Sanat Mozaik

[Terraluna]

Irlandali oyun yazari George Bernard Shaw'un komedi John Bull'un Obur Adasi (John Bull's Other Island - L'altra isola di John Bull) oyunu ilk kez 1 Kaim 1904'de Londra, Royal Court Theatre'da sahnelendi.

[Terraluna]

Roma Acik Sehir’in (Roma città aperta - Rome, Open City, 1945) Don Pietro Pellegrini’si; Birbirimizi Oyle Cok Sevmistik ki (C'eravamo tanto amati - We All Loved Each Other So Much, 1974) Romolo Catenacci’si Italyan aktor Aldo Fabrizi’nin dogum yil donumu (1 Kasim 1905)

[Terraluna]

Fransiz oyun ve roman yazari, sair Alfred Jarry’nin olum yildonumu (1 Kasim 1907)



UBU BABA : Ey sevgili dostlarim, komplo planinin kararlastirilacagi buyuk an geldi. Herkes kendi fikrini soylesin, once ben kendiminkini soyleyecegim, izin verirseniz.

YUZBASI BORDUR — Konusunuz, Ubu Baba!

UBU BABA : Simdi, dostlarim, ben cok basitce yemegine arsenik tikarak Kral'i zehirlemekten yanayim. Otlandigi anda olececektir; ve... ben de kral olurum.

HEPSI : Yuh, terbiyesiz herif.

UBU BABA : Eee n'olmus? Hosunuza gitmedi mi? O zaman Yuzbasi Bordur fikrini soylesin.

YUZBASI BORDUR : Ben derim ki, ona, kafasindan karnina kadar yaracak olan buyuk bir kilic darbesi eklestirmekten yanayim.

HEPSI : Evet, iste soylu ve kahramanca olan bu.



PAPA UBU : Hey! my good friends, it’s high time we formulated a plan of action. Everybody’ll give their opinion. I’ll give mine first, if you’ll permit.

BORDURE : Speak, Papa Ubu.

PAPA UBU : Hey well, my friends, my idea is simply to poison the king by putting arsenic in his lunch. Then when he goes to taste it, he’ll drop dead, and so I will be king.

ALL : Fi, the sagouin!

PAPA UBU : Hey what, doesn’t it please you? Then let Bordure share his idea.

BORDURE : I think we should give him a big stroke of a sword that will split him from the head to the belt.

ALL : Yes! Voilà! That is noble and valiant.

[Terraluna]

Rusya dogumlu Fransiz yazar ve tarihci Henri Troyat'nin (Lev Aslanovitch Tarassov) dogum yildonumu (1 Kasim 1911)

"Dostoyevski, aci cekme dusuncesine saplanmistir. Her suc aci cekmeyle aciklanir, bagislanir, yuceltilir. Aci cekme var olmamizin buyuk ozrudur. Yani basinda oturan babasi, felegin amansiz sillesini yemisti; bu yikim, cocuklarina karsi sert davranislarinin ozrunu teskil ediyordu. Herkes, umutsuzlugunun, kininin, korkusunun agirligini yakinlarina yukler. Hicbir sey bizde baslamiyor. Hicbir sey bizde bitmiyor. Hepimiz ayni sinir agina bagliyiz. Icimizden birinin ufak bir kimiıldanisi, yakinlarinin aci veren kasilmayi duymasina yeter."



"Dostoevsky was obsessed by the idea of suffering. Every crime is explained, redeemed, magnified by suffering. Suffering is our great reason for being. His father had been cruelly tried by fate, and his distress justified his severity toward his children. Each man throws upon his neighbor the burden of his own despair, hatred and fear. Nothing begins in ourselves, nothing ends in ourselves. All of us are caught in the same neurotic net, and a single gesture of any one of us causes our fellow men to feel a painful twitch."



"O, gercek olmayan, hiclik de olmayan bu garip bolgeye girecektir. Orada dunyevi yasalara gore sucsuz olanlar, sozle anlatilamaz baska yasalara gore sucludurlar; davranislar davrananlara bagli degillerdir; dusunceler dagilip yok olur, duygular kanitlarin yerini alirlar; hicbir sey duragan ve guvenilir degildir, hicbir şey onceden dusunulemez. Kaderin her yeni sillesiyle Dostoyevski, acikliktan biraz daha uzaklasip gizeme yaklasacaktir. 'Oyle seyler vardir ki, insan onlari kendi kendine bile aciklamaya korkar.' "



"He entered that strange region which is no longer reahty but is not nothingness, where those innocent according to earthly laws are guilty according to other unwritten laws, where a given act no longer depends upon its author, where feelings replace proofs, where ideas evaporate, where nothing is certain, fixed or decided in advance. Aoid at each new blow of fate he moved farther away from evidence and closer to mystery. 'There are things that one fears to reveal even to oneself.' "

[Terraluna]

Italyan ressam Augusto Mussini'nin olum yildonumu (1 Kasim 1918)

[Terraluna]

Avusturyali yazar Ilse Aichinger'in dogum yildonumu (1 Kasim 1921)

"Komutanliktan epeydir hic bir talimat gelmemisti ve kislanacaga benziyordu. Cevredeki ormanliklarda son bogurtlenler dusup yosunlarda curumekteydi. Nobete cikarilmislar, agaclarin tepesine unutulmuscasina yapismislar, golgelerin uzanisini gozluyorlardi. Dusman, nehrin otesindeydi ve saldirmiyordu. Bunun yerine golgeler her aksam daha uzuyor ve sis alcak araziden her sabah biraz daha kalin yukseliyordu. Savunma ordusunun genc gonulluleri arasinda savasin bu bicimine alisik olmayan ve gunesle ay gormekten bikmis olanlar vardi. Bu gibileri kar dusmeden, gerektiginde buyruk olmasa da, saldıiriya gecmeye kararliydi. Bunlardan biri birkac gun sonra mufreze yetkililerinin verdigi bir bildiriyle komutanliga giderken, icine iyi seyler dogmuyordu. Baska zamanlar pek gevsek gorunseler bile, itaatsizlik konusunda hic de sakaya gelmediklerini biliyordu. Bildiriyi komutanliga verdikten sonra kendisine yonetilen bazi sorular, bir sorguya pek benziyordu ve ondaki guvensizligi artirmisti. Uzun sure bekletildikten sonra verilen bir komutu gece bastirmadan mufrezesine ulastirmasi emriyle, busbutun sasirdi. En kisa yoldan gitmesi soylenmisti. Akla gelebilecek yerler haritada gosterilmisti. Yanina birini vermelerinden hic de hosnut kalmamisti. Gidecegi yolun baslangici, pencereden gorunuyordu. Yol, ormanin gecit yeri boyunca uzanip findik agaclari arasinda kayboluveriyordu."



"Vom Kommando war lange keine Weisung gekommen, und es hatte den Anschein, als ob man überwintern würde. In den Schlägen ringsum fielen die letzten Beeren von den Sträuchern und verfaulten im Moos. Die ausgesetzten Posten klebten verloren in den Baumwipfeln und beobachteten das Fallen der Schatten. Der Feind lag jenseits des Flusses und griff nicht an. Statt dessen wurden die Schatten Abend für Abend länger, und die Nebel hoben sich von Morgen zu Morgen schwerer aus den Niederungen. Es gab unter den jüngeren Freiwilligen der Verteidigungsarmee einige, die Sonne und Mond satt hatten und sich dieser Art der Kriegführung nicht gewachsen fühlten. Sie waren entschlossen, wenn es nötig sein sollte, auch ohne Befehl anzugreifen, bevor Schnee fiel. Derjenige von ihnen, der an einem der nächsten Tage von den Befehlshabern der Abteilung mit einer Meldung an das Kommando geschickt wurde, ahnte deshalb nichts Gutes. Er wußte, daß sie keinen Scherz verstanden, wenn es um Meuterei ging, so nachlässig sie auch sonst schienen. Einige Fragen, die ihm nach Abgabe der Meldung auf dem Kommando gestellt wurden, ließen ihn fast an ein Verhör denken und erhöhten seine Unsicherheit. Um so mehr überraschte es ihn, als ihm nach längerer Wartezeit eine Order mit dem Befehl übergeben wurde, sie noch vor Einbruch der Nacht an die Abteilung zurückzubringen. Er wurde angewiesen, den kürzeren Weg zu fahren. Auf einer Karte bezeichnete man ihm die eingesehenen Stellen. Zu seinem Unwillen gab man ihm einen Begleiter mit. Durch das offene Fenster sah er den Beginn des Weges, den er zu nehmen hatte, vor sich. Der Weg lief quer über die Lichtung und verlor sich spielerisch zwischen den Haselsträuchern."

[Terraluna]

623 yil suren Osmanogullari saltanati, Turkiye Buyuk Millet Meclisi'nin karariyla 1 Kasim 1922'de sona erdi.

(Mustafa Kemal Ataturk takes Constantinople from Mehmed VI, proclaiming the Republic of Turkey and bringing an end to the Ottoman Empire)



(The last Ottoman sultan, Mehmed VI, departs his palace in Istanbul after the abolition of the monarchy.)

[Terraluna]

T. S. Eliot'in Katedralde Cinayet (Murder in the Cathedral - Assassinio nella cattedrale) oyunu ilk kez 1 Kasim 1935’de Londra’da Canterbury Festivalinde sahnelendi.

Oter mi o kus Guney’de?
Firtinanin karaya surukledigi, deniz kusudur haykiran sadece.
Baharin belirtisi nedir bu yil?
Eskinin olumu yalnizca: ne bir ses, ne bir filiz, ne bir esinti.
Gunler uzamaya baslar mi?
Daha uzun ve daha karanlik gun, daha kisa ve daha soguk gece.
Sakin ve bogucu hava: fakat bir ruzgar toplanir Dogu’da.
Ac karga tunemis tarlada, dikkat kesilmis; ve ormanda
Tekrar tekrar calar baykus olumun bos notasini.



Does the bird sing in the south?
Only the sea-bird cries, driven inland by the storm.
What sign of the spring of the year?
Only the death of the old: not a stir, not a shoot, not a breath.
Do the days begin to lengthen?
Longer and darker the day, shorter and colder the night.
Still and stifling the air: but a wind is stored up in the East.
The starved crow sits in the field, attentive; and in the wood
The owl rehearses the hollow note of death.