Öncelikle Avrupa'da çok gezdim ama yaşamadım vergi sistemlerini bilmiyorum. Beyaz yaka ya da başka bir yakalı da olmadım ama vergi konusundaki işlerimi 30 yıldır kısmen de olsa kendim yaptığım için bilirim. Abd'nin sistemini de bizimki ile kıyaslamak amaçlı ve konut yatırımı yapma düşüncesi ile orada bulunduğum sürelerde kısmen de olsa öğrendim.
Birincisi Türk vergi sistemini neden avrupa ile kıyaslamalıyız bunu anlamadım. Diğer bir deyişle neremiz avrupalı, yollarımız mı avrupa yolları gibi, hukuk sistemimiz mi onlar gibi, aldığımız hizmetler mi avrupa gibi, soluduğumuz havanın kalitesi mi avrupa gibi. Biz bir gelişmekte olan ülkeyiz ona göre kıyas yapalım.
İkincisi bizim vergi sistemimiz vergi oranı ile kıyaslanamaz. Önemli olan kişi olarak verdiğiniz verginin gelirinize oranıdır. Bu rakamlara kümülatif bakmak da Türkiye özelinde bir şey ifade etmez çünkü vergi vermeyen çok kişi var dolayısıyla rakam olduğundan düşük çıkar. Vergi oranı ile kıyaslanamaz dememin sebebi şu; ekonomide birinci "görünmez el" Adam Smith'in görünmez eli ise, ikinci görünmez el de Türkiye'deki vergi koyucunun görünmez elidir. Bu el istisnalar ile oynar, vergi dilimleri ile oynar, enflasyon endekslemesi ile oynar, amortisman ile oynar, stopajın geçerliliği ile oynar, oynar oğlu oynar. Sonuç olarak dışarıdan görünenden çok daha fazla vergi ödersiniz. Ayrıntısını buraya yazsam çok uzun olur ama bilen bilir. Aslında forumun eksiklerinden biri vergi başlığının olmamasıdır.
Bizi düşük vergili gösteren uluslararası danışman/vergi uzmanı kıyaslamalarına da bakmayın, bunlar toplam vergi sistemine bakıyor, oysa Türk vergi sistemi çok heterojen. Mesela biri yazmış Türkiyede değer artış vergisi yok diye, oysa değerli metaller, hisse senetleri (bazılarındaki 1 yıllık süreyi saymazsak), fx'de yok ama konut, eurobond alım-satımı, yurtdışından elde edilen yatırım fonu gelirlerinde var.
Bunları yazmama rağmen Türkiyedeki vergiler çok yüksektir diyemem ama bence benzer ülkelerin üstünde ve yaşama şartlarımıza göre de orantısız.
Yer İmleri