üreticiler/ülkeler (ki üretici firma genlde tek bir ülke değildir zaten, neyse) ülkeye ödeme yapmaz, denemeyi ülkede yürüten kuruma (x üniversitesi hastanesi, gibi) ödeme yapar, onun için de "sözleşmeli klinik araştırma kuruluşu" (CRO, Türkiye'de SAK diye geçer) denilen kuruluşlar var, ülkemizde bu kuruluşlar aracılığıyla özel/kamu hastanelerinde yürütülen onlarca klinik aşı ve ilaç denemesi var. Hatta biz bu klinik araştırma işinde epey epey iyiyiz. (ama biz üretici ülke değiliz, sadece denemesini yapıyoruz, keşke üreten de biz olsak).
Türkiye'de herhangi bir ilaç/aşı denemesi için bireylere (ilaç/aşı verilen kişilere) ücret ödenmesi yasak (bu işte çalışan doktora hemşireye ve SAK'nin personeline tabi ki ödeme yapılıyor). Denemede aşı/ilaç olan kişilerin sadece yol ve iaşe gibi masrafları için ödeme yapabilirler.
Ama ABD gibi ülkelerde ilaç denemeleri için kişiye direkt para ödenmesinin önünde bir engel yok, çoğu Avrupa ülkesinde de bildiğim kadarıyla yok. Her ülkenin mevzuatına bakmak lazım.
Yer İmleri