https://www.hisse.net/topluluk/showt...63#post6809063
https://www.hisse.net/topluluk/showt...01#post6815201
Bu 2 linkte döviz piyasasında mekanizma nasıl çalışıyor,ne önemli diye herkesin anlayabileceği basitlikte anlatmaya çalışmıştım.Ama görüyorum ki, resmin tamamını göremeyen ve hala burada "ne oldu" diye laf atan çıkıyor.Son bir defa yazıyorum,bundan sonra bu konudaki sorulara cevap vermeyeceğim.
10 Şubat tarihinde merkez bankasının net rezervi swaplar hariç kabaca (-)55 milyar dolar iken bu başlıkta ne yazmıştım:
"Yurt içinde hazine diyelim ki yurt içinden döviz borçlanacak ,sadece bankalardan teklif alabilir,bu durumda bankalar hazineden döviz cinsinden tahvil satın alır,bankaların merkez bankası nezdindeki döviz hesabından ,hazinenin merkez bankası döviz hesabına transfer yapılır,ilkinin hesabında ihale tutarı kadar azalır,ikincisinde ihale tutarı kadar artar,aslında olan,değişen, sadece bir muhasebe kaydıdır.
Gerçek kişilere de döviz cinsinden tahvil ihalesne girme imkanı tanınırsa,gerçek kişi ya serbest piyasadan döviz satın alır,talep nedeniyle dövizin fiyatı yükselir,ya da bankadan döviz satın alır ya da bankadaki döviz hesabından döviz cinsi tahvil satın alır.
Banka gerçek kişiden tl alıp döviz sattığında açık pozisyon oluştuğundan,merkez bankasından döviz satın alır yani bankanın merkez bankasındaki TL hesabı azalır,döviz hesabı artar.Gerçek kişi de döviz cinsinden hazine tahvili satın aldığında bunu banka üzerinden satın aldığından ,bankanın gerçek kişi adına sakladığı döviz cinsinden tahvili olur,buna karşı merkez bankası nezdindeki döviz hesabı azalır ,hazinenin merkez bankası nezdindeki döviz hesabı artar.(Eskiden bankalar döviz açık pozisyonu doğduğunda uluslararası piyasadan döviz satın alıyorlardı ve açık pozisyonlarını kapatıyorlardı.Bu da bankanın yurt dışı muhabir bankadaki dolar hesabının artması şeklinde gerçekleşiyordu,ama bu dövize talep nedeniyle TL'nin değerine düşüş sonucu getirdiği için,merkez bankası bankalardan bu işlemi kendisiyle yapmasını talep etti,dolayısıyla merkez bankası sınırsız bir biçimde bankalara açığa döviz satışı yapabilir,merkez bankasının net döviz rezervlerinin devasa düzeyde eksi olmasının sebebi de bu.Ama bankaların ve merkez bankasının dış borç ödemelerinde ve ithalat ödemelerinde kullanabileceği döviz miktarı sadece kasalarındaki nakit para,yurt dışındaki muhabir bankalardaki döviz hesapları ve hemen dövize çevrilebilecek örneğin ABD Hazine tahvilleri ve Londra gibi ,yurt dışındaki takas merkezlerinde tutulan altın rezervleri oluyor.)"
Şimdi yapılan işlem de önceki işlemin tersi, gerçek kişiler ve şirketler döviz hesaplarını bankada TL'ye döndürüyor,bankalar da döviz pozisyonlarını dengelemek için bu TL'leri merlez bankasına veriyorlar swap ile merkez bankaz bankasına ödünç verdikleri dövizleri geri alıyor.Bunların hepsi kaydi işlemler bu sefer de bu işlem bankaların merkez bankası nezdindeki döviz hesaplarının artması,TL hesaplarının azalması şeklinde gerçekleşiyor.
Yani merkez bankasının net döviz rezervi pozisyonu iyileşirken esas olarak sisteme yurt dışından bir giriş yok.
Aslında var ama Türkiyenin makrodengeleri içinde çok önemli olmayan rakamlar:1 gün ile 1 ay arasında kısa vadede swap ile gelen 18.6 milyar dolar ki,risk halinde her an çıkabilecek bir para.Ve daha küçük miktarlarda menkul kıymet alımları.(Nisan başından beri 4.4 milyar dolar DİBS ve o.6 milyar dolar hisse senedi)
Bizim ödememiz gereken büyük bir kısa vadeli borcumuz ve yüksek cari açığımız var.Bunlar için hemen kullanılabilir rezervlerimiz ise,sadece kasalarındaki nakit para,yurt dışındaki muhabir bankalardaki döviz hesapları ve hemen dövize çevrilebilecek örneğin ABD Hazine tahvilleri ve Londra gibi ,yurt dışındaki takas merkezlerinde tutulan altın rezervleridir.Önemli olan,bir yandan kısa vadeli borcumuz artmaya devam ederken ve cari açık vermeye devam ederken bu hemen kullanılabilr rezervlerde bir artış oluyor mu,Mart sonuna kadar yılın ilk 3 ayında sistemden yurt dışına 22.718 milyar dolar çıkış vardı,ödemeler dengesi verileri 2 ay sonra yayınlandığı için iyileşme var mı yok mu,önümüzdeki aylardaki verilerde göreceğiz.
Sonuç olarak;Ödemeler dengesi ile ilgili sorunumuzda herhangi bir iyileşme yok,sadece kısa vadeli "carry trade" ile gün kurtarılmaya çalışılıyor.Tehlikeyi azatacak,kök soruna çözüm getirecek cari açığı fazlaya döndürecek ve net borcu azaltıp riski uzaklaştıracak kapsamlı bir ekonomi programı ve yapısal reformlar ortada yok.
Yer İmleri