip bir sacmalik oldugunu dusunuyor olabilirsin; acayip de olabilir ama bu dogru ve eskiler perdeyi kaldirmanin ne anlama geldigini biliyorlardi. Buna Tanri Pan'i gormek diyorlardi. " Yuce Tanri Pan



" Look about you, Clarke. You see the mountain, and hill following after hill, as wave on wave, you see the woods and orchard, the fields of ripe corn, and the meadows reaching to the reed-beds by the river. You see me standing here beside you, and hear my voice; but I tell you that all these things--yes, from that star that has just shone out in the sky to the solid ground beneath our feet--I say that all these are but dreams and shadows; the shadows that hide the real world from our eyes. There is a real world, but it is beyond this glamour and this vision, beyond these 'chases in Arras, dreams in a career,' beyond them all as beyond a veil. I do not know whether any human being has ever lifted that veil; but I do know, Clarke, that you and I shall see it lifted this very night from before another's eyes. You may think this all strange nonsense; it may be strange, but it is true, and the ancients knew what lifting the veil means. They called it seeing the god Pan. "



" Burada karsinda durdugumu goruyorsun ve sesimi duyuyorsun; ama sana tum bunlarin -evet, simdi gokte parlayan yildidan ayaklarimizin altindaki yere kadar- sana tum bunlarin ruyalar ve golgeler oldugunu soyluyorum; gercek dunyayi gozlerimizden saklayan golgeler. Gercek bir dunya var ama bu gordugumuz seyin, bu buyunun otesinde, ‘beyhude kosusturmalarin, ikbal hayallerinin ‘ otesinde, bir perdenin otesinde." Yuce Tanri Pan



“ You see me standing here beside you, and hear my voice; but I tell you that all these things, – yes, from that star that just shone out in the sky to the solid ground beneath our feet, – I say that all these are but dreams and shadows: the shadows that hide the real world from our eyes. There is a real world, but it is beyond this glamour and this vision, beyond them all as beyond a veil. “

[Terraluna]

Fransiz filozof, egitimci ve yazar ( Émile-Auguste Chartier ) Alain'in dogum yildonumu ( 3 Mart 1868 )



“ Canimizi sikan bir sey varsa, vakit bulur bulmaz tekrar tekrar ona doneriz. Basimiza gelenleri tipki masamizin uzerinde acik biraktigimiz uzucu bir roman gibi yeniden gozden geciririz. Boylece gene kederimize gomuluruz. Duydugumuz acinin bol bol tadıini cikarmak isteriz. Unutmaktan korktugumuz seyi her seferinde yeni bastan ele aliriz. Akla gelebilecek her turlu felaket uzerinde bir bir dururuz Boylece derdimizi daha da artiririz. “



“ Ou bien encore, et aussi bien le jour que la nuit, si l'on a quelque sujetd'être mécontent, on y revient dès qu'on le peut ; on reprend sa propre histoirecomme un roman bien noir que l'on a laissé ouvert sur sa table. On sereplonge ainsi dans son chagrin ; on s'en régale ; on revient sur ce que l'oncraint d'en oublier ; on passe en revue tous les maux possibles que l'on peutprévoir. On gratte son mal enfin. “


" Bugunu dusun; once, dakikadan dakikaya devam eden hayatini dusun; her dakika, onceki dakikayi kovaliyor. Yasadigina gore, demek senin gibi yasamak mumkunmus. Ama, gelecekten korkuyorum, diyorsun. Bilmedigin bir seyden soz ediyorsun. Olaylar hicbir zaman bekledigimiz gibi cikmaz. Bugunku uzuntune gelince, cok guclu oldugu icin azalacagindan emin olabilirsin. Her sey degisir, her sey gecer. "



" Pense au présent ; pense à ta vie qui se continue de minute en minute ; chaque minute vient après l'autre ; il est donc possible de vivre comme tu vis, puisque tu vis. Mais l'avenir m'effraie, dis-tu. Tu parles de ce que tu ignores. Les événements ne sont jamais ceux que nous attendions ; et quant à ta peine présente, justement parce qu'elle est très vive, tu peux être sûr qu'elle diminuera. Tout change, tout passe. "

[Terraluna]

Librettosu Henri Meilhac ve Ludovic Halévy tarafindan yazilan, Georges Bizet’nin besteledigi 4 perdelik Carmen operasi ilk kez 3 Mart 1875’te Paris, Opéra-Comique‘de sahnelendi.

Ask asi bir kustur
Kimse uysallastiramaz,
Gelmemeye karar verdiyse,
Aciyla cagirmak bostur.
Ne tehdit ne niyaz, her sey caresizdir,
Biri konusur rahatca, bir digeri sessizdir.
Tercihim sessiz olan,
Tek kelime etmez ama hoslanirim ondan.

Ask! Ask! Ask! Ask! [...]



L’amour est un oiseau rebelle
Que nul ne peut apprivoiser
Et c’est bien en vain qu’on l’appelle
S’il lui convient de refuser

Rien n’y fait, menace ou prière
L’un parle bien, l’autre se tait
Et c’est l’autre que je préfère
Il n’a rien dit, mais il me plait

L’amour! L’amour! L’amour! L’amour! [...]

[Terraluna]

Iskoc yazar David Lindsay’in dogum yildonumu ( 3 Mart 1876 )



“ Ask olmadan, her bir birey tamamen bencil olurdu ve bilincli bir sekilde baskalarina tepki veremezdi. Ask olmadan, karsilikli anlayis olmazdi; nefret, ofke veya intikam bile mumkun olmazdi. Bunlarin hepsi, saf askin kusurlu ve carpik bicimleridir."



“ Without love, every individual would be entirely self-centred and unable deliberately to act on others. Without love, there would be no sympathy⁠—not even hatred, anger, or revenge would be possible. These are all imperfect and distorted forms of pure love. ”


" Bunu kabul ediyorum. Biz erkekler genelde kendimizi feda ederiz ama sadece cok buyuk bir sebep icin. Siz kadinlar icin ise, neredeyse her sebep yeterlidir. Siz fedakarlik denen seyin kendisini seviyorsunuz ve bunun sebebi de sizin dogal olarak asil olmaniz."



“ I recognise that. We men often sacrifice ourselves, but only for a substantial cause. For you women almost any cause will serve. You love the sacrifice for its own sake, and that is because you are naturally noble. ”

[Terraluna]

Ingiliz sair, deneme yazari ve romanci Philip Edward Thomas'in dogum yildonumu ( 3 Mart 1878 )





Ilk once, kapayinca kapiyi,
Yapayalniz kaldim
O yeni evde, derken ugultusu
Basladi ruzgarin,

Birden eskiyiverdi ev,
Birden ben de yaslandim;
Onceden soylenenlerle
Urperdi kulaklarim.

Firtinali geceler, sonu hic gelmeyen
Sisli gunduzler; gunesle isinmayan
Kasvetli gunler: eski tasalar
Ve daha baslamamis yeni acilar.

Boyledir demislerdi de,
Inanmamistim onceden;
Simdi anladim gorunce,
Ruzgar nasil uguldarmis eserken.

[Terraluna]

Rus yazar Yuri Karlovic Olesa'nin dogum yildonumu ( 3 Mart 1899 )



" Kendimi gozlemler yaparak eglendiririm. Tuzun bicagin ucundan geriye hic iz birakmadan kayboldugunu fark ettiniz mi hic bicak hic dokunulmamis gibi isildar; kelebek gozlugun burun kemerine tipki bir bisiklet gibi oturdugunu; insanin cevresini karinca gibi yayilan kucuk yazilarin sardigini: Catallarda, kasiklarda, gozlugun cercevesinde, dugmelerde, kalemlerde bir suru yazi oldugunu fark ettiniz mi ? Kimse fark etmiyor onlari. Var olma mucadelesi veriliyor. Kocaman tabela harfleri halini alincaya dek sekilden sekile giriyorlar! Bir sinif diger sinifa isyan ediyor: Sokak levhalarinin harfleri afis harflerine karsi ayaklaniyor. " Kiskanclik



"Have you ever noticed how salt falls off the end of a knife without leaving atrace--the knife shines as if it were never touched; that a pince-nez runs over thebridge of a nose like a bicycle; that a person is surrounded by little inscriptions, asprawling anthill of small inscriptions: on forks, spoons, plates, the rim of apince-nez, buttons, pencils ? No one notices them. They're waging a battle for survival. They move in and out view, even the huge sign letters! They rise up — class against class: the letters on the street plaques do battle with the letters on the posters."



“ Baskalarinin pencerelerine bakiyor, baskalarinin merdivenlerini tirmaniyorum. Ara sira yabanci guluslerin pesinden, bir kelebegin pesinden kosan doga bilimci gibi hoplaya ziplaya kosuyorum! Haykirmak istiyorum: 'Durun! O fundalik nasil renkleniyor, gulusunuzun dayaniksiz ve dusuncesiz pervanesi nereden ucup geldi ? Bu fundalik hangi duygudan ? Huznunuzun pembe yaban-gulu mu yoksa sig hirsinizin frenkuzumu mu ? Durun! Bana lazimsiniz… ”



“ I look into other people's windows, go up other people's stairs. From time to time I run after someone else's smile, skipping, like a naturalist running after a butterfly! I feel like shouting: Stop! What's blossoming on the bush that shaky and precipitate moth of your smile flew out of ? What's that bush’s emotion ? Is it the pink dog rose of sorrow, or the currant of petty ambition? Stop! I need you… "

[Terraluna]

Isvecli yazar, sair ve edebiyat elestirmeni Artur Lundkvist’in dogum yildonumu ( 3 Mart 1906 )



Bugun yagmur
Bir kadin sacidir
Yeryuzune
Dokulen
Upuzun ince ince karanlik kokulu
Sen ki askla aldatildin
Yuregin tas parcasi
Dinle yagmuru dinle
Teselli bul turkusunden
Her sey olur
Her sey buyur
Her sey gecer
Hayat kalir.



Today the rain is like the hair
Long, silky, of the woman,
Spread over the earth,
Dark, cool, perfumed.
You who have been deceived in love
And still think at the bitter sorrow,
Listen to the murmur of the rain,
Pay attention to her caressing words, -
Everything grows
Everything goes forward
Everything withers
But life lasts.

[Terraluna]

Time dergisinin ilk sayisi 3 Mart 1923'de yayimlandi.