Dev'ayna Masalları

[deva-i dert]

Önemli tespitler ve tavsiyeler sıralamışsınız, teşekkürler. ABD hisseleri içinde rotasyon beklentisi herkese cazip gelebilir ama dayanakları nedir? Genel anlamda değerlerin doyuma ulaşmış olabileceğini, piyasayı yukarı itebilecek politikalar üretmenin zor olduğunu düşünenlerdenim. Borsaların daha istikrarlı ve önemli yatırım araçları olduğunu da gözlemliyoruz bu arada ama sonuçta hepsi kağıttan varlıklar ve oyuncuların ilgi seviyesi bunların fiyatlarını her iki yönde de aşırılığa yönlendirebiliyor.

Objektif bir dayanak elbette yok. Teknoloji hisselerine göre değer hisselerinin çok geride kaldığına dair fısıltılar çokça kullanılıyor son zamanlarda. Belki de endekslerin genel bir yıkıma gitmesinden endişelenen fonların paranın sistem içinde kalmasını temin için tercih ettiği bir yöntemdir. Gündem, manşet haberler çok hızlı değişebildiği için bugün kötü ve yıkılmaya hazır görünen görüntü yarın toparlanabiliyor da. Mesela bugün yarın Nvidia finansal raporları bu etkiyi yaparsa hiç şaşırmam. Ancak bu kalıcı olabilecek mi? Genel bir korku havası oluştuğunda "artık bu kadarı da çok fazla" denilene kadar kartopu etkisi ile birbirini tetikleyen satışlar görebiliyoruz. Ben endeksler 50 günlük HO altında kaldıkça risk yönetimini sıkı tutmak gerektiğini düşünüyorum. Çünkü trend yukarı yönlü iken piyasa yanlış tercihleri dahi affedici konumda iken aşağı yönlü baskı oluştuğunda en doğru tercihler bile bundan oldukça olumsuz etkilenebiliyor. Yoksa hareketli ortalamalar zaten fiyatın kendisinden daha geriden gelen bir şey ve fiyat döndüğünde de bir süre hemen buna tepki veremeyecek yavaşlıkta Sadece algıyı yeniden doğruran ve besleyen, kendi kendini doğrulayan bir kehanet etkisinden başka bir şey değiller. Bu nedenle ben onları sadece bir kasırga ihtimalinin varlığı konusunda bir uyarıcı amacıyla kullanıyorum. Tarihsel yıkımlara baktığımda onların öyle bir anda pata küte gelmediğini, önce belli ortalamaların altına inildiğini sonrasında da satışların derinleşip sertleştiğini görüyorum.

[geceningözü]

[QUOTE=deva-i dert;
Dünya sanki büyük bir reset'e doğru koşar adım ilerliyor. Bunun getireceği potansiyeller kadar riskleri de mevcut. Micro bazda kişisel olarak bunlardan nasıl etkileneceğiz ve nasıl korunulabilir kısmına bazen kafa patlatmak gerekiyor.[/QUOTE]

Bundan daha önce ABD'nin yanlış hatırlamıyorsam 31 trilyon doları aşan borcunu da eklediğimizde ve artık ABD'nin kabadayılığına çeşitli blokların baş kaldırmaya da başladığını da düşünürsek ciddi bir çatışma veya savaş sonucunda resetleme gelme ihtimalinin hiç de yabana atılır bir seçenek olmadığını düşünüyor insan.

[deva-i dert]

Bundan daha önce ABD'nin yanlış hatırlamıyorsam 31 trilyon doları aşan borcunu da eklediğimizde ve artık ABD'nin kabadayılığına çeşitli blokların baş kaldırmaya da başladığını da düşünürsek ciddi bir çatışma veya savaş sonucunda resetleme gelme ihtimalinin hiç de yabana atılır bir seçenek olmadığını düşünüyor insan.

Biz insanoğlu genelde statükonun aynı şekilde devam edeceği varsayımlarına meyilliyiz. Ancak tarih bize bunun aksini söylüyor. Dünyadaki hegemon güç ya da güçler zamanla hep değişti ve bu değişim geçmişe kıyasla daha da hızlanarak sürecek. Son 35-40 yılda bile pek çok kimsenin beklemediği çok büyük değişimler oldu ve mevcut dünya sisteminin aynı formatta devam edebileceğini söylemek tarihsel verilerle pek uyuşmuyor.

[deva-i dert]

S&P 500



NASDAQ COMPOSITE


Yukardaki iki fiyat grafiğinde görüldüğü gibi hem S&P 500 hem de NASDAQ COMPOSITE 10, 20 ve 50 günlük hareketli ortalamalarının altına düşmüş durumda. Benim için 20 günlük hareketli ortalama altında seyreden bir hisse ile 50 günlük hareketli ortalama altında seyreden endesklerde yapılacak her işlemde dikkatli olunması gerekli. Bunun bir geri çekilmeye mi yoksa bir konsolidasyona mı evrileceğini takip etmekte fayda var. Her iki endekste de düşen tepeler ve düşen dipler mevcut. Bir rotasyon oldup olmadığına dair net bir yorum yapmak şimdilik zor. Takip listemde farklı sektörlerden bir yığın hisse var, bazıları kırmızı iken bazıları dünü yeşil kapadılar. Ancak aşağıdaki grafiğe bakarak içinde bulunduğumuz haftada sağlık sektörü (hastaneler, medikal ekipman üreticileri ve dağıtıcıları, ilaç üreticileri ve dağıtıcları, bioteknoloji, vb) haricinde genel bir negatif eğilim sözkonusu.



ABD piyasalarındaki olası bir geri çekilmenin küresel piyasalara olumlu yansımadığını defalarca tecrübe ettiğimiz için iç piyasada da oldukça dikkatli olmakta ve taşıdığımız hisselerde stop loss'lu gitmekte fayda olduğunu düşünüyorum. Önce varlığı reel olarak muhafaza, sonra büyüme konjonktüre daha uygun gibi duruyor.

Bunlar kişisel görüşlerimdir, yön ve yatırım tavsiyesi içermez.

S&P 500 ve NASDAQ Composite dün 50 günlük hareketli ortalamalarının üstüne çıktı, ancak orada tutunamayarak büyük bir satış yedi. Gün içi en yüksek değerlerinden S&P 500'de % 3,42'lik ve NASDAQ Composite'te de % 4,62'lik bir düşüşle kapandı gün ve Nisan'daki tarife savaşlarının karşılığında oluşan sert volatiliteli hareketlerin sönümlenmesinden sonra muhtemelen en büyük gün içi volatiliteyi yaşadı iki endeks de. Ufak tefek geri çekilmeler, kâr satışları her endekste yaşanabilecek şeyler, ama dünkü olay bununla izah edilebilir mi çok emin değilim. Daha çok birbirini tetikleyen panik satışları gibi göründü bana. Aşağıdaki 2 grafikte görüleceği üzere her ikisi de büyük bir kırmızı mum ile günü kapattılar.


S&P 500


NASDAQ Composite




Dün Consumer Defensive grubu (tütün, ambalajlı gıdalar, ev ve kişisel bakım malzemeleri, gıda dağıtım, tarım ürünleri, içecekler, ucuzlauk marketler/mağazaları, vb) dışında tüm sektörler geneli bir satış dalgası oluştu. Satışlardaki öncülüğü teknoloji şirketleri yaptı.

An itibariyle ABD vadelilerde ufak bir tepki yükselişi var, ancak spot piyasa açıldığında işin rengi değişir mi bilemem. Dünyadaki diğer ülke borsaları da haliyle bu sert gün içi satıştan etkilenmiş görünüyor. Ben kendi sistemim 'al' sinyali verene kadar gerek BIST'te, gerekse ABD tarafında nakitte kalmayı planlıyorum. Gün içi kararımı değiştirecek nitelikte büyük bir pozitif değişim olmadığı müddetçe de takip sistemimde esneme yapmayacağım.

Yorumlarım subjektiftir ve herhangi bir yön ya da yatırım tavsiyesi içermez.

[deva-i dert]

ABD Borsaları ve endeksleri konusunda bazen büyük bir bilgi kirliliği ve kafa karışıklığı gördüğüm için bir özet bilgi geçeceğim. Öncelikle borsalar ve endekslerin aynı şey olmadığını anlatmakla başlayalım.

ABD'dedeki borsalar

NYSE - New York Stock Exchange

Dünyanın en büyük ve en eski borsalarından biri. Genellikle daha köklü, büyük ölçekli ve geleneksel şirketlerin hisseleri burada işlem görür (Coca-Cola, JPMorgan, Walmart, P&G vb.).

NASDAQ - National Association of Securities Dealers Automated Quotations

Teknoloji şirketleri ağırlıklı bir borsadır. Dijital ve büyüme odaklı şirketlerin yoğun olduğu bir piyasadır. Genel ağırlık böyle olsa da teknoloji sektörü haricinde de bir sürü şirketin bu borsaya kote olduğunu hatırlamakta fayda var. Apple, Microsoft, Amazon, Google (Alphabet), Meta gibi teknoloji devlerinin çoğu burada listelenir. Yeni halka arz olacak şirketlerin NYSE'ye kote olma şartları ve maliyetleri daha fazla olduğu için NASDAQ'ı daha çok tercih ettiği de önemli bir detay.

AMEX - American Stock Exchange

Önceden bağımsızdı, şimdi NYSE American adı altında NYSE grubunun bir parçası. Daha küçük ölçekli şirketler, ETF'ler ve opsiyonlar işlem görür. Micro-cap ve small-cap şirketler için önemlidir.

CBOE - Chicago Board Options Exchange

Dünyanın en büyük opsiyon borsasıdır. Hisse senedi değil; opsiyon, volatilite ürünleri, VIX endeksi türevleri burada işlem görür.

CME - Chicago Mercantile Exchange

Vadeli işlemler (futures) için dünyanın en büyük piyasalarından biri. Faiz, döviz, endeks, emtia vadeli işlemleri (ör. S&P 500 futures) burada işlem görür.

CBOT - Chicago Board of Trade

Tarım emtiaları için en eski vadeli işlem borsası. Mısır, buğday, soya fasulyesi gibi kontratlar burada başlatılmıştır. Şimdi CME Group'un parçası.

ICE - Intercontinental Exchange

NYSE'nin de sahibidir. Enerji piyasası (petrol, doğalgaz futures) bu platformda çok güçlüdür.

OTC (Over the Counter) Markets (OTC Pink, OTCQB, OTCQX)

Tezgah üstü piyasalardır, resmi bir borsa değildir. Daha küçük, az denetlenen, finansal raporlaması zayıf veya yabancı şirketler de içerir. Örnek: bazı küçük biyoteknoloji şirketleri, düşük hacimli hisseler.

MIAX - Miami International Securities Exchange

Opsiyon piyasasında aktif. Daha modern, teknoloji odaklı bir opsiyon borsası olduğu söylenmekte.

Görüldüğü üzere bir yığın borsa var ABD'de. Ancak biz borsa deyince genelde hisse senetleri piyasasını düşündüğümüz için diğerlerinin isimleri pek ilgi alanımıza girmeyebiliyor. Hisse senetleri içinse NYSE ve NASDAQ önemli ve büyük 2 borsa.




Endekslere gelince,

Endeksler genelde NYSE, NASDAQ ve AMEX borsasından seçilen hisselerin belli bir ağırlıkla hesaplandığı ortalama değerlerden oluşuyor.

Başka endeksler de olsa da en çok duyduğumuz endeks isimleri ise aşağıdakiler:


S&P 500 (Standard & Poor's 500)

ABD'nin en önemli endeksi olarak kabul edilir. NYSE ve NASDAQ'ta işlem gören en büyük 500 şirketi içerir. Piyasa değeri ağırlıklı bir endekstir. Ekonominin genel sağlığını en iyi yansıtan endeks olarak görülür. Çünkü hem teknoloji, hem sanayi, hem finans, hem de tüketim gibi tüm sektörleri kapsar. Örnek şirketler: Apple, Microsoft, Amazon, NVIDIA, JPMorgan, Tesla, Johnson & Johnson, ExxonMobil.

Dow Jones Industrial Average (DJIA / "Dow Jones")

ABD'nin en eski borsa endeksidir (1896'dan beri). Sadece 30 büyük şirketi içerir. Ağırlıklandırması fiyat bazlıdır (yüksek fiyatlı hisse daha çok etkiler).

Daha geleneksel ve büyük firmalar bulunur. Örnek şirketler: Apple, Boeing, Visa, McDonald's, IBM, Walmart, Chevron. Teknoloji ağırlığı S&P 500 ve NASDAQ Composite'e göre daha düşüktür.

NASDAQ Composite

NASDAQ borsasında işlem gören tüm hisseleri içerir (3.000+ şirket). Hesaplanması piyasa değeri ağırlıklıdır. Teknoloji ve büyüme hisseleri ağırlıklıdır. En volatil (oynak) önemli ABD endekslerinden biridir. Örnek şirketler: Apple, Microsoft, Amazon, Meta, Google, Tesla, NVIDIA.

Russell 2000

Küçük ölçekli (small-cap) 2000 şirketi içerir. ABD'nin küçük işletme ekonomisinin performansını gösterir. Hesaplanması piyasa değeri ağırlıklıdır.

VIX - Volatilite Endeksi ("Korku Endeksi")

S&P 500 opsiyonlarından türetilir. Piyasanın genel risk algısını ve korku seviyesini ölçer.

Yüksek VIX Değerleri belirsizlik, panik ve düşüş beklentisi anlamı içerirken, düşük VIX istikrar ve düşük risk algısı olarak yorumlanır.