Merkez bankası 4 yıldır fiili olarak döviz satışı yapıyor. Ama son 2 yıldır bunu direk satış şeklinde değil alacağı olan dövizi TL olarak kabul ederek yapıyor. Bu piyasada yüzeysel olarak tcmb son 2 yıldır döviz satışı yapmıyor diye algılansa da aslında merkez reeskont kredileri kanalıyla çok ciddi oranda kendine ait olan dövizini piyasada bırakıyor. Bu da net rezervleri düşürüyor. Zira tcmb'nin net rezervlerinin neredeyse %80-90'ı reeskont kredisi dönüşlerinden sağlanıyor.(du).
Özetle son 4 yıldır hem döviz satışı (2 yıl direk soraki 2 yıl endirek) ve faiz artışı yaptığı için 2 silahı da %50 gücünde kullanmayı tercih etti. Dikkat ederseniz ne kuvvetli bir döviz satışı yapabildi, ne de kuvvetli bir faiz artışı.
Geldiğimiz seviyede her iki silahı yarım yarım kullandığı için silahlardan bir tanesi tamamen tükendi. Artık döviz silahını kullanamayacak. O nedene artık diğer silahını ne yazık ki %100 güçte kullanmaktan başka şansı yok.
Ve eğer diğer silahını (döviz) tekrar doldurabilmek istiyorsa 2. şart olarak artık %100 güçte kullanması gereken 2. silahını (faiz) çok daha uzun süre ve reel faiz verecek şekilde kullanması gerekiyor.
Bir ekleme daha: tcmb'nin net döviz rezervleri evet epey düşük, ama ZK'lardan gelen brüt döviz rezervleri hala 80-90 milyar dolar civarında. Vatandaştan ve yine ZK'lardan topladığı altını da eklersek sanırım 100 milyar doların üzerinde bir döviz muadili varlığa sahip. Kanuni olarak tcmb işte bu brüt rezervini açığa satma hakkına sahip. (yani vatandaşın DTH ve altınını kanuni olarak açığa satabilir).
Ve tabii ki bu parayla VIOP'ta da oynaması da kanunen mümkün. Yani 100 milyar dolarlık brüt rezervler ile *teorik* olarak VIOP'ta 15 kaldıraçla 1.5 trilyon dolarlık pozisyon almasının önünde kanunen bir engel yok.
Tcmb'nin VIOP'a girmesinin bir diğer nedeni de azalan döviz rezervi nedeniyle geçmişte uyguladığı direk satış yerine kaldıraçlı satış ile rezervlerinin gücünü dopngli olarak kullanmak istemesi olabilir. Ancak bu yukarıda belirttiğim direk satış silahının muadili olamayacağından 2. silahını yine tam güçte kullanmaktan feragat etmesi anlamını bence taşımaz.
(Umarım tcmb VIOP'ta yaptığı satışları döviz rezerv satışı ile karşılaştırmalı bir ürün olarak görüp , 2. ve en önemli silahını tam güçte kullanmaktan imtina etmez. Ufak ta olsa böyle bir risk var ama bence düşük bir risk. O denli çılgın olabileceklerini sanmam.)
Yer İmleri