Alıntı Originally Posted by rxpu Yazıyı Oku
Aslında ben Türkiye için değil ama model bir ülke ele alırsak merkez bankasının bankalara teminatsız kredi vermesi, Hazineye tahvil alarak doğrudan kaynak aktarması gibi bir durumun çözümlemesini merak etmiştim. Yani Türkiye için değil , bunu yapan herhangi bir ülke için. Nasıl bir mekanikle (hangi adımlarla) bu müdahale enflasyon, devaluasyon yada diğer parametrelere geçer.

Daha önce gelişmekte olan ülkelerin gelişmiş ülkelerin tersine düşük M0,M1 ve yüksek M3 para arzı ile çalıştığını,yani yüksek bir para çarpanına sahip olduğunu belirtmiştiniz (para çarpanı terimini doğru kullanıp kullanmadığım teyide muhtaç), bu nedenle merkez bankasının para yaratması M0 ve M1 ile olacağından aslında yaratacağı bu para çok yüksek bir para çarpanı ile çarpılarak devasa bir M3 yaratabilir diyebilir miyiz? Yoksa çok büyük bir ekonomik durgunlukta paranın dolaşım hızı ve para çarpanı düşer mi?, Bu olursa aslında merkez bankası zaten ödenemeyen kredilere destek olmak için yarattığı M0 ve M1 ile düşük bir M3 ile karşılaşabilir mi?

Cevaplarınız ve emeğiniz için teşekkürler.
Tabii, Türkiye bunu 90'larda yaptı. Mekanizması şu: Hazine tahvil basar. TCMB satın alır. Devletin eline bedava para geçer, zam yaptığı maaşları öder. Bundan önce zaten %100 hızla artan fiyatlar nasılsa gidiyor diye halk erkenden harcamaya alışmıştır ve tüketim aynen devam eder. %100 enflasyon da aynı şekilde sürer. Para arzı parametrelerinin hepsi de aynı şekilde yıldan yıla sağdan "sıfırlanır". Bu, gerçek anlamda karşılıksız para basmaktır ve hiperenflasyonun temelini oluşturur.