Dev'ayna Masalları

[KısaVade]

O da şüphesiz nedenlerden birisi olabilir. Başka nedenler olarak da toplumsal genetik yapısının da yada bilinç altı korkularının da etkili olabileceği düşünülebilir.

Yada intikam soğuk yenen bir yemektir sözündeki gibi hiç olmamış gibi davranıp uygun zamanı gelince yapacağını yapma taktiği.

Veyahut hepsinin karması seçenekler topluluğu.

Hatırlarsanız geçen senemi önceki senemi yakın zamanda japonya'ya atom bombası atılmasının yıl dönümündeki anma törenlerine ABD başkanı da katılmıştı. Japonlar sanki bombayı ABD değil de başkası atmış gibi davrandılar. Tabii bunda japonyanın hâlâ ABD'nin resmi işgali altında olmasının da payı büyük.

Elinize sağlık. Güzel bir soru sormuşsunuz ve sayın deva-i dert'de güzel yorumlamış.
Sorunun özünde "Sosyal, Siyasi, İdeolojik" çok sayıda çarpan var kanımca.

Naçizane görüşüm:
2. dünya savaşı sonrası SSCB'nin Stalin öncülüğündeki yayılmacı politikası "2. Hitler vakası" olarak algılandı ABD öncülüğündeki batıda.
USSR etiketli uzay araçları, Türkiye'ye Jüpiter nükleer füzelerini yerleştiren ABD'ye, Küba'da füze konumlandırılarak karşılık verilmesi... Güç dengelerini değiştirme potansiyeli taşıyan hamlelerdi. Hatta "ABD her evin altına bir nükleer sığınak ve serpinti ihtimaline karşı ihtiyaçlar" stoklanmasını bile önerdi o dönem. Bunun iç-dış politika, siyaset vb. açısından gerekliliği ayrı elbet.

Kore, Vietnam vb. savaşlarda karşı karşıya gelmekle birlikte, SSCB'nin varlığı koşullarında Çin'in görece liberal sosyalizmi aslında ABD eliyle desteklendi. "Tel-maşa" kategorisindeki Çin ürünleri, ABD tasarımlı ürünlere parça üreterek gelişti.
Aslında Çin, SSCB'nin tehlikesiz hali gibiydi.

İster "intikam soğuk yenen bir yemektir" diyelim, ister başka bir açıklama arayalım... Çin o günün konjonktürünü iyi değerlendirdi.

İntikam zaten böyle alınır... Daha ne yapsın adamlar

https://www.youtube.com/watch?v=Zn9fwu-2YHs

[deva-i dert]

".....XRP fiyatının 3.60$ zirvesinden 2.15$ seviyelerine kadar gerilemesi....."
" .... Her ne kadar bu planlı bir işlem olsa da, piyasaya yüklü miktarda arzın girmesi ve bazı balina cüzdanlarından borsalara yapılan transferler, küçük yatırımcıda "satış dalgası geliyor" algısı yarattı. ..."
"...On-chain analiz platformlarından gelen veriler, durumu "satış"tan ziyade bir "el değiştirme" olarak tanımlıyor..."
"Uzmanlar, mevcut durumu klasik bir boğa piyasası düzeltmesi olarak yorumluyor..."

Forumun haberler kısmından XRP ile ilgili bir 'haber-yorum'dan yukardaki alıntıları aldım. Düşüşün sebebinin balinalar olmadığı, arzın artması kaynaklı ve bazı kâr realizasyonları kaynaklı olduğu minvalinde bir açıklama yapılıp, sonunda da olayı bir boğa düzeltmesine bağlamışlar ki gözlerim yaşardı.

Zirveden % 40 civarında bir düşüş olmuş ve bunun nasıl adlandırıldığının nasıl bir önemi olabilir? Sen XRP'de bir pozisyonda isen ve eriştiğin değer % 40 değer kaybediyorsa ve sen bunu sadece seyrediyorsan... Olayı nasıl tanımladığın, adlandırdığın kaybını geri getirecek mi? Neymiş satış değilmiş bir el değiştirmeymiş! Ne kadar rahatlatıcı.. Varlığının 2/3'ü de gitse buna pozitif bir açıklama bulmaya çalışan çokça kişi gördüm. 'toparlar, bu düşüşler geçici', 'asıl mega trend için silkeleme hareketi bu..', 'büyük çıkışlar öncesi büyük düşüşler normal..' ve benzeri bir yığın açıklamalar ile psikolojiler rahatlatılır, kayıplar kabul edilir ve sonu gelmeyecek gibi duran büyük bekleyiş başlar..

Tanıdık geliyor mu?

İşte tam da bu nedenle sistematik trading...

[deva-i dert]

Özellikle 7/24 açık olan ve 10-15 dakika gibi çok kısa süreler içinde bile % 15-20 düşüş yaşanabilen, fiyatın kendisinden başka gerçek hiç bir değerleme kriteri olmayan bir piyasada tamamen fiyat hareketi odaklı sistematik trading yapmıyorsan, oraya koyduğun varlığın senin için hiç bir kıymet-i harbiyesi yok demektir.

[yelpaze]

Bölgede uzun süre kalmış biri olarak şunu sorabilirim size;
Avrupa'dan farklı olarak ABD'de dev şirketlerin bile belli bir ömrü olduğunu, devamlı sert değişimlerin yaşandığını görüyoruz. Standart Oil ve Rockefeller ailesi, tarihi ABD'ninkiyle beraber anlatılması gereken Dupontlar, aklıma gelen örnekler. Film yapım şirketlerinin bir dönem Japonlar'ın eline geçmesi gibi dış kaynakların dahil olduğu örnekler de var. Organizasyon günümüze gelse de yönetim, sahiplik vs. defalarca köklü değişim gösteriyor. Dev bankalara bakıyorsunuz defalarca kurtarılmışlar ve birleşmeler, devralmalar gibi her defasında yapısal değişiklikler olmuş. Köklerini koruyan örnekler de var elbette ama sermayenin müthiş derecede hareketli olması yeni devler yaratırken eskilerini de kolayca harcıyor mu? Benim gördüğüm en büyük ABD-(Avrupa ve İngiltere) farkı bu.

[deva-i dert]

Ben olaya biraz şöyle bakıyorum: Avrupa'da biraz Sosyal Kapitalizm hüküm sürüyor. Bunu Sosyal Piyasa Ekonomisi şekliyle adlandıranlar da var. Ortada işleyen bir piyasa ekonomisi var, ancak devlet her gerektiğinde müdahelede bulunmaktan çekinmiyor. Transfer harcamaları, sosyal güvenlik harcamaları aracılığıyla gelir dağılımı dengesizliğinin çok büyümesine izin verilmek istenmiyor. Sendikalar ve işveren birlikleri kurumsal müzakere mekanizmaları oluşturabiliyorlar. Kamu altyapısı, eğitim ve sağlık gibi alanlarda hala devlet işin içinde ve güçlü. Yüksek borçluluk maliyetleri, büyüyemeyen ekonomiler ve bunun karşısında artan sosyal sıkıntılar Sosyal Kapitalizmin sonuç-maliyetleri diyebiliriz..

ABD örneği Avrupa'ya nispeten biraz vahşi kapitalizm örneği. Dönem dönem kriz anlarında devletin devreye girdiği ve Keynesyen ekonomi politikaları uyguladığı dönemler olsa da, devlet ekonominin içinde fazla dolaşmak istemiyor ve sektörleri kendi haline bırakıyor. 2008 krizinde kurtarılan Ford, GM, AIG örnekleri sistemik risk taşıdığı ve domino etkisi yapabileceği düşünüldüğü için kurtarılan şirketler. Müdahele edilmese daha büyük bir yıkımın olacağı düşünüldü. Ancak tarihten silinişince canlı şahit olduğum Circuit City'ler, Toys'R'us'lar, Sears'lar var. Tüketim alışkanlıkların değişmesine iyi cevap veremeyip, finansal krizlerle boğuşup en sonunda kaybedenler bunlar. Ve istihdam açısından da önemli şirketlerdi bu perakende devleri. Özellikle Sears hemen hemen her alışveriş merkezinin en büyük yer işgal eden mağazalarına sahipti, ufak town'larda bile görebiliyordunuz ve çoğu çalışanına asgari saat ücretlerinin biraz üstünde ödemeler yapsa ciddi sayıda insanın istihdamına katkıda bulunan bir şirketti. Belki 130-140 yıllık da tarihi vardır. Ama bunun ve benzer diğer perakende devlerinin iflasa sürüklenmesi karşısında devlet hiç bir şekilde müdahil olmadı ve onları kaderiyle başbaşa bıraktı. Bunları sistemik bir risk olarak görmedi de diyebiliriz.

ABD istihdam piyasası Avrupa'dan çok farklı. HQ'larda ve finans piyasalarında, high tech'te çalışan beyaz yakalılar haricinde maaşlı çalışıp da çok yüksek maaş alan insan sayısı yüzdesel bağlamda oldukça düşük. Kişi başı yüksek kazançlarda bir de bu tip beyaz yakalılara eşlik edebilen self-employed trades diye adlandırılan işlerinde ustalaşmış ve genelde tek başına ya da bir-iki kişiyle çalışan ustalar grubu var (su tesisatçısı, elektrikçi, yer kaplama ustaları, bilumum inşaat alanı işçileri, vb). İmalat sanayiinde çalışan işçilerin ücretleri reel olarak 1960'ların çok çok gerisinde seyrediyor ve bunların toplam istihdamdaki payı da çok düşmüş durumda. Ülkenin bu konuda son 30-40 yılda çok büyük bir dönüşüm geçirdiğini söyleyebiliriz. Alternatif olarak üretilen beyaz yaka istihdamı kaybedilen kalifiye mavi yaka istihdamının yerini doldurabilmiş değil. Bazı şehirlerin ibretlik dönüşümleri var. Detroit şehri özellikle incelenmeli. Devlet bu dönüşüme ve bunun yıkımlarına sessiz kalıp piyasanın kendi alternatiflerini kendisinin üreteceğini varsayıyor diyebiliriz. Yüksek gelir gurubu ile düşük gelir grubu arası gelir dağılımı uçurumu artıyor. Konut piyasasının konut arzı fazlalığından dolayı ucuzluğu düşük gelirli grubun çok fazla dibe vurmasına karşı koruyuculuk oluşturuyor, ancak sosyal bir devlet olmadığı ve kilise gruplarının sağladığı shelter'lar haricinde barınma imkanı sunulmadığı için özellikle büyük kentlerde evsizler sorunu giderek artıyor.

Anlatılacak çok fazla şey var ama hepsini tek bir yazıya sığdırabilmek mümkün değil. Sorunuzun cevabını belki dolaylı olarak vermiş oldum ancak "yıkılana bir tekme de ben vurayım" gibi bir politika olmasa da onları kendi haline bırakıp yerde kalmalarına göz yummak gibi genel bir yaklaşım sözkonusu. Yeter ki tüm sistemi yıkıma uğratacak bir sistemik risk taşımasınlar.

Kanada örneği ABD'den biraz farklı, sorunları da farklı doğal olarak.

[yelpaze]

Teşekkürler, bu tip temel bilgiler çok önemli bence. Dünya borsalarında yatırım yapanlar son yıllarda çok arttı ancak Bayer örneğinde konuştuğumuz gibi köklü bir devin hisse fiyatının çok düşmesi bir fırsat mı yoksa giderilmesi imkansız bir yapısal sorunun sonucu mu sorusu cevaplanmadan hamle yapılmamalı. Türkiye borsasında görülen sert dalgalanmalar paranın değer kaybı, siyasi çalkantılar ve toplumun kesimleri arasındaki çıkar çekişmelerinin bir sonucu olarak kısa vadeli fırsatlar yaratıyor ama gelişmiş ülkelerde durum farklı gibi.