Sayın ikare, öncelikle 1-2 not söyleyeyim hem borsa hem de start-up işinde acemiyim. Borsada düzenli yatırım yapan biri de değilim ama geçen Nisan borsa ucuz geldi biraz birikim vardı 3-5 senet seçip girdim. Trade becerisi ve isteği olan biri de değilim. Start-up'lar konusu da gökkuşağı gibi rengarenk. Bin türlü değişik konuda start-up var. Konu olarak belki ama tümüne uzmanım diyen komik olur. Benim hiç bir konuda uzmanlığım yok ama seviyorum start-up dünyasını. Basketbolu futbola tercih etmek gibi. Hızlı büyüme vb zevkli geliyor.
Hisseye dönersek valla daha detaylı bakmadım. Start-up konusunu sevdiğim için borsada yatırım yapan arkadaşlar söyledi. Fiyat hareketi de viagra formasyonu olunca yeni ilgimi çekti ve dün ilk defa foruma bakayım dedim.
Öncelikle sizi tebrik ederim. Bence mükemmel bir noktaya parmak bastınız. Bende böyle düşünüyorum. Öncelik 100 mio USD'lik şirketler olmalı. Türkiye'de yatırım ortamının büyüklüğü belli. Türk yatırımcısı ve fonundan, ABD'de satış ekibi kuracam her birinin maliyeti bana yıllık 100k usd olacak diye yatırım alamazsın. ABD'li yatırımcıdan alman lazım o da sen ABD'ye gelmeden ya da 10-15 ülkeye açılmadan yatırım yapmıyor. İştiraklerden Teleporter ABD'ye gitti ve sonra ABD'li yatırımcılardan para aldı. Bizde malesef İskandinav ülkeleri gibi değiliz.Adam için maliyet ABD'de de hemen hemen aynı ülkesinde ama bizde öyle değil. Malesef çapımız küçük ve burada en doğru hareket bence Avrupa'lı fonlardan alınan para. Bu yüzden bence de başlangıç için 100 mio USD'lik değerlemeler Türkiye'deki yatırım ortamının şu anki hali için mantıklı.( yatırım konusunda çok güzel gelişmeler var bu konuda ama onu da bir ara anlatayım.)
https://www.youtube.com/watch?v=iSNkHkSQ068
Çok fazla farklı konuda yatırımı var hepsini bilmiyorum ama yatırım yaptığı şirketler arasında azıcık da olsa ne yaptığını bildiklerim...
Paym.es,
TIM,
Eyedius,
Meditopia,
Ottoo,
KolayBi,
Zeplin,
SmartMimic,
Mapplico,
Quantco,
ServoKiosk,
Teleporter
Önce olmayacağını düşündüklerimi yazayım.
Eyedius- Her sene Eyedius'un yaptığı işi yapan 5-6 tane start-up çıkıyor.(Bu konuda artık çok fazla kütüphane var) Görüntü işleme çok geniş bir konu ama o kısımda çalışan firmalar, eğer değişik bir pazar bulursa o pazara da giriyor. Eyedius'un yaptığı işte gerçek bir görüntü göremedim. Sitelerinde 1 tane bile örnek yok. Start-up kısmında başarılı olacak bir firma varsa pazarda bu konuda Vispera gibi düşünüyorum. Bunun yanında Türkiye'de güvenlik kameraları satan ABD ya da batılı firmalar bu pazarda baskın olma ihtimali var. Eyedius müşteri portföyü oluşturur ve enteresan işbirlikleri ile değer yaratabilir ama şahsi görüşüm 100 mio USD olması zor.
TIM - İlk çıktıkları video çok havalıydı. Enteresan şeyler çıkacak diye düşünürken sonra fabrikalar için eldiven yaptılar. Çok anladığım bir konu değil cahilliğimi mazur görün ama biraz sensör bir de barkod okuyucu gördüm. Çok yüksek teknoloji bir iş göremedim ve çok yüksek kar ya da değer yaratımı konusunda şüphelerim var. Bu şirket ile ilgili 2 tane soru işaretim var. Birincisi bu kadar büyük firmalara tedarikçi olup hala nasıl yurtdışından yatırım alamadığı... ikinci olarak da İnci Holding'in yaptığı yatırım ile oluşan 50 mio TL değerleme. İnci Holding stratejik yatırım yapmış olması büyük ihtimal sonuçta OEM'lere çalışan bir holding neredeyse ve TIM ile müşteri portföyü kesişiyor ama bu yatırım haberinde yatırım tutarının paylaşılmaması beni düşündürüyor İnci acaba tadımlık bir yatırım mı yaptı diye. Böyle olunca da 50 mio TL değerleme bende biraz soru işareti oluyor. Karlı bir iştir scale eder kar marjı da artar ama ben kişisel olarak 100 mio USD değerleme olursa şaşırırım.
https://www.youtube.com/watch?v=mOWZofh_JpA
Mapplico - YemekSepeti'nin olmadığı bir ortamda e-ticaret işi ile uğraşmayan lokanta restaurant işinde belki öyle bir değer çıkardı ama iyi işbirlikleri de olsa da karlı müşterilerde büyük rakipler var Akinon ve Inveon gibi. (Müşteri portföyü Akinon ve Inveon ile aynı değil, Mapplico daha alt segment ama bu sefer de toplam karlılık düşük bence) Böyle işlerde globale açılmadan malesef değer yaratmak zor. Çok yakından tanıdığım bir firma değil ama eğer yurtdışında ciddi bir müşteri portföyü yoksa bu firmayı da düşünmüyorum malesef.
ServoKiosk- Bu ürün malesef Türkiye'ye uygun değil. Uygun olsa bile gelir modelleri bence yanlış. Kanada'da ofis görünüyor. Güncel takip ettiğim bir firma değil ama eğer büyüyorsa helal olsun derim yanlışımı kabul ederim ama şahsi görüşüm bunda da 100 mio USD değerleme göremiyorum.
Ottoo- Arabadan data toplama işi biraz değişik bir sektör. Eğer ilk yaptığınız tutmazsa hemen sektör içi başka bir şeye dönüştürüp,pivot ediyorlar. Adını unuttuğum bir start-up vardı. Arabadan data alıp sürücü davranışları için data ve raporlar hazırlıyorlardı. Baya kurumsal müşterileri de vardı ama sonra sürücüsüz araç olayına odaklanıyoruz muhabbeti başlamıştı. Yalnız İTÜ Teknopark'ta bu işte çalışan 2-3 firma var ve galiba hepsi bu firmadan büyük olabilir. Tahminim bir kaç sene içinde araba üreticileri zaten default bu özellikleri de sağlayacak diye düşünüyorum filosu olan firmalara. Güzel teknolojik big data işleri ama ben şahsi olarak malesef gelecek görmüyorum. Değer yaratırlar ama 100 mio USD'den emin değilim.
Quant-Co - Bu da Eyedius'un sektöründe olduğu gibi hersene 5-6 tane çıkan firmalardan. Her endüstri mühendisi zaten bir deniyor bu işi diye tahmin ediyorum
Bu sektörde de çok daha hızlı büyüyen Algopoly daha öne çıkıyor gibi. Bu firmada 100 mio USD olursa şaşırırım.
https://www.youtube.com/watch?v=EtqzyUZkI1M
SmartMimic- Sempatik güzel fikir ama bunun globale açılması satış ekibi kurması vb çok zor geliyor bana malesef. Şahsi görüşüm 100 mio USD çok iddiali kalır bu startup için.
KolayBi - Güzel işbirlikleri var ve büyüyen sektör ama inanılmaz konsolidasyona giden bir sektör. Tahminim ya 100 mio USD öncesinde bir exit olur ya da rekabeti sürdüremez. O yüzden 100 mio USD değerleme ulaşır büyüklere kafa tutarsa helal olsun derim.
Şahsi görüşüm ilerde 100 mio USD olabilecekler...
Paym.es - Normalde bu listede yer almazdı. İyzico'nun 165 mio USD olduğu yerde her ne kadar müşteri ve lokasyon segmentasyonu da farklı olsa da 100 mio USD ihtimali görmezdim ama sektör ve büyüme oranları yüzünden zor olsada ihtimal veriyorum.
Meditopia- Bu firmayı döndüren tahminim Teknasyon ekibi oldu. Meditasyon konusunda hiçbir bilgim yok ama bu şirket ile ilgili referans aldığım 2 nokta var. Birincisi bence şirketi büyüten yani global vizyonu kazandırıp globale açan ve bunu başarı ile uygulatan Teknasyon ekibinin 2. yatırım turuna da katılması... İkincisi de ne kadarı aktif kullanıcı belli olmasa da 5 mio kullanıcısının olması... Bu kadar fazla dil seçeneği ile bu kadar fazla ülkeye açılmasaydı, ABD ve Avrupa'daki fonlardan para alamazdı. Meditasyon app'i için bir kullanıcının değeri ne olur hiçbir fikrim yok ama 100 mio USD ihtimali bence var.
Zeplin - Tam exit'lik start-up. ne kadar kullanıcıları olduğu, tekrar eden yıllık gelirlerinin ne olduğu hakkında hiçbir fikrim yok ama gayet globale açılmış ve gayet iyi yorumları olan bir ürün. Bu tempoda giderlerse İlerde büyük firmalardan biri gelip 100 mio USD alırsa hiç şaşırmam. Pazarı küçük bile olsa tamamalayıcı tarzda dediğimiz satın alımlar için güzel bir örnek olabilir. Opsgenie benzeri bir hikaye ilerde oluşabilir.
Teleporter - Yaş olarak malesef doğru değerlendiremesem de e-gaming sektörünün inanılmaz büyümesi ve bu firmanın fikrinin de güzel olmasından ötürü bence 100 mio USD değerlemeye aday. Malesef kullanıcı sayıları ve gelirleri hakkında tahmin bile yürütemiyorum. Şahsi olarak görüşüm sektörleri, ABD'de görünür olmaları ve güzel fikirleri aday yapıyor.
Yorumlara lütfen herhangi bir yatırım tavsiyesi olarak almayın. Dediğim gibi konu uzmanı değilim kendi ilgi alanıma girdiği için hobi olarak inceliyorum genelde.
Not: Bazı ilk dönem yatırımlarda Ersin Pamuksüzer'in hobileri ve otelinin çok büyük etkisi var bence. (Ottoo, Meditopia, Servo vb.) Şimdi yönetim yapısı ve yatırım tercihleri biraz daha değişecek gibi.
** Güncelleme Teleporter eklendi.
Yer İmleri