MERT BAŞARAN UYARMIŞ...
"VATANDAŞIN BİLMEDİĞİ BİR KONU VAR"
CNN Türk yayınında altın ile ilgili değerlendirmelerini aktaran Tasarruf ve Yatırım Danışmanı Mert Başaran şu ifadeleri kullandı:
"İlk önce altında neler olduğunu bir anlamak lazım. Altında bu son bir yılda neredeyse dolar bazı yüzde 50 hatta bir dönem yüzde 60'a yakın bir getiri oldu. Bu dolar bazı inanılmaz bir rakam. Son 2 yılda yüzde 150'ye yakın yani 1700 dolarlardan işte 4200'lere kadar neredeyse yüzde 150 - 160 bir artış oldu. Bunlar yani çok çok büyük rakamlar. Biz şimdi Türk insanı olarak tabii çok önemsemiyoruz bu rakamları, biz TL ile bakıyoruz ama dolar bazı baktığınızda bu rakamlar enteresan.
Altın için Tren son durağa yaklaşıyor çıkışı! Vatandaşın bilmediği bir konu var 4
Bir şeyi anlatmak lazım. Vatandaşın bilmediği bir konu var. Türk halkının bilmediği, dünyada herkesin aslında bildiği bir konu var ki altın her zaman kazandırmamıştır. Türk halkı her zaman altın kazandırır, altın her zaman artar diye bir yanılsama içerisinde. Bunun nedeni tabii Türk halkının biraz olaylara Türk TL olarak bakmasından yani benim babam örneğinden vereyim. Babam araba alırdı 30.000 liraya, 3 yıl sonra 40.000 liraya satardı. Bak nasıl para kazandım derdi. Aslında para kazanamazdı. Ya da telefon alıp 15.000 liraya işte 3 yıl sonra 16.000 liraya sattığımızda para kazandık diye düşünenler var. Bunlar tabii para kazanması değil. Para kazanmak dolar bazındadır.
Altın için Tren son durağa yaklaşıyor çıkışı! Vatandaşın bilmediği bir konu var 5
Şimdi baktığınızda da o yüzden çok çok önemli. Özellikle bilmeyenler için. Bakın 1977 ile 78'den 80'e kadar altın çok ciddi bir ralli yaptı. O rallinin nedeni... Petrol krizi vardı. O zaman bu krizde altın dolar bazı 6 kat artmıştı. 150 dolardan 800 küsür dolarlara kadar çıktı. Daha sonra bakın burası çok trajikomik ve çok ilginç. Daha sonra oradan öyle bir düştü ki yaklaşık 20 yıl boyunca altın yüzde 60'a yakın düştü dolar bazı ve 200 küsür dolarlara kadar geldi. 270 - 300'lere ve orada 20 yıl yattı. Biz ama Türk halkı olarak bu dönemi hiçbir şekilde altın kaybettirdi diye yaşamadık. Ama aslında altın kaybettirdi. Niye yaşamadık derseniz bir de dolar her zaman arttığı için vatandaş demin size ilk başta programın başında anlattığım gibi para kazandım diye düşündü ama aslında orada ciddi bir kayıp oldu. Sonra bakın yine burası çok enteresan. Daha sonra tekrar bir artış oldu. Bu 2009 Lehman Brothers kriziyle beraber vesaire 2011'e kadar altın yine 6 kata yakın arttı. Bu sefer de 1900 dolara geldi. Ondan sonra orada hatta o günleri ben 2011 yılıydı şöyle anlatayım size. Kuyumcuların önünde kuyruk oluyordu. Böyle inanılmaz kuyumcular iş yapıyordu ve altın bulamıyorlardı.
O günlerde inanılmaz şekilde talep oluştu. Herkes altını konuştu. Sonra ne oldu? Sonra yine büyük bir çöküş oldu. Yine yaklaşık altın yüzde 40-45'e yakın dolar bazı büyük bir kayıp yaşattı. Orada da 1050 dolarlara kadar geldi. Yine bizim Türk halkı orada çok fazla bunu yaşamadı. Niye? O zaman da dolar arttığı için Türk lirası olarak bakınca gram olarak arttı.
Altın için Tren son durağa yaklaşıyor çıkışı! Vatandaşın bilmediği bir konu var 6
Ama aslına bakarsanız bir kez 1.6 yaptı. Sonra %50'ye yakın düştü. Sonra bir daha 1.6 yaptı. Sonra bir daha %50'ye yakın düştü. Sonra çok enteresan bir şekilde yaklaşık 11 - 12 yıl boyunca altın kıpırdamadan durdu. 2012'ye kadar yani bakın 2011'deki altın alan kişinin zararını dolar bazı çıkarması 2022'ye kadar sürdü. 11 yıl boyunca inanılmaz para kaybetmiş oldu. Sonra bir anda sert bir artış yaptı ve tekrardan şu an yaklaşık 1.000 dolardan 4200'leri gördüğü için 4 kata yakın bir prim yapmış durumda dolar bazı. Dolayısıyla bakarsanız burada çok enteresan bir örüntü diyoruz biz buna ekonomide. Bir kalıp görüyorsunuz. Yani çok sert çıktığı bir dönem oluyor bu bazen 2-3 yıl ve krizlerde çıkıyor, bazen petrol krizi, bazen savaşlar, bazen başka durumlar. Sonra çok ciddi düşüşler oluyor. Sonra çok ciddi çıkışlar oluyor. Şu an çok ciddi bir çıkış yaptı. Daha önceki çıkışı 6 kattı. Şu an 4 kata yakın bu çıkışını yaptı. Bundan sonra o 6 kat hedefini daha önceki yaptığı yere gelir mi bilemeyiz. Soru işareti ama şu bir gerçek ki bu çıkışlar çok hızlıdır ve çok risklidir ve çok tehlikelidir. Kimler için? Burada çok önemli bir uyarı yapacağım. Ayşe teyzeler ya da Mahmut amcalar için çok önemli olmayabilir. Çünkü onlar altını alıyorlar, köşeye koyuyorlar. Ama Türkiye'de kaldıraçlı işlem yapan veya böyle al-sat yapan veyahut da kısa vadeli bakan hatta çok üzülerek söylüyorum krediyle son dönemde alım yapan insanlar görüyoruz. Bunlar için bu yüzde 5 düşüşler, yüzde 4 düşüşler, yüzde 8 düşüşler hayati derecede önemli. Allah korusun çok çok büyük paralar kaybedilebiliyor. Çünkü olmayan parayla yapıyorlar bazı insanlar bu fırsattan dolayı. Bu çok riskidir. Dolayısıyla böyle %8'lik %5'lik düşüşler bile çok ciddi kayıplar oluşturabiliyor. Dolayısıyla altında biraz tedbirli olmak, biraz önümüzü görmek lazım. Biraz dikkat zamanı. Herkesin bu kadar çok konuştuğu dönemler daha önce iki kez olmuş. Onların sonunda büyük düşüşler olmuş"
Altın için Tren son durağa yaklaşıyor çıkışı! Vatandaşın bilmediği bir konu var 7
ALTINDA DÜŞÜŞ DEVAM EDECEK Mİ, YÜKSELİŞ OLUR MU?
"Altını belirleyen Trump ve dünyadaki bu savaş lobisinin davranışlarıdır. Dolayısıyla bana bunu sorduklarında yolda görenlere programda da bunu yine kibar söyleyebilirim. Bana diyorum Trump'ın son gelecek 3 ayda ne yapacağını şimdiden söyleyin, Türkiye'de de Merkez Bankası faiz kararlarını söyleyeyin, ben size küsüratına kadar bunun kaç lira olacağını söylerim. Ama biz bunları bilmeden bunları söylememiz gerçekten hani vatandaşı gerçekçi olmayan bilgi vermek olur. Yanıltıcı olur. Dolayısıyla onu veremem.
Altın için Tren son durağa yaklaşıyor çıkışı! Vatandaşın bilmediği bir konu var 8
Ama şu bir gerçek yine diyorum çok hızlı gittiği için bir sakinleme dönemi yaşaması çok sağlıklı. Biz buna düzeltme diyoruz. Sistemin böyle düzelmesi çok önemlidir. Çünkü bu kadar ok gibi gittiği yani tarihsel bir olay. Burada Gazze'deki savaş olayları etkiledi. Ukrayna savaşı etkiledi. Ondan sonra Amerika'daki finansal durumdaki belli sıkıntılar etkiledi. İşte Ortadoğu'daki başka olaylar yani çok fazla parametre üst üste geldi ve bundan dolayı çok ciddi şekilde artık güvenemiyor insanlar. Yani Amerika'yı yönetenlere bakıyorlar. Dünyadaki diğer ülkelere bakıyorlar. İşte Netanyahu'nun yaptıklarına bakıyorlar. 3. Dünya Savaşı konuşmalarına bakıyorlar. Olur olmaz biz bunları bilemeyiz. Ama bundan dolayı insanlar korkuyor. Güvenli limana geçmeye çalışıyor. Parasal sistemde bir çöküş olabilir, işte bu doların aşırı şekilde diğer para birimlerine karşı değer kaybetmesi, dolar acayip şekilde dolar endeksi diye bir endeks var. İnanılmaz şekilde son dönemde bir yıla yakın zamandır diğer para birimlerine karşı para değer kaybetti. Tüm bunların ışığında altında bir ciddi bir yöneliş oldu. Eğer Trump bir anda karar verir de her yerde barışlar oluşursa, bir anda her yerde uzlaşma oluşursa bir anda piyasalarda altında geri çekilme de olabilir. Yarın Trump şunu derse, "Ben tarifeyi %150 değil %250'ye çıkarıyorum. O zaman bu dediklerimizi tekrar revize etmek zorunda da kalabiliriz. Dolayısıyla bugünden yarına bunları Mert Başaran olarak ben bilemeyeceğim için biz ekonomi biliminde şuna bakıyoruz. Bu piyasada yarın Trump ne konuşacak? Netanyahu ne yapacak? Hamas Gazze olayı ne olacak? Bunların hepsine bakmak lazım. Sonuç bu olaylar gevşerse, sakinlerse altında bir gevşeme olma olasılığı çok yüksek. Olaylar tekrardan Trump bir şeyler yaparsa bir anda yukarı gitme olasılığı da var.
Altın için Tren son durağa yaklaşıyor çıkışı! Vatandaşın bilmediği bir konu var 9
Bir iki hafta görelim. Eğer bir şey alma ihtiyacınız yoksa yani benim annem gibi altına alıyorsanız tutmaya devam edebilirsiniz. Bakın üç tane yatırımcı var. Çünkü bir böyle çocuğu için gelecek için alan var. O her zaman altını alıp tutabilir. Orada sıkıntı yok. Ayşe teyzeler, annelerimiz, babalarımız falan bir kısım var. Onlar şöyle faiz hassasiyetim var, bir ay, 2 ay sonra bir yere para yatıracağım. O parayı altına koyayım diyenler oluyor. Onlar için riskli bir dönem çünkü çok hızlı gitmiş. Şöyle bir şey olacak. Yüzde 5 bir düşüş olduğunda kuyumcudan da aldığınız veya pariteden dolayı da %2 - 3 zararınız olacak. Sizin bir anda kısa vade için %8 - %10 zararlarınız olabilir. Kısa vade için altın biraz riskli. Uzun vade için sıkıntı yok. Bu ikisinin arasındaki farkı iyi ayırt etmemiz lazım"
Altın için Tren son durağa yaklaşıyor çıkışı! Vatandaşın bilmediği bir konu var 10
"KISA VADELİ DÜŞÜŞ BELKİ BİR SÜRE DAHA DEVAM EDEBİLİR"
Altın ve Para Piyasaları Uzmanı Şirin Sarı ise şu değerlendirmeleri yaptı:
"Ons altında %6'nın üzerinde yine gram altında %5'e yakın düşüşlerinin olduğunu gördük. Altın tabii ki uzun süredir yükseliyor Biliyorsunuz. bu yıl neredeyse her gün altını konuştuk. O yüzden biraz tabii artık spekülatif bir araç haline de geldi. Yükselişlerde hem merkez bankaları hem kurumsal yatırımcılar hem de bireysel yatırımcıların aldığını görüyoruz. Bunu hala düzeltme olarak düşünüyoruz. Çünkü altını yükselten nedenlere baktığımız zaman merkez bankaları alımlarına devam ediyor. Bir noktada, enflasyon Amerika'da yükselmeye devam ediyor. Ticaret savaşlarının ne yöne evrileceğini bilmiyoruz. Çin'le Amerika ha konuşmaya başladı, ha buluşacaklar derken daha hala orada bir belirsizlik var. Önümüzdeki hafta Çin'le Amerika görüşecek mi? Şi ile burada Trump'ın görüşüp görüşmeyeceğini bilmiyoruz. Oradaki haber akışı bile bu dalgalanmaya neden oluyor diyebiliriz. Bir noktada Ortadoğu'da, Rusya, Ukrayna'da savaş devam ediyor. Savaş başlığı da altını fiyatlamaya devam etti. Yani altının yükselmesini sağlayan başlıklarda bir değişiklik yok şu an itibarıyla. Neden düştü? 4381 dolar seviyesiyle tarih tarihi zirve görmüştük. Ons altında gram altında 6.250 TL yaklaşmıştı. Hükümet açılabilir ve tabii sağlıklı veri akışına da ulaşabiliriz beklentisiyle beraber yatırımcı bunu bir bahane gördü ve fonlardan da bir çıkış gördük. Geçtiğimiz hafta 30 trilyon dolara ulaşan dünyadaki tarihteki tek varlık altın olmuştu. Dünkü satışlarla beraber değerlendirdiğimizde neredeyse 1 trilyon dolarlık bir satış gerçekleşmiş. Bunun etkisiyle tabii ons altında neredeyse bütün volatiliteyi saydığımızda 600 dolarlık hareket oldu. Bu tarihte gerçekleşmeyen bir hareket. Yani altındaki bu fiyat hareketi de tarihi zamanlardan geçiyor. O yüzden altın yatırımcısına hep diyorduk ya evet portföyleri çeşitlendirmek için portföyün değerini korumak için altın önemli bir yatırım aracı diyorduk. Belki %10, %15 belki de %20 portföyün %20'lik kısmı altın olarak tasarruf edilebilir diyorduk. Şimdi bunu söyleyebilir miyiz? Biraz cesaret ister ama yine de orta ve uzun vadede yükseliş beklentimizi koruyoruz. Kısa vadeli düşüş belki bir miktar daha bir süre daha devam edebilir.
Altın için Tren son durağa yaklaşıyor çıkışı! Vatandaşın bilmediği bir konu var 11
YIL SONU İÇİN BEKLENTİ NE?
Bizim vatandaşımızın anlayabileceği dilden konuşmamız gerekiyorsa altın yükselişine devam edecek. Bunlar hatta bir noktada da alım fırsatı olarak da değerlendirilebilir. O yüzden kısa vadeli böyle düşüşler görebiliriz.
Sadece sert gerçekleşiyor. Çünkü artık herkesin ilgisini çeken bir enstrüman altın. O yüzden yılın sonuna doğru yükselişler hatta 2026 marta doğru yükselişlerin devam ettiğini görebiliriz ons altında. Ama artık tren son durağa yaklaşıyor. Yani o trene son binen olmamak açısından altın alımları biraz daha tehlikeli bölgeye yaklaşabilir. Yani özellikle artık 5000 dolara yaklaştığında biraz daha temkinli olmakta fayda var ons altında. Ama biz savaşı konuştuğumuz sürece, ticaret savaşlarını konuştuğumuz sürece muhtemelen altın pozitif fiyatlamaya devam edecek"
Yer İmleri