TEMEL GÖSTERGELER
USA EURO AREA
GDP Annual Growth Rate*(%) 3.2 1.2
Unemployment Rate*(%) 3.6 7.6
Core Inflation Rate*(%) 2 0.8
Interest Rate*(%) 2.5 0
Aslında hepimizin bildiği şeydir:''Aynı şartlarda,aynı şeyleri yapıp,farklı sonuçlar beklemenin aptallık olduğu'' ,ama yine de sık sık yapılır,hatta en kurumsal olduğunu ya da olması gerektiğini düşündüğümüz kurumlar tarafından bile.
Evet,yukarıdaki temel göstergelere baktığımızda Euro Bölgesinde gidişat hiç olumlu değil özellikle -son zamanlarda orada da momentum kaybı olmasına rağmen- ABD ekonomisi ile mukayese edildiğinde.
Euro bölgesinde ABD'de olduğu gibi merkezi bir maliye politikası yok.Euro Bölgesinde sadece para politikası ile sorunları çözmek mümkün değil,ekonominin yapısal sorunları var,sorunlu bankacılık sistemi ve ne kadar olduğu tam bilinmeyen ciddi tutarda batık krediler var.Burada yapılması gereken yapısal reformlar ve maliye politikası ile tedbirler gerekiyor,ama çok sayda ülkenin çıkarları ve beklentileri farklı olduğundan ortak bir karar çıkamadığından zorunlu olarak para politikasıyla bir şeyler yapmak istiyorlar.Yani ameliyat gerektiren bir problemi asprin ile çözmeye çalışıyorlar.Zaten Euro bölgesinde -2 sayfa önce yazmıştım- yıllardır %0 politika faizi uyguluyor,AMB bilançosunu 4.690/12.829 gsyih'sının %36.55'ine kadar yükseltmiş(ABD'de bu oran %2.5 politika faizi,ve 3.85/21.05=gsyih'sının % 18.29 kadar merkez bankası bilançosu) ve bir işe yaramamış aksine negatif faiz ile bankacılık sisteminin karlılığı azalmış,sigorta şirketleri ellerindeki varlıkları verimli değerlendiremedikleri için sosyal güvenlik sistemlerinin gelecekte darboğaza girme riski ortaya çıkmış,ucuz para spekülatif alanlara yönelmiş verimlik düşmüş.Japonya örneği ortadayken (negatif nominal faiz ve gsyih'sının %100'nü aşmış merkez bankası bilançosu),daha fazla parasal genişlemenin bir işe yaramayacağı ,var olan sorunlara bir tedavi uygulanmadığı için problemlerin daha da ağırlaşacağı açık.
2 sayfa önce yazdım,hiç bir sağlam argümana dayanmadığı halde politik ve piyasa baskılarına oyun eğerek Fed faiz indirimine,parasal genişlemeye giderse ,para spekülatif alanlara gider,ekonomiye üretime bir faydası olmaz,varlık fiyatlarında balon oluşmasına neden olur ve sonucunda da milli gelir büyümesi ile varlık fiyatları artışı arasında büyük bir makas oluşunca ,bu dengesizlik ,varlık fiyatlarını olması gereken değere getirecek şekilde büyük bir ekonomik kriz doğurur. Merkez bankalarının dikkat etmesi gereken hassas denge sürdürülebilir bir büyüme oranı ile (büyüme oranı-enflasyon) =reel büyüme oranı ile dengede gidecek varlık fiyatlarıdır.Merkez bankalarının ellerinde bu dengeyi kurabilecek aletler vardır,yeter ki kitabın yazdığını yapsınlar.
Ama görünen sanki,Fed'in de baskılara boyun eğeceği, anayasal korumaya sahip olmasına rağmen bağımsız bir kurum olamadığını gösteriyor.
Bu durumda yakın gelecekte global ekonomi için iyimser olamıyoruz.Muhtemelen önümüzdeki kısa dönemde küresel büyüme oranlarının düştüğünü göreceğiz.Kısa dönemde,yani ekonomilerin büyüme oranının ve tahvil faizlerinin düşük olduğu ve parasal genişlemenin olduğu bir dönemde altın prim yapan bir yatırım aracı olabilir.Mevcut parasal genişlemeci politikalar bir 5-10 yıl daha devam ederse,bir gün bardağın taşacağına ve bir anda hiper enflasyonun geleceğine de inanıyorum. Ama yine de önemli olan Fed'in ne yapacağı.Eğer ticaret savaşları bir anlaşma ile sonuçlanırsa global ekonomi yeni bir patikaya girebilir,önce onu bir görmek lazım.
Yer İmleri