Enflasyon nasıl düşer:
Ekonomi yönetiminin şimdi yaptığı gibi döviz kurunu ve ücretleri baskılayarak enflasyon düşmez ve düşmüyor da zaten.Düşmediği gibi gelir dağılımı daha çok bozulur,sosyal patlamalar olur,sanayi rekabetçiliğini kaybeder,istihdam düşer.
Peki enflasyon nasıl düşer.Bu konuda Türkiyenin önünde çok başarılı program deneyimi var.2001 ekonomik krizinde uygulanan programla enflasyon 2001 yılında %68.5 iken,2002 yılında %29.7'ye,2003 yılında %18.4'e kadar düştü.Sonrasında 2002 sonunda iktidara gelen AKP ,IMF ile imzalanan Kemal Derviş'in programına sadık kalmasıyla enflasyon 2004 yılında %9.3'e,2005 yılında %7.7'ye kadar düştü.
Enflasyonu düşüren programın belkemiği ise yapısal reformlar ve kamu bütçesinin %6.5 fazla vermesi idi.Döviz kurları ve piyasa faizleri ise tamamen serbest piyasa koşulları içinde oluşuyordu.Şimdi de izlenmesi gereken temel politika bu olmalı.Enflasyonun düşmesi için:
1.Kamunun ciddi şekilde kemer sıkması,gsyih'nın en az %5'i kadar fazla vermesi gerekiyor.Bu da TBMM'ye sunulan 2025 yılı bütçe taslağına göre kabaca 3 trilyon TL civarında tasarrufa denk geliyor ki,bu suretle hazineden müteahhitlere,TRT'ye,Kızılay'a,THK'a,KİT'lere,kamu bankalarına,derneklere vs servet veya gelir transferini kesip ,böylece bu transfer harcamalarının tüketim harcamalarına gitmesi ve talep enflasyonunu beslemesi engellenmiş olacak.(2025 yılında sadece cari transferlere 5.8 trilyon TL ayrılmış)
2.Talep enflasyonunu düşürmek için yüksek tutarlı harcamaların kazanç kaynağının maliye tarafından sorulması,kazanç kaynağı gösterilemiyorsa maliye tarafından cezalı olarak vergilendirilmelidir.Mehmet Şimşek'in ilk hazırladığı taslak yasa tasarısında "nereden buldun" türünde madde vardı,ama sonra iptal edildi.Enflasyonla mücadelede bu maddenin yürürlüğe konması hayati önemde.Başka türlü kayıt dışı ekonomi ve "kara para" kazançlarının, yüksek oranlı tutarlarda ,tüketim harcamaları olarak talep enflasyonunu beslemesi devam eder.
3.Kemal Derviş programının en önemli parçalarından birisi yapısal reformlar sonucu oluşturulan düzenleyici kurumlar idi..Başta sigortacılık,telekomünikasyon,özel okullar,taşımacılık,çimento,demir çelik,oteller ve restoranlar olmak üzere üretim ve dağıtım kanallarında tekelleşme ve kartel yapılar var.Piramitin tepesindekiler ürün ve hizmetlerine zam yaptıklarında,diğerleri de onları takip ederek zam yapıyorlar.Ekonomi yönetimi ve düzenleyici kurumlar ciddi yaptırımlarla bu kartel yapıları dağıtmalı,piyasada tam rekabeti sağlamalı.Düzenleyici kurumlar tekrar liyakatlı yöneticiler atanarak fonksiyonel hale gelmeli.
Ekonominin tahminen %30-%40 arası kayıt dışı ekonomi.Buralardan elde edilen kolay ve vergilendirilmemiş kazançlar tüketim harcamalarına gidiyor,talep enflasyonu yaratıyor,önlenmeli.
Prensip olarak daha düşük oranda ama her türlü kazanç vergilendirilmeli.Vergilendirilmiyen kimi kazançlar servet artışı hissiyatıyla tüketim harcamalarına gidiyor ve talep yoluyla enflasyonu besliyor.Tüketicilerin enflasyon beklentilerinin çıpalanması da çok önemli.Kamu ciddi şekilde kemer sıkmadan,israf ve şatafat harcamalarına son verilmeden,hanehalkının enflasyon beklentilerinde düşüş olmaz.Enflasyonun döngüsel olarak kendisini besleyen karekteristiği kırılmaz.Hanehalkının güvenini sağlayacak başka bir unsur da TÜİK gibi kurumların başına herkes tarafından güvenilen dünyaca saygın bir akademisyeni getirmek ve şeffaflık ile kamuoyundan gelen soruları cevaplayarak tekrar güvenirliği sağlamak olmalı.
4.Kısa vadede günü kurtarmak için portföy yatırımlarına sıcak paraya değil,kalıcı olarak uzun vadeli kalacak doğrudan dış yatırımlara ihtiyaç var.Bu şekilde gelecek şirketlerin teknolojisinden ve dünya çapındaki dağıtım ağından yararlanıp ihracı artırırken üretim artışı yoluyla hem enflasyonun düşüşüne hem de istihdam artışına katkı vermek mümkün olacaktır.Ama bunun için yatırım ortamının iyileştirilmesi,yani hukuk,adalet sistemi,ve eğitimde yapısal reformlar yapılması Avrupa Birliği standartlarının yakalanması,kamunun şeffaflık,hesap verilebilirlik,yargı denetimi ,piyasa oyumcularına eşit davranmak,mevzuatı sık sık oyun devam ederken değiştirmemek gibi ilkeleri hayata geçirmesi gerekiyor.
5.Para politikasının kredi arzından gelecek parasal genişlemeyi,enflasyon hedefini dikkate alarak kısıtlaması gerekiyor.
Alıntı yaparak yanıtla
Originally Posted by deniz43
Yer İmleri