Çin ile alakalı gelen son haberle ilgili çok fazla bilgi kirliliği oluştu. Ben de olayı daha iyi anlamak için yabancı haber kaynaklarından araştırdım. Oralarda daha detaylı ve doğru bilgiler oluyor. Neyse olayı size basitçe özetleyeyim. Ereğliye ve çelik sektörüne etkisi nasıl olur siz kendiniz karar verin. Çin'in 2026 itibariyle Çin çelik sektörüne getirdiği şey lisans sistemi. Direkt bir ihracat kısıtlaması değil yani. Adamlar en çok talep gören en kritik 300 ürün belirlemişler, bunları lisans ve izin sistemine sokmuşlar.
Bu 300 ürün yarı-işlenmiş çelik ürünü. Çin'den en çok sipariş edilen şey çelik kütükmüş. Daha çok o konuşuluyor bu haberle alakalı ama hemen belirtelim Ereğlinin ürettiği HRC yani yassı çelik de yarı-işlenmiş ürün statüsünde. Peki bu karar ne demek, neden böyle birşey yapıyorlar? Çin batıya diyor ki -Bakın artık Çinde önüne gelen piyasadan çelik alıp batıya satamayacak, kalitesiz, denetlenmemiş ne olduğu belli olmayan ürünleri ve üreticileri ortadan kaldırıyoruz, artık sadece belli başlı lisanslı ve kaliteli üreticiler bu işi yapabilecek, bundan sonra herşey daha kontrollü olacak. Bizden artık daha rahat ve güvenle alışveriş yapabilirsiniz. Eğer gerekirse ilerde daha çok ürüne getiririz sıkıntı yok.- Yani sizin anlayacağınız bu olay aslında büyük Çinli çelik üreticilerini korumak ve onların Batının getirdiği vergi ve kısıtlamaları daha rahat aşabilmelerini sağlamak için getirilmiş bir karar. Ama burası borsa bunu da unutmamak lazım. Şimdi haber sitelerine içinde çelik geçen bir haber düştü ya tahtayıca yeter.
Aslında en çok satılan edilen ürün HRC ama en çok talep gören ve çelik sektörünün başını ağrıtan ürün çelik kütük. Zaten bu karar da bu ürün üzerinden çıkıyor. Normal zamanda Çinli üretici kütük üretip bunu inşaat demirine dönüştürüyor sonra bu ürün Çin inşaat sektöründe kullanılıyor. Ama bildiğiniz gibi Çinde inşaat sektörü durunca adamların elinde tonlarca çelik kütük kaldı ve sonuç olarak bunları çok ucuz fiyata batıya satmaya başladılar. Çin aslında böyle birşey olmasını istemiyor. Çin bu kütüklerin işlenip daha değerli ürünlere dönüştürülüp öyle satılmasını istiyor. Ereğlinin başındaki sorun Çinli çelik üreticilerinin yarı fiyatına HRC satması. Yani Amerikada $800 olan çeliği adamlar $430-$450'a satıyor şuan. Son olarak Ereğli'nin o 1 milyar USD üstü kar yaptığı dönemlerdeki gibi kar edebilmesi için ne olması lazım onu bir düşünelim. Bunun olması için öncelikle Çin'in taban fiyat uygulaması getirmesi lazım. Ama böyle birşey olur mu bilmem. Çin'in stratejisini hepimiz biliyoruz. Ama bu olmazsa daha gerçekçi olarak o dönemlerdeki gibi Çin'in ürettiği bütün HRC'yi büyük ölçüde içeride kullanması lazım. Sonra Covid sonrası hatırlarsınız navlun krizi olmuştu ve bu yüzden Çin ucuza ürün gönderemiyordu o yüzden Batılı üreticiler Batı çeliği almak zorunda kaldı. Ama şimdi navlun tekrar ucuz oldu ve Çinden çelik getirmek gelen yüksek vergilere rağmen hala çok daha ucuz. Bir şekilde Çin'den ürün getirmenin Amerika fiyatından daha pahalı olması lazım. Son olarak dünyadaki bütün ülkeler enflasyon önlemleri almadan önce faizler çok düşüktü. Bu şekilde herkes rahatça borçlanıp sipariş veriyordu. Şimdi faizler yüksek. Yüksek faiz demek üretimin ve siparişin düşmesi demek.
Çinlilerin son zamanlarda çoğunlukla stokları işlenmemiş kütük olarak satmasının en büyük sebebi son zamanlarda batının getirdiği vergilermiş. Ama Endonezya, Italya, Suudi Arabistan, Güney Kore, Vietnam ve Türkiye'de kütük halindeki çelik bu kapsama girmediği için onu hala ucuza satabiliyorlarmış. Adamlar aslında bu kararı Çinli üreticiler işlemeden kütük olarak satmasınlar diye almışlar. İşleyip satmalarını istiyorlar.
Yer İmleri