2008 zirvesinde 146 dolar görmüştü, güçlü bir ralli son gün 11 dolarlık artış görülmüştü 135-146.. amerikan spk işlemleri araştırıyor, hareketi yapan 4 swap dealer- goldman, jpm vs- bütün hacmin ve açık pozisyonun yüzde 80-90 kısmını temsil ettiği ortaya çıkmış, bi tane de fiziki teslimat işlerine bakan vitol diye bi petrol ticareti yapan büyük oyuncu var, hepsi bunların manipülasyonu.. sonra 30 dolarla kadar düştü aylar içinde
2014 zirvesinden önce üç senedir falan max 110 gördüğü bir trend var, vay efendim işid musulu ele geçirdiği gün- işid haberlerinin gazıyla- 114 gördü ve sonra düşmeye başladı, tabii eş zamanlı olan rusya- ukrayna- kırım, ruslara yaptırımlar, ve petrol fiyatı çöktü, usd/ruble kuru yüzde 150 yükseldi bi kaç ay içinde, petrol 45 dolar 2014 sonbaharı.. 2016 başlarında en düşük 26 dolar gördükten sonra normalize oldu 70 dolar ortalamada ve coronayı oralarda karşıladı
2008 ve 2014 brent piyasası kağıt oyunları- kontratlar üzerinden, mesela suudi aramco fiziki teslimat yapacağı kontratı satıyor, öbür hedge fonun bire-kırk kaldıraçlı günlük pozisyonu aynı piyasada aynı nitelikte alıp satıyor, fiyat öyle oluşuyor, bakıyosun hacmin yüzde biri fiziki teslimata giriyor, yüzde 99 hava oyunu
rusya operasyonu batı finans sistemi içinde rus paralarına el koymayla başladı 350 milyar dolar para, swiftten zaten attılar, ve en önemlisi rus ihraç ürünleri almayı yasak ettiler dünyaya, rusya tek başına dünyanın en büyük emtia ihracatçısı ve çok geniş bir yelpazede petrol/doğalgaz zaten bir numara, kömür de var, metaller de var, buğday-arpa-çiçek yağı gibi tarımsal ürünlerde adeta tekel.. tabii sadece avrupa uyum sağladı bu yaptırımları, gerisi sallamadı.. ne hindistan, ne türkiye gibi büyük alıcılar, ne afrika, ne latin amerika, ne asean ülkeleri.. ruslar da zaten yerel paralarla ticaret yapmak zorunda, avro/dolar ödemeleri bloke, havale hesaba düşmeden bloke ediyo batılı bankalar parayı.. bunun yolu nasıl olacak, rus merkez bankası bundan sonraki rezervlerini mecburen mal sattığı ülke yerel paralarıyla yapmak zorunda, lira, rupi ve diğer.. rus devlet "kötü gün fonu"nda türk TL tahvilleri tutacak, karşılığını dolar olarak verecek.. rusların 350 milyarına el koydular ama savaştan beri 6 ayda rusya 120 milyar dolar net fazla yazdı.. üstelik satış hacmi düşmüş, daha az varil satıyor daha az gaz pompalıyor, ama fiyat etkisiyle dolar bazında rekor cari fazla veriyor
velhasıl petrol piyasası eski petrol piyasası değil, kontrat türevleri piyasasında yel estirerek fiyat yapamıyorlar artık, fiziki işlem ilk defa piyasayı domine ediyor, ruslar dost-olmayan ülkelere piyasa fiyatından satıyor, dost ülkelere yüzde 30 tenzilat veriyor, çin, hindistan, türkiye hepsi memnun yüzde 30 ucuz almaktan, kimse daha batı yaptırımlarını kabul edecek gibi değil, karşılık olarak sen kredi notu indiriyosun, umru olmuyor.. seninkiler ilk gittiler martta irana ve venezuellaya, iran dedi önce sen 2015 nuke-deal şartlarını yerine getir, hani trumpın iptal ettiği, avrupalıların etmediği anlaşma, sen hele imzaladığın anlaşmaya bi gel, petrol işini sonra konuşuruz.. maduro da üretim/satış teklifini düşündü, dün avrupaya olan bütün satışları iptal etti, artık avrupaya petrol yok dedi, abdye zaten yoktu, yani cevaben rest dedi.. artık fiziki mal önemli onun fiyatı önemli, orda yanıp söndürdükleri fiyat ikincil kalmaya başladı
Yer İmleri