merhaba,
Türkiye'de piyasanın kapalı olması demek Türk bankacıları evlerine gitmişler anlamında kullanılıyor. Bir borsa gibi gerçek anlamda kapanan herhangi bir şey yok. Bütün büyük FX platformları (Reuters FX, Bloomberg vb) 24 saat açık. Sadece yerli bankalar gece hazineye nöbetçi dealer bırakmamışlarsa işlem yapmıyorlar hepsi o. Türk bankaları zaten büyük FX pozisyonu taşımıyor. Bu nedenle gece veya gündüzün çok büyük farkı yok. Ancak şunu diyebiliriz; bütün büyük yabancı bankaların ağır topları Londra'dan işlem yaptığı için; Londralıların da "uyuduğu" saatlerde gerçekleşen işlemler sığ bir piyasada oluyor. Bu da 5-10 milyon dolarla büyük kaymaları beraberinde getirebiliyor. Şu anda TL'nin arkasında duran, destek olan bir Allah'ın kulu yok. Her TL satanın kazandığı bir piyasada 5 kuruş da kayar, 10 kuruş da.
FX dediğiniz anda "Fiziki TL" kavramını unutun. Hiçbir yerli veya yabancı banka gidip banknot destelerini toparlayıp FX işlemi yapmaz ki? Fiziki para kavramı oldukça yanlış algılanıyor. Bankaların hazine işlemlerinin %99,9999 'u kaydi para ile yapılır. Şimdi bunu deyince "hayali, ortada olmayan para" zannedenler oluyor; alakası yok. Fiziki para: banknot demektir ve sadece ekonominin gündelik elden alışverişleri için kullanılır. Bunun büyük kısmını bireyler, az bir kısmını şirketler cepte tutar. Banknot tanımı gereği "faiz kazanmayan para" demektir. Kim kağıt parçasının "fiziki'liğini" dokunup hissetmek istiyorsa, eline aldığı banknot kadar paranın faizinden feragat eder. Genel olarak ekonomideki tüm paranın %5-10 civarı kısmı banknottur. Kalan %90 para ise "kaydi"dir. Yani banka parasıdır. Yani bir yerlerde faizlendiriliyordur. Kaydi paranın tamamı, paranın yaratıcısı ve tek gerçek sahibi olan Merkez Bankası'nın ekranında bir iz'dir. MB ekranında kaydi para ekranlar arası el değiştirir, ve faizlendirilir. Bankalar sadece bu kaydi para ile iş yapar*. ATM'de veya internet bankacılığı ekranında görüp "benim param" dediğiniz tutar; Merkez Bankasının ekranında, o bankaya ait sayfanın altındaki 1 satırdan ibarettir. Siz ATM'den para çekerseniz; o para biraz azalır, cebinize banknot olarak girer. *(2001 krizinde yoldan tek tek dolar banknotları toparlayıp gidip Tahtakale'de satan bankalarımız da oldu elbette; o tip durumları istisna sayıyorum)
Kaldıraç kavramı da oldukça yanlış algılanıyor. Kaldıraç; "sahibi başkası olan parayı borç alarak işlem yapmak" demektir. Zannediliyor ki uzayda dev bir gezegen var: dünyanın tüm bankaları hatta merkez bankaları bile oradan borç alıp "kaldıraçla işlem yapıyor". Klasik deyişle: "Böyle bir şey olabilir mi ya?"

Kaldıraç sadece bireysel forex kullanıcılarının, forex şirketinden ödünç almış gibi yaparak sahip olmadıkları paraları kaybetmelerini sağlayan bir yöntem. Elinizdeki para tutarını milyon cinsine çekip, "ben buna kaldıraç uygulayacağım" derseniz; hiçbir aracı kurumun tek size 100x kaldıraç yapacak milyarlarca dolarlık sermayesi yok. Yani; öyle bir kaldıraç düzeni yok. Miktar büyüdüğünde artık onun adı "kredili işlem" olur ve gider bankadan kredi çekersiniz. Banka size o krediyi vermek isterse; borçlanıp istediğiniz para çiftine, elektriğe veya tavuk yemine pozisyon alabilirsiniz. Pozisyondan ister para kazanın ister para kaybedin; aldığınız kredi miktarı ve vadesi bellidir. Kredi kartı ekstresini veya ev kredi taksidini nasıl geri ödüyorsanız onu da geri ödemek durumundasınız. Yani işin içine forex girdi diye hiçbir şey değişmiyor.
Para sahibi bir firma veya bir banka ise de durum aynı: borç miktarı büyüyebilir. Paranın kullanıldığı yer FX piyasası da olabilir. Ancak eninde sonunda o para geri ödenecek. Özetle: Bireyler 3-5 bin dolar parayı kaldıraçla 300 bin dolarmış gibi kullanıyor diye FX piyasası bir yöne trend yapmaz. Aslolan her zaman bankalardır, fonlardır. Türk bankaları ciddi miktarlı FX pozisyon taşımıyorlar 2002'den beri. O yüzden yabancı bankalar ve fonlar ve de doğrudan yabancı yatırım sahipleri ne yapmak istiyorsa; kur oraya gidiyor. Bu kadar hızlı ve net bir satış furyası varsa: herkes sattığı için. Forex'te ufak yatırımcılar piyasayı manipüle ettiği için değil. Ülkede çok büyük miktarlı yabancı parası var. Biz "ülkeden kaçmaları için" elimizden geleni yapıyorsak; kaçmaya başladıklarında "ama bu manipülasyon" diyemeyiz.
Yer İmleri