Reel sektörün kabusu oldu
Kur artışının enflasyonu tırmandırması olumsuzluğun yalnızca bir boyutu. Bazı kesimler var ki onlar fiyat artışını olumsuzluk bile olarak bile görmeyecek kadar sıkıntı yaşıyorlar.
Reel sektör kuruluşlarından söz ediyoruz. Finansal kesim dışında kalan kuruluşların ya da bir başka ifadeyle reel sektör kuruluşlarının mayıs sonu itibarıyla 119.4 milyar dolar döviz varlığı bulunuyor. Ancak bu kuruşların döviz yükümlülükleri tam 336.7 milyar dolar.
Yani reel sektör kuruluşlarının mayıs ayı itibarıyla dövizde 217.3 milyar dolar açıkları var.
Tamam bu açığı hemen kapatmak gerekmiyor, hatta bir yıla kadar vadelide 6.5 milyar dolarlık döviz pozisyonu fazlası var. Ama yine de büyük fotoğrafa bakmak durumundayız ve 217.3 milyar dolarlık açığın TL karşılığı her geçen gün büyüyor.
Reel sektörün dövizdeki açığı geçen yıl sonunda 213.5 milyar dolardı. 2017 sonundaki 3.81'lik kura göre bu açığın karşılığı 813.4 milyar liraydı.
Aradan beş ay geçti, mayıs sonuna geldik; açık pozisyon yalnızca 3.8 milyar dolar arttı. Ancak mayıs sonundaki 217.3 milyar dolarlık açık pozisyonun TL karşılığı 4.48 olan dolar kuruna göre 973.5 milyar liraya yükseldi.
Açık pozisyonun içinde bulunduğumuz günlerde hangi düzeyde olduğunu bilme şansımız yok. Ama varsayalım ki mayıs sonundaki düzey değişmedi, reel sektör yine 217.3 milyar dolarlık bir açık pozisyon taşıyor.
Artık bu açık pozisyonun TL karşılığı 5.20'lik kurdan hesaplarsak 1 trilyon 130 milyar liraya yükselmiş durumda.
Topu topu iki ay bir haftalık dönem. Açık pozisyonun TL karşılığında tam 156 milyar liralık artış var...
Bu yükü durumu en sağlam görünen şirketler bile taşıyamazlar ya da iyimser yaklaşalım, çok zor taşırlar.
Bu kur artışı, ekonomide yumuşak karnımızdır. Öyle hamasi nutuklarla üstesinden gelinemeyecek kadar yalın ve ağır bir sorundur.
Yurtdışından borçlanmanın kolay ve ucuz olduğu yıllarda Türk şirketlerini buralardan borçlanmaya yönelttik. Sonra bu yanlış gidişi tersine çevirmek adına yurtdışı borçlanmaya sınır getirdik ama büyük bir yanlış yapılmış, yükümlülük altına girilmişti bir kere.
İşte tablo ortada! Reel sektörün 220 milyar dolar civarında net döviz borcu var ve dolar da 5 liranın üstünde...
Türkiye'de kamunun dış borcu çok düşük, diye kendimizi avutuyoruz. Özel sektörün dış borcu da nihayetinde Türkiye'nin dış borcudur.
Yer İmleri