BORA YAŞAR

Son zamanlarda, dinci muhafazakar kesimin ısrarla ön plana çıkardığı (bir bildikleri vardır muhakkak) Kutü'l Amare Kahramanı Halil Paşanın, 1967 yılında bir gazetede Şevket Süreyya tarafından tefrika edilen hatıralarından yeniden derlenen kitabı okumaya başladım.

Halil Paşa, bir yaş küçüğü olduğu ünlü Enver Paşanın da amcası.

Aynı dönemde Harbiye'de okuyan bu amca yeğen, son Osmanlı paşalarından.

Halil Paşa 1882 doğumlu. Atatürk'ten de sadece bir yaş küçük.

Halil Paşa'nın hikayesi, II. Abdülhamit döneminde Makedonya'da başlar. Sonrasında sırasıyla Tunus, Trablusgarp, İran, Kafkasya, Irak, Dağıstan, Türkistan, Gürcistan, Rusya ve Avrupa'da devam eder.

Onu asıl meşhur eden, Cihan Harbinin Irak Cephesinde elde ettiği başarıdır. 1781'deki Yorktown Muharebesi ile 1942'deki Singapur Savaşı arasında geçen 161 yılda, Britanya İmparatorluğunun yaşadığı en büyük hezimet olan Kutü'l-Amare Savaşı, Çanakkale Savaşı ile beraber Osmanlı Devletinin I. Dünya Savaşı boyunca kazandığı en parlak zaferdir.

1916 Nisanında Irak Cephesinde Kutü'l-Amare'de, içlerinde 5 general de bulunan 13.000 İngilizi esir alan VI. Ordunun komutanı Halil Paşadır...

Kitabın başında buraya kadar anlatılandan anlamadığım bir şey yok...

Benim kitaba başlarken dikkatimi çeken ve sizlerle paylaşmak istediğim husus Halil Paşanın 1913 yılında görevlendirildiği makamlardır...


Kitabın Halil Paşayı ve hayatını kronolojik olarak tanıttığı baş kısmında sadece 1913 yılındaki görev ve makam sayısı beni doğrusu çarptı...

Şöyle ki... Halil Paşa;

- 11 Ocak 1913'te 5. Nizamiye Tümeni Kurmaylığına,

- 19 Ocak 1913'te (yani sekiz gün sonra) 2. Kolordu Kurmaylığına,

- 23 Ocak 1913'te (yani sadece 4 gün sonra) İstanbul Merkez Komutanlığına,

- 29 Ocak 1913'te ((yani sadece 6 gün sonra) Genelkurmay 3. Şubesine,

- 24 Şubat 1913'te (yani bir ay dolmadan) Elazığ Tümen Kurmak Başkanı,

- 2 Nisan 1913'te (bir buçuk ay geçmeden) Aydın Redif Tümeni emrinde Bölge Komutanı,

- 29 Nisan 1913'te (Gene bir ay dolmadan) Van Vilayeti Jandarma Alay Komutanı,

olarak tayin edilmiş...

Ezcümle sadece 4,5 ayda 7 görev...

O zamanın ulaşım imkanlarını da düşünecek olursak, bu kadar az zaman süresi içinde , atandığı makamı başarıyla doldurma olanağının bulunmadığı açıktır.

Son zamanlarında Osmanlı'nın nasıl bir yönetimsel kaos içinde olduğunu bundan daha iyi ifade edecek bir döküm de bulunmaz kanımca.