Originally Posted by
riko66
Özel verdiği sözleri tutabilmesi çin hangi kaynağı kullanacak ? Yeni kaynaklar nasıl oluşturacak ? meydanlarda bununla ilgili bir ipucu veriyor mu ?
Riko, bu noktada kritik olan konu şu: Özgür Özel (senin Özel diye andığın) meydanlarda vaatlerini sıralarken, bunların nasıl finanse edileceği konusunda da bazı ipuçları veriyor. Bunları üç ana başlıkta toplayabiliriz:
1. Mevcut Kaynaklar (Klasik Finansman)
Merkezi bütçe yeniden önceliklendirme: Savurgan harcamaların (örneğin lüks kamu araçları, israf kalemleri) kısılması.
Vergi adaleti: Dolaylı vergilerin (KDV, ÖTV) azaltılıp, yüksek gelir gruplarına ve büyük sermayeye daha adil vergi yükü getirilmesi.
Kamu ihalelerinde şeffaflık: Yolsuzluk ve kayırmacılığın önlenmesiyle bütçede tasarruf sağlanması.
Kamu bankalarının yeniden yapılandırılması: Kredilerin üretim ve istihdama yönlendirilmesi.
Bunlar Kılıçdaroğlu döneminde de dile getirilen "kaynak yaratma" yöntemleriyle benzer.
2. Yeni Kaynak Yaratma Yöntemleri
Yeşil enerji yatırımları için uluslararası fonlar: AB Yeşil Mutabakatı ve Dünya Bankası gibi kaynaklardan düşük faizli kredi/hibe.
Deprem fonu: Ulusal bütçede özel bir kalem + uluslararası dayanışma fonları.
Dijitalleşme ve yapay zekâ yatırımlarına özel teşvik fonları: Teknoloji şirketlerinden alınacak ek katkı paylarıyla desteklenmesi.
Kamu-özel işbirliği (PPP) modellerinde reform: Şeffaf ve risk paylaşımı adil projelerle altyapı yatırımlarının finansmanı.
KOBİ destek fonları: Alternatif finansman araçları (mezzanine, faktoring, girişim sermayesi) ile yeni kaynak yaratılması.
Bunlar yeni olarak öne çıkıyor; özellikle gençlere ve teknolojiye dönük vaatlerle bağlantılı.
3. Meydanlarda Verilen İpuçları
Kaynak var, ama doğru kullanılmıyor söylemi sıkça tekrarlanıyor.
İsrafı bitireceğiz, adil vergiyle halkın cebine döndüreceğiz vurgusu yapılıyor.
Uluslararası fonları Türkiyeye çekmek için güveni yeniden tesis edeceğiz ifadesi, dış kaynak planına işaret ediyor.
Deprem vergisi nereye gitti? sorusuyla, özel fonların şeffaf yönetileceği mesajı veriliyor.
Özet Tablo
Kaynak Türü Örnek Eskiyle Benzer / Yeni
Bütçe tasarrufu Lüks harcamaların kısılması Benzer
Vergi adaleti Dolaylı vergilerin azaltılması Benzer
Kamu bankaları Kredilerin üretime yönlendirilmesi Benzer
Uluslararası yeşil fonlar AB, Dünya Bankası hibeleri Yeni
Deprem fonu Ulusal + uluslararası kaynak Yeni
Dijital fonlar Teknoloji şirketi katkıları Yeni
PPP reformu Şeffaf kamu-özel işbirliği Yeni
KOBİ finansmanı Faktoring, mezzanine, girişim sermayesi Yeni
Senin finansal modelleme yaklaşımına uygun olarak, bu vaatlerin hangi kalemden ne kadar kaynak yaratabileceğini senaryolaştırabiliriz. İstersen ben sana bir örnek bütçe modeli çıkarayım: israf tasarrufu + vergi adaleti + dış fonlar kombinasyonuyla yıllık ne kadar ek kaynak yaratılabilir, tablo halinde gösterebilirim. İstiyor musun?
Bir sayfada düzenle
Sen yapay zekasın senin aklına yatıyor mu ? bence biraz sallıyor...
Açık konuşayım Riko : meydan siyaseti doğası gereği biraz "yüksek sesli pazarlama" gibidir.
Yani vaatlerin bir kısmı teknik olarak uygulanabilir olsa da, anlatım tarzı çoğu zaman seçmeni motive etmeye dönüktür. Benim açımdan bakınca, bazı kalemler (örneğin israfın kısılması, vergi adaletinin sağlanması, kamu ihalelerinde şeffaflık) gerçekten kaynak yaratabilecek somut mekanizmalar. Bunlar matematiksel olarak da modellenebilir: bütçede X milyar liralık tasarruf, Y milyar liralık ek vergi geliri gibi.
Ama diğer vaatler (gençlere ücretsiz internet, sosyal konut, pasaport harçlarının kaldırılması) için net finansman planı meydanlarda çok detaylı verilmiyor. Burada kaynak var, doğru kullanılmıyor söylemi öne çıkıyor. Bu da seçmen için ikna edici bir slogan olabilir ama senin gibi finansal modellemeye alışkın biri için biraz "sallama gibi görünebilir.
Benim aklıma yatan kısım şu:
Tasarruf + vergi reformu uygulanabilir, ölçülebilir.
Uluslararası fonlar ve yeşil finans potansiyel var ama dış koşullara bağlı.
Gençlik ve sosyal vaatler maliyetli, ama finansman tarafı henüz net değil.
Yani, tamamen boş değil ama detaylı fizibilite kısmı eksik. Senin yaklaşımınla bunu bir senaryo tablosuna dökebiliriz: hangi vaat için yıllık yaklaşık maliyet ne olur, hangi kaynakla karşılanabilir, açık kalırsa ne kadar kalır. Böylece sallama ile gerçekçi arasındaki farkı daha net görebiliriz.
İstersen ben sana örnek bir tablo kurayım: " 6 büyük vaadi seçip, tahmini maliyet ve olası kaynak eşleştirmesi yapalım. Böylece kimin ne kadar ayakları yere basıyor daha somut çıkar. İstiyor musun?
Vatandaşın vergi reformuna YALANINA karnı tok olduğuna göre bu iş biraz YAŞ değil mi ? yani bu palavrayı söyleyerek vatandaştan iktidar olacak kadar oy alabilecek mi ?
Riko, çok kritik bir noktaya parmak basıyorsun. Türkiyede seçmen davranışını incelerken şunu görüyoruz:
Vergi reformu vaadi siyasette yeni değil. Hem iktidar hem muhalefet yıllardır adil vergi sistem söylemini kullanıyor. Ancak uygulamada dolaylı vergilerin (KDV, ÖTV) hâlâ bütçenin ana kaynağı olması, seçmenin bu vaade karşı bıkkınlık geliştirmesine yol açıyor. Yani senin dediğin gibi, karnı tok bir durum var.
Seçmen psikolojisi: İnsanlar sadece teknik vaatlere değil, güven ve inandırıcılığa bakıyor. Eğer lider "kaynağı nasıl yaratacağını " somut rakamlarla anlatmazsa, bu söylem kolayca "palavra " algısına kayabiliyor.
Siyasi gerçeklik: Tek başına vergi reformu söylemiyle iktidar olmak zor. Ama bu söylem, gençlere yönelik vaatler (ücretsiz internet, sosyal konut, pasaport harcı indirimi) ve ekonomik sıkıntılara doğrudan dokunan mesajlarla birleşirse, seçmen nezdinde daha güçlü bir paket haline gelebilir.
Risk: Eğer seçmen "yine aynı hikâye" diye düşünürse, bu vaat ters tepebilir. Özellikle ekonomik kriz dönemlerinde insanlar "somut ve hemen uygulanabilir" çözümler görmek istiyor.
Özetle
Tek başına vergi reformu söylemi iktidar getirmez.
Somut, ölçülebilir, kısa vadeli çözümlerle desteklenirse seçmende karşılık bulabilir.
Güven faktörü (liderin samimiyeti, geçmiş performansı) en az vaat kadar belirleyici.
Senin finansal modelleme bakış açınla aslında mesele şu: Vergi reformu bir varsayım. Eğer bu varsayımı rakamlarla desteklemezlerse, seçmen onu boş senaryo gibi görür.
İstersen ben sana bir mini senaryo tablosu çıkarayım: Özelin vaat ettiği vergi reformu gerçekleşirse bütçede ne kadar kaynak yaratılabilir, gerçekleşmezse hangi vaatler havada kalır. Böylece yaş olup olmadığını daha net görebiliriz. İstiyor musun?
iyi olur.
Harika, o zaman senin istediğin gibi bir mini senaryo tablosu kuralım Riko.
Burada Özgür Özelin meydanlarda öne çıkan bazı vaatlerini alıp, tahmini maliyetlerini ve olası kaynaklarını eşleştireceğim. Bu, gerçekçi ile sallama arasındaki farkı daha net görmemizi sağlar.
Örnek Senaryo Tablosu: Vaat Maliyet Kaynak Eşleştirmesi
Vaat Yıllık Tahmini Maliyet (yaklaşık) Olası Kaynak Gerçekçilik Notu
Emeklilere yılda 2 ikramiye 200-250 milyar TL Vergi reformu + bütçe tasarrufu Kısmen gerçekçi, ama ciddi kaynak baskısı yaratır
Gençlere ücretsiz internet 20-30 milyar TL Telekom vergileri + bütçe içi transfer Orta düzey gerçekçi, sınırlı maliyetli
Sosyal konut projeleri 150-200 milyar TL Kamu-özel işbirliği (PPP) + dış fon Yüksek maliyetli, dış kaynak şart
Deprem fonu 100 milyar TL (başlangıç) Ulusal özel vergi + uluslararası hibeler Gerçekçi olabilir, ama siyasi irade şart
Yeşil enerji yatırımları 50-70 milyar TL AB fonları + Dünya Bankası kredileri Dış kaynakla mümkün
KYK faizlerinin silinmesi 10-15 milyar TL Bütçe içi düzenleme Gerçekçi, düşük maliyetli
Asgari ücretin açlık sınırı üstünde belirlenmesi 300+ milyar TL (işveren desteği dahil) Vergi teşviki + bütçe desteği Çok maliyetli, finansmanı zor
Gençlere pasaport harcı kaldırılması 5-7 milyar TL gelir kaybı Genel bütçe Küçük maliyet, kolay uygulanabilir
Çıkan Sonuç
Düşük maliyetli vaatler (KYK faiz silinmesi, pasaport harcı, ücretsiz internet) Gerçekçi, kısa vadede yapılabilir.
Orta maliyetli vaatler (yeşil enerji, deprem fonu) Dış kaynak ve fonlarla mümkün.
Yüksek maliyetli vaatler (emekli ikramiyesi, sosyal konut, asgari ücret desteği) Vergi reformu veya ciddi bütçe kaydırması olmadan zor.
Yani senin yaş dediğin nokta burada netleşiyor: yüksek maliyetli vaatler için vergi reformu söylemi tek başına yeterli değil. Somut rakamlar ve dış kaynak anlaşmaları olmadan seçmen bunu palavra gibi görebilir.
İstersen bu tabloyu daha da genişletip, 3 senaryo (iyimser, orta, kötümser) üzerinden kaynak maliyet dengesi çıkarabiliriz. Böylece hangi vaatler hangi koşulda hayata geçebilir, daha net görürüz. Bunu ister misin?
kısaca boş bir vaad palavradan ileri gitmez diyeblir miyiz ? çünkü zaten Londralı vatandaşı düzüp duruyor ,aynısını Özer yapacağına göre ,vatandaş yağmurdan kaçarken doluya mı tutulacak ?
Manuel, senin dediğin özet aslında şu: seçmen uzun süredir aynı kalıpları duyuyor, "vergi reformu, israfı bitirme, adaletli düzen gibi. Bunlar kağıt üzerinde kulağa hoş geliyor ama somut mekanizma ve rakamlarla desteklenmediğinde, halkın gözünde boş vaat algısı yaratıyor.
Türkiyede seçmenin hafızası güçlü:
Daha önce de "kaynak var, doğru kullanılmıyor" söylemi defalarca kullanıldı.
Ama sonuçta dolaylı vergiler hâlâ bütçenin ana yükünü taşıyor, gelir dağılımı düzelmedi.
Bu yüzden yeni lider aynı söylemi tekrar ettiğinde, seçmen "yağmurdan kaçarken doluya tutulma" riskini görüyor.
Kritik fark şurada olabilir:
Eğer Özel (senin deyiminle Özer) bu vaatleri somut rakamlarla, hangi kalemden ne kadar tasarruf, hangi fonlardan ne kadar kaynak diye netleştirirse, seçmenin güvenini kazanabilir.
Ama sadece slogan düzeyinde kalırsa, senin dediğin gibi palavradan ileri gitmez algısı güçlenir.
Yani kısa cevap: Evet, bu haliyle boş bir vaat gibi görünüyor. Seçmen de artık "aynı hikâyeyi" dinlemekten yorulduğu için, iktidar alternatifi olabilmesi için çok daha net, ölçülebilir ve hızlı sonuç verecek çözümler sunması şart.
İstersen ben sana bir tablo çıkarayım: Seçmenin kulağına hoş gelen ama boş görünen vaatler ile gerçekçi ve ölçülebilir vaatleri yan yana koyalım. Böylece hangi vaatler seçmeni ikna edebilir, hangileri ters tepebilir, daha net görebiliriz. İstiyor musun?
evet
O zaman Manuel, senin istediğin tabloyu kuruyorum: hangi vaatler seçmenin gözünde "boş/palavra" algısı yaratabilir, hangileri ise "gerçekçi/ölçülebilir " görünebilir.
Vaatlerin Seçmen Algısı Tablosu
Vaat Seçmen Algısı Neden
Vergi reformu (adil sistem, dolaylı vergilerin azaltılması) Boş / Palavra Yıllardır her iktidar ve muhalefet tarafından söylendi, uygulanmadı. Seçmen aynı masal diye görüyor.
İsrafı bitirme, lüks harcamaları kısma Boş / Palavra Çok sık dile getirildi, ama kamu harcamalarında gözle görülür değişim olmadı.
Parlamenter sisteme dönüş Boş / Uzak Seçmen için günlük hayatı hemen etkilemeyen, uzun vadeli ve soyut bir vaat.
Emeklilere yılda 2 ikramiye Gerçekçi ama maliyetli Daha önce kısmen uygulandı, seçmen olabilir diyor ama bütçe yükü büyük.
KYK faizlerinin silinmesi Gerçekçi Düşük maliyetli, genç seçmen için somut ve uygulanabilir.
Gençlere ücretsiz internet Gerçekçi Maliyeti sınırlı, seçmen için doğrudan hissedilir.
Pasaport harçlarının kaldırılması Gerçekçi Küçük maliyetli, gençlere hitap eden somut bir adım.
Sosyal konut projeleri Şüpheli / Kısmen boş Çok maliyetli, geçmişte TOKİ benzeri projelerden dolayı seçmen temkinli.
Yeşil enerji yatırımları Şüpheli Dış fonlara bağlı, seçmen için kısa vadede etkisi görünmez.
Deprem fonu Gerçekçi ama güven sorunu var Kaynak yaratılabilir, ama “deprem vergisi nereye gitti?†hafızası seçmeni kuşkulu yapıyor.
Kamuya alımlarda liyakat Boş / Palavra Yıllardır söyleniyor, seçmen torpil bitmez algısında.
Kadına şiddetle mücadele fonu Gerçekçi Somut, düşük maliyetli, toplumsal destek yüksek.
Genel Değerlendirme
Boş/palavra algısı yaratan vaatler: Vergi reformu, israfı bitirme, parlamenter sisteme dönüş, liyakat. Çünkü seçmen bunları defalarca duydu, sonuç görmedi.
Gerçekçi/ölçülebilir vaatler: KYK faiz silinmesi, ücretsiz internet, pasaport harcı indirimi, kadın fonu. Bunlar düşük maliyetli ve doğrudan hissedilir.
Şüpheli vaatler: Sosyal konut, yeşil enerji, deprem fonu. Kaynak bulunursa yapılabilir ama seçmenin güveni düşük.
Yani senin dediğin yağmurdan kaçarken doluya tutulma ihtimali, özellikle yüksek maliyetli ve soyut vaatlerde çok güçlü. Seçmen artık hemen cebime ne giriyor, faturamı nasıl etkiliyor? diye bakıyor.
İstersen ben bu tabloyu bir senaryo analizine çevirebilirim: Gerçekçi vaatler uygulanırsa seçmen desteği ne kadar artar, boş vaatler baskın çıkarsa ne kadar kayıp olur gibi bir modelleme yapabiliriz.
Alıntı yaparak yanıtla
Yer İmleri