ekşi sözlükte denk geldiğim paylaşılası bir yazı..
-----------------
"ilginç bir karşılaştırmadır.
parayı faize yatırmakta sıkıntı yok, faizden gelen parayı yemekte de sıkıntı yok tabii ki söz konusu para türk lirası olmadığı sürece.
uzun vadede türk lirası güvenilmez olsa da, eğer aylık faizini yemeyip biriktirecekseniz ciddi bir sıkıntı yaşamazsınız fakat faizi yerim ana para durur diyorsanız, uyarayım durmaz!
200 bin lira örneklendirilmiş oradan gidelim. 200 bin liranın aylık getirisi stopaj sonrası aşağı yukarı 3 bin lira eder. siz bu parayla geçinecek standartları kabullenerek yaşamaya başladınız.
öncelikle hükümet faizleri zorla baskılamaya çalışıyor. mevduat faizleri muhtemelen düşmeye devam edecek, yani beklenti o ki siz şu an 3 bin lira faiz getirisi aldığınız anaparanızdan bu yaz aylarında belki de 2500 lira bile alamaz hale geleceksiniz. bu hükümetin faizleri düşürme hususunda başarılı olduğu senaryo için geçerli tabii.
1994’teki krizde olduğu gibi zorla faiz düşüreyim derken dolar kurunu patlatırsa mevduat faizleri belki de senelik %30-35 bandına kadar yükselecek ama kurun 8-9 liralara kadar fırlamasından sonra yaşanacak enflasyondaki yükselişle sizin faiz getiriniz aylık 5 bin lira olsa bile o parayla bugünkü standartlarınızı tutturamayabilirsiniz. bu da hükümetin faizleri düşürmede başarısız olduğu senaryoda yaşanacaklardı.
işin özü aslında türk lirasıyla yatırım yapmadaki büyük riskte yatıyor. türk lirası ile bakkaldan ekmek alın, market alışverişi yapın ama tasarruf yapmayın çünkü riski yüksek. sen senelik %20 faiz alıyorum diye sevinirken dolar kuru bir ayda %30 yükseldiğinde sinirden duvarı yumruklayabilirsin.
diğer alternatif amerikan dolarına çevirip onun faizini yemektir. türk lirası kadar yüksek bir faiz alınmaz bu doğru amma velakin şu an ortalamada dolar mevduata senelik %4 civarı bir faiz veren az sayıda ülkeden birisiyiz. üstüne üstlük türkiye’de milli gelir tl bazında büyüse dahi dolar bazında ya küçülecek ya da yerinde sayacak. bu da aylık dolar getirisinin değerini korumasında etkili olur.
şu anki kurdan 200 bin lira 38 bin dolar eder, bu da aylık 100-110 dolar arası bir getiri sağlar. tl bazında şu an 550 lira eder ama yeni bir kur atağı yaşandığında bu para 1000 lira bile edebilir çünkü türk lirası enflasyonist bir para birimidir ve güvenilmezdir. türkiye’de yaşadığınızı kabul edersek dolar bazında ana paranızın korunması ciddi bir güvencedir. yok yurt dışı yerleşikseniz, dünya’da kimseye verilmeyen bir dolar faizi aldığınız için paranızın değer artışı gene de çok yüksektir.
diğer seçeneğe bakalım, ev alıp kiraya verirseniz fiziki olarak ev varlığını koruduğundan dolayı kirayla dolar faizinde olduğu gibi istediğinizi yapabilirsiniz. ayrıca kira gelirinizin de normal şartlarda her sene güncel enflasyon oranında yükseleceğini düşünebiliriz. dolayısıyla kirayı istediğiniz gibi harcayabilirsiniz.
200 bin liralık evden aşağı yukarı 850-900 lira kira geliri elde edebilirsiniz. bunun da senelik kabaca %10-15’ini kira geliri vergisi olarak öderseniz cebinize aylık ortalama 750-800 lira civarı bir para kalır. dolara karşı miktar fazla dahi olda temelde iki riski vardır.
1) kiranızı düzgün bir şekilde ödeyecek kiracı ve evin içine etmeyecek kiracı bulmak kolay değildir.
2) apartman ve evin temel demirbaşlarının sıkıntı yaratmamasından emin olmak gerekir yoksa bu getiri azalır.
ama tabii standart bir ev tanımı aslında yoktur. mesela üniversitelere yakın bir bölgede ev sahipleri nasılsa öğrenci her yerde yaşar diyerek eve masraf yapmaz ve ayrıca öğrenciler 2-3 kişi kaldığından dolayı da evin kira çarpanını yükseltirler.
ya da aşırı lüks bölgelerdeki sitelerde, diplomatların ve expatların sık yaşadığı yerlerde genellikle lüks möbleli kiralanan site içi lokasyonlarda da kira çarpanının 150’ye kadar düştüğü görülebilir. bu yüzden dolar ya da tl olsun mevduatın aksine ev örneğinde spesifik lokasyon denklemi değiştirecektir. bu yüzden yukarıdaki hesap ortalama bir ev için yapılmıştır.
dolayısıyla evin riskleri daha doğrusu belirsizlikleri vardır. bu yüzden az da olsa dolara nazaran aylık getirisi bir kur şoku yaşanmadıkça biraz yüksektir. türk lirasının ise evden çok daha fazla ve sıkıntılı belirsizlikleri vardır. bu nedenle faiz getirisi eve nazaran çok çok yüksektir ama bu faiz getirisi her ay harcanırsa 10 sene sonra 200 bin lira = 30 bin lira bile olabilir.
ama bütün kirayı ya da bütün dolar faizini de 10 sene boyunca yeseniz 10 sene sonra 1 ev = 1 ev olarak ya da 38 bin dolar = 38 bin dolar olarak kalacaktır, ya da sizi kırmayayım 36-37 de olabilir.
aslında dolar’da da enflasyon vardır ama bu enflasyon türkiye gibi yerinde sayan bir ülke için pek hissedilmeyebilir çünkü milli geliri dolar bazında büyüyemeyen bir ülkede aynı dolar sizi aynı standartlarda yaşatabilir. bunu anlamak için aslında 38 bin dolar ile 10 sene önce neler yapılabileceğine bakmanız kafidir.
kısacası ister ev alın, ister tl ister dolar mevduat yapın ama yapılacak en salakça hareket paranızı tl mevduata yatırıp her ay faiz getirisini yemek olacaktır. o paranın o kadar hızlı değer kaybettiğini görürsünüz ki kendinizi kafanızı duvarlara vururken bulmanız çok uzun sürmez. zaten faiz getirisinin kendisi bile hızla değer kaybettiğinde o parayla geçinilemeyeceğini de anlamak çok zaman almaz. "
----------------------
https://eksisozluk.com/entry/87099471
Sadık Üye
Originally Posted by Berk Dogan
Gönderi Kuralları
Yer İmleri