Dowes

[inti]

Sayýn @jondowes

TL piyasalarýna geri dönelim

05.05.2017 (son veri bu) tarihinde Türk Lirasý Yükümlülükler Ýçin Tesis Edilen Zorunlu Karþýlýklar 96.459 (milyon) ve
Türk lirasý tesis edilen 22.751 (milyon).

TCMB’nin yaptýðý toplam fonlama miktarý 97 milyar TL....

Bankalarýmýz APÝ iþlemiyle aldýklarý 97 milyarýn hepsini, TL ZK'lar için mi kullanýyorlar ?
Yoksa, APÝ'nin sadece 22.751'lýk bölümünü mü bu iþe ayýrýyorlar ?

[JonDowes]

Sayýn @jondowes

TL piyasalarýna geri dönelim

05.05.2017 (son veri bu) tarihinde Türk Lirasý Yükümlülükler Ýçin Tesis Edilen Zorunlu Karþýlýklar 96.459 (milyon) ve
Türk lirasý tesis edilen 22.751 (milyon).

TCMB’nin yaptýðý toplam fonlama miktarý 97 milyar TL....

Bankalarýmýz APÝ iþlemiyle aldýklarý 97 milyarýn hepsini, TL ZK'lar için mi kullanýyorlar ?
Yoksa, APÝ'nin sadece 22.751'lýk bölümünü mü bu iþe ayýrýyorlar ?

Banka çalýþma prensibi "APÝ'den para alayým, bunu da zorunlu karþýlýða yatýrayým" þeklinde çalýþmaz. Banka bir havuzdur. Havuza farklý kaynaklardan para gelir, ve farklý yerlere para çýkar. APi girenlerden, ZK da çýkanlardan sadece biri. Tutarlarýn birbirine yakýn olmasý "TCMB zaten kendinde tuttuðu ZK'larý fonluyor" þeklinde yorumlanabilir. Matematiksel sonuç doðrudur. Ama iþleyiþte böyle bir "þema" yok. ZK için tutulacak para belli her banka için. Kimi banka likidite fazlasýna sahiptir; APÝ'den borçlanmýyordur. Kimi banka sadece ZK deðil, kredilere bile APi'den para saðlýyordur. Sistemin toplamýndaki rakamlarýn denk gelmesi, bunlarý izole ve birbirini örten iþlemler gibi görmemizi gerektirmez. ZK sistemi onyýllardýr var. Sistemde atýl likidite varken de vardý. Likidite açýðý nispeten yeni bir kavram, ZK ile "iliþtirilemez".

[rxpu]

Sn jondowes.

Glp öncesi sisteme döndüðümüz düþünelim. Bir bankanýn likidite fazlasý var ve bunun daha fazla rekabet avantajý yaratmasý için likidite fazlasina raðmen tcmb ihalesinden para alma yoluna gidiyor ve böylelikle sýnýrlý ihale kaynaðýný spekülatif amaçlý rakibi aleyhine daraltiyor diye düþünelim . Bu büyük bir banka olsun. Glp dýþýndaki ihalelerde hakkaniyeti ortadan kaldýrabilecek böyle bir duruma karþý tcmb nin alabileceði/almak isteyecegi bir tedbir var midir.

[inti]

Sayýn @jondowes

10 bankanýn aktifinden zk larý pasifinden repoyu (tl) çektiðimizden çýkan sonuç bu.

[JonDowes]

Sn jondowes.

Glp öncesi sisteme döndüðümüz düþünelim. Bir bankanýn likidite fazlasý var ve bunun daha fazla rekabet avantajý yaratmasý için likidite fazlasina raðmen tcmb ihalesinden para alma yoluna gidiyor ve böylelikle sýnýrlý ihale kaynaðýný spekülatif amaçlý rakibi aleyhine daraltiyor diye düþünelim . Bu büyük bir banka olsun. Glp dýþýndaki ihalelerde hakkaniyeti ortadan kaldýrabilecek böyle bir duruma karþý tcmb nin alabileceði/almak isteyecegi bir tedbir var midir.

TCMB para satarken, o paranýn ne amaçla borç alýndýðýný kontrol etmez. Bankalarýn iþi belli; fon alýp satmak. Bir banka zarar edeceðini bile bile GLP'den para alýyorsa; sonra elinde atýl kalan parayý da TCMB'ye ciddi zararla geri vermek zorunda kalýr. Bu nedenle TCMB'nin buna müdahil olmasý yanlýþ olur, serbest piyasa mantýðýna ters. Bir banka 5 puan zarara razý olabilir ama bu yaptýðý piyasayý etkilemez, ettiði zararla kalýr. Açýðý olan bankalar o parayý ya interbanktan ya da TCMB'den alacak sonuçta. Repoda %12.25 alýcý varken, bile bile, TCMB'ye %7.25'ten para satarak edilecek saðlam zararý patronlarýna açýklayabilmesi gerek öyle bir þey yapacak bankanýn. 1 puan ek maliyet için adam kesilecek bir ortamda, 5 puan zarara "bile bile" katlanýlmasý biraz distopyaya kaçar.

[JonDowes]

Sayýn @jondowes

10 bankanýn aktifinden zk larý pasifinden repoyu (tl) çektiðimizden çýkan sonuç bu.

Tek bu tabloya göre yorum yapmak doðru olmaz. TL ZK için bankalar döviz veya altýn da gönderebiliyor, TL'nin az gözükmesinin nedeni o. Elinde TL bile olsa bankalar bunu altýn veya dövize swaplýyor, TCMB'ye bunlarý gönderiyor. Böylece yüksek faizi kazanýp, düþük faiz maliyetine katlanýyor. TCMB'nin altýn rezervinin; kendisinin satýn aldýðý 110 ton deðil de 450-500 ton olmasýnýn veya döviz rezervinin net 25 milyar deðil de 80-85 milyar dolar olmasýnýn nedeni bu. Bu mekanizma nedeniyle zaten fonlamayla ZK'yý birebir eþleþtirmeyin diye yazdým bir bakýma. Bilanço içi veya piyasa içi aktarýmlarý, swaplarý, arbitrajlarý bilmeden uzaktan tahmin etmeniz mümkün deðil akýþý.

ZK konusuna çok genel ve yuvarlak yaklaþmak gerekir:

Banka pasifleri 2.8 trilyon. Bunun düz hesap 2.5 trilyonuna ZK gerekse, ve ortalama ZK oraný da %10 olsa: TCMB'de 250 milyar TL'ye denk "TL+döviz+altýn" tutulmasý gerekir. Bu rakam bilanço kalemlerinin gerçek deðerlerine göre deðiþir. TCMB'nin ROK sistemi (rezerv opsiyon katsayýsý) sebebiyle tutulan toplam ZK bundan yüksek olabilir. Bunlar teknik ve detaylý. Özeti: 250 milyar veya daha üstü bir varlýk, bankalar tarafýndan TCMB'de ortalamada çok düþük faizle tutuluyor. Buna karþýlýk TCMB piyasayý %11.xx'lerden 90-100 milyar TL fonluyor. Hem alýþ hem satýþ yönünde gelirler sayesinde: TCMB piyasadan ciddi faiz geliri elde ediyor. Bunu da her yýl açýkladýklarý karlýlýktan görüyoruz.

[rxpu]

TCMB para satarken, o paranýn ne amaçla borç alýndýðýný kontrol etmez. Bankalarýn iþi belli; fon alýp satmak. Bir banka zarar edeceðini bile bile GLP'den para alýyorsa; sonra elinde atýl kalan parayý da TCMB'ye ciddi zararla geri vermek zorunda kalýr. Bu nedenle TCMB'nin buna müdahil olmasý yanlýþ olur, serbest piyasa mantýðýna ters. Bir banka 5 puan zarara razý olabilir ama bu yaptýðý piyasayý etkilemez, ettiði zararla kalýr. Açýðý olan bankalar o parayý ya interbanktan ya da TCMB'den alacak sonuçta. Repoda %12.25 alýcý varken, bile bile, TCMB'ye %7.25'ten para satarak edilecek saðlam zararý patronlarýna açýklayabilmesi gerek öyle bir þey yapacak bankanýn. 1 puan ek maliyet için adam kesilecek bir ortamda, 5 puan zarara "bile bile" katlanýlmasý biraz distopyaya kaçar.

GLP için deðil ama GLP sonrasý klasik sýnýrlý ihale yöntemine dönüldüðünde hala bu kadar likidite açýðý var ise acaba likiditesi o kadar da fazla açýk vermeyen bankalar onlara daha fazla hak veya pay tanýndýðý için (büyük, piyasa yapýcý , kamu v.s) böyle bir kaynaðý küçük bankalar aleyhine daraltabilirler mi diye düþünmüþtüm. Zira 4-5 büyük piyasa yapýcý bankanýn tcmb'den klasik ihalelerde hacimlerinden dolayý yüksek miktarlarda para aldýðýný düþünelim ve mevduat faizlerininde hala %15-%16 larda gezindiðini varsayalým. Böyle bir ortamda parayý finans mühendisliði ile diðer bankalara (%15-%16 ile) satmasý mümkün olabilir mi?. Yani kendi likidite fazlasýný koruyacak þekilde tcmb'den aldýðý ek artý likiditeyi diðer bankalara pas edebilir mi? .

[JonDowes]

GLP için deðil ama GLP sonrasý klasik sýnýrlý ihale yöntemine dönüldüðünde hala bu kadar likidite açýðý var ise acaba likiditesi o kadar da fazla açýk vermeyen bankalar onlara daha fazla hak veya pay tanýndýðý için (büyük, piyasa yapýcý , kamu v.s) böyle bir kaynaðý küçük bankalar aleyhine daraltabilirler mi diye düþünmüþtüm. Zira 4-5 büyük piyasa yapýcý bankanýn tcmb'den klasik ihalelerde hacimlerinden dolayý yüksek miktarlarda para aldýðýný düþünelim ve mevduat faizlerininde hala %15-%16 larda gezindiðini varsayalým. Böyle bir ortamda parayý finans mühendisliði ile diðer bankalara (%15-%16 ile) satmasý mümkün olabilir mi?. Yani kendi likidite fazlasýný koruyacak þekilde tcmb'den aldýðý ek artý likiditeyi diðer bankalara pas edebilir mi? .

Hayýr, para piyasasý bu þekilde komplo teorileri üzerinden yürümez. Bankalar birbirlerine repo ile para satabilirler. Repo ekranýnda en iyi alýþ ve en iyi satýþ fiyatý yazar. O piyasada karþý tarafýn kim olduðunu bilmeden iþlem yaparsýnýz. Ben küçüklere para satmayayým da, büyüklere satayým diyemezsiniz. Bu nedenle, kaynaðý ve maliyeti ne olursa olsun elinde fazla para kalan bir bankanýn o likiditeyi deðerlendireceði 2 yer var: TCMB %7.25 veya para piyasasýndaki "bilinmez" karþý taraf 12.25. Ve TCMB'nin 7.25 ekranýndaki satýlan paranýn yok denecek kadar az olmasý sayesinde biliyoruz ki böyle bir durum yok.

Milyar cinsi fonlama tutarlarýnda 0.5 puanlýk kayba bile tahammülü olmayan bankalarýn 5 puan zarar edip baþka bankalarý sýkýþtýrmasý diye bir þey olamaz. Böyle bir mantýk yok bankacýlýkta. Baþkasýný sýkýþtýrmak isteyen banka mevduat oranlarýný arttýrýr, bu kadar basit. Para piyasasý baþka iþlerde maþa olarak kullanýlamaz, sistem buna müsait deðil.