Niye çarpılsınlar ki? Tam tersi dolar kuru yükselirse çarpılıyorlar.
Bugün 1000 Dolarım var, kur bugün 14.-TL olsun, 3 ay sonra da 10.-TL,
3 aylık bağlayayım, 14.000.-TL, 1 birimde faiz getirisi olsun 3 aylık vade sonu; 14.000.-TL+1 Birim Faiz Geliri
3 ay sonra kur 10.-TL, 1000 Dolar aldım tekrar, elimde 1000 Dolar+4.000.-TL+1 Birim Faiz gelirim olur.
Dolarda kalmayı seçtim, 1.000 dolarım var, 3 ay sonra da 1000 dolarım var.
Burada esas mesele enflasyona göre çarpılıp çarpılmamak, doları baskıladığın sürece faizi de piyasa şartlarına bırakmadığın sürece enflasyona yenilirsin.
Makro ekonomi derslerinin temel konularındandır, Para Politikalarında 3 şeyi aynı anda idare edemezsin; "Kur-Faiz-Enflasyon". En fazla ikisine el atarsın, 3.yü bırakmak zorunda kalırsın, şimdiki politika da, enflasyonu bırakmak.
Aslında cevabı çok basit bir soru, nereden baktığına göre değişir.
Teşbihte hata olmaz, hayatında hiç fil görmeyen amaları toplamışlar, alın bu fil demişler, sonra da fil neymiş diye sormuşlar. Ayağından tutan, sütun gibi bişey demiş, kuyruğundan tutan hortum gibi.
Enflasyon ölçümü nedir denince bir kaç kriter var, belli bir dönem aralığı alınmalı, yoksa artıp azaldığını ölçemezsiniz, belli bir ürün-hizmet gurubu olmalı, tüm ürün ve hizmetlerin fiyatlarını takip etmek bu teknolojiye rağmen hala tam olarak mümkün değil, bir de anlamlı bir veri olabilmesi için, büyük bir kitleyi etkiliyor olması lazım, yani boğazdaki yalıların fiyatlarının düşmesi, birkaç onbin kişiyi ancak ilgilendirir. Bir de bu fiyatları nereden takip ettiğiniz önemli. Yani aşağı yukarı 3 temel şey.
Şimdi, dönemde hepimiz mutabıkız, geçen yıla göre bakıyoruz. Mutabık olmadığımız şey ölçülen mal ve hizmetin içeriği ve nereden ölçüldüğü. Öyle bir şey hayal edelim ki, birebir aynı malları tüketen 2 aile bulmuşuz. Varsa yoksa peynir-ekmek-zeytin yiyorlar. Yani enflasyon sepetimiz sadece bu 3 üründen oluşsun. Bu kadar daraltmaya rağmen, eğer bir aile, Migros ya da Carfourre'a gidiyor, diğer aile de A-101 ya da Bim'e gidiyorsa burada bile dağlar kadar fark çıkacaktır. Bu kriterler her iki ölçüm grubu için de aynı olmadığı sürece çok çok farklı soruçlar almamız kaçınılmaz.
Ben TUİK'in verilerini de, ENAG'ın verilerinin de yanlı olduğunu düşünenlerdenim. Politikacılar, siyasetçiler istatistiği, sayıları bükmesini çok iyi bilirler. Diğer taraftan sanki her şey sanki dört dörtlükmüş de, enflasyon verilerinde sorun varmış gibi bir ortam varki, onu da gülünç buluyorum. Deveye boynun neden eğri demek gibi?
Yer İmleri