Dowes

[JonDowes]

Standart bir limiti yok bankasına göre değişiyor. Ağırlıklı olarak zaten FED'de mevcut olan zorunlu karşılıkları geri çekmeleri anlamına geliyor. wikipedia'daki sade anlatımından bakabilirsiniz.

Yalnız tutarlarını çok yüksek görmedim. FED'de şu an 2.2 trilyon dolar excess reserve var, bunu aşması olanaksız. Kastettiğiniz herhalde sadece "zorunlu" olan karşılıkları aşması. O şu an 173 milyar dolar. Ancak excess reserves nedeniyle o bir limit oluşturmuyor muhtemelen.

Söylediğiniz grafikte Fedwire transferlerinin ne kadarının "açıktan" yani güniçi limit ile yapıldığı gösterilmiş.

[JonDowes]

[Ahmetg]

Dowes bey iki sorum var. Basit ama beynimizi refresh edelim.

1) ABD bu kadar para basiyorda neden enflasyon artmiyor diye bir soru var herkes bana bu soruyu soruyor ama cevap verirken benimde kafam karisiyor bunu temiz bir sekilde aciklarsaniz sevinirim

2) Soyle bir sey soylesem; eger bir ulkede velocity of money negative ise o zaman belli bir para basma eylemine kadar enflasyon oynamaz. Bu teorem dogrumudur?

Ornegin bazi ulkelerde velocity of money su anda negative. Amerika Japonya gibi. Bu ulkelerde fiziki olarak para basip emisyon artsa bile (bir olcuye kadar) enflasyon artmaz desek yanlismi olur?

[JonDowes]

Dowes bey iki sorum var. Basit ama beynimizi refresh edelim.

1) ABD bu kadar para basiyorda neden enflasyon artmiyor diye bir soru var herkes bana bu soruyu soruyor ama cevap verirken benimde kafam karisiyor bunu temiz bir sekilde aciklarsaniz sevinirim

2) Soyle bir sey soylesem; eger bir ulkede velocity of money negative ise o zaman belli bir para basma eylemine kadar enflasyon oynamaz. Bu teorem dogrumudur?

Ornegin bazi ulkelerde velocity of money su anda negative. Amerika Japonya gibi. Bu ulkelerde fiziki olarak para basip emisyon artsa bile (bir olcuye kadar) enflasyon artmaz desek yanlismi olur?

1. Enflasyon tüketicinin cebine para girerse ve o da harcanırsa oluşur. Tüketici daha fazla tüketim yapmazsa, yapamazsa; mal fiyatlarını arttıracak bir şey de olmaz. Her basılan para aynı nitelikte değildir. ABD'de basılan para devletten bankalara geçti. Bankalar FED'e 2 trilyon iade ediyor. Tüketicinin cebine giren çok büyük bir meblağ olmadı. QE'ler ve diğer teşvikler ekonomiyi yavas yavaş hızlandırıyor, önce işsizlik düşüyor. Zaman içinde maaşlar da artacak ve enflasyona ancak o artış ivmesi verecek. Bu olmasın diye de FED faiz arttırmaya başladı.

2. Paranın hızı negatif olamaz. Sıfır tüketim ve sıfır kredileşme varsa; paranın hızı da ancak sıfır olur. "Yavaşlama" ayrı bir şeydir: artı olan bir şey düşer ancak "daha az" artı olur. Para teorisi şunu söyler:

MV = PQ

yani; Para arzı x Paranın hızı = Mal fiyatları x üretim miktarı

Özetle; FED para arzını hızdaki düşüş kadar arttırmazsa, enflasyon oluşmaz. M x V çarpımı artarsa, enflasyon oluşur. Artamazsa veya düşerse, enflasyon oluşmaz ve hatta deflasyon görülebilir.

Bu noktada şunu da hatırlatmak lazım: bu teorideki M para arzını FED kontrol etse de her zaman istediği şekilde değiştiremez. Çünkü burada kastedilen M genel tabanlı para arzıdır. FED para bassa bile eğer bu para sisteme girmezse, FED'e iade olursa, M artmaz. Kaba deyişle: tüketicilerin kredi-mevduatları artmalı. Bu olmadığı sürece (birileri kredi kullanmadığı sürece) sırf para basıldı diye enflasyon oluşmaz. Ancak bunun da bir sınırı elbette vardır.

[JonDowes]

[JonDowes]

[rxpu]

Sn JonDowes,

M3 para arzıyla ilgili bir soru sormak istiyorum. Aşağıda yıllara göre para arzını listeledim.

17.3.2012 tarihinde dolar kuru: 1.78
17.3.2017 tarihinde dolar kuru: 3.62

Halk+tcmb+devlet döviz varlığını kabaca 220 milyar dolar olarak düşünürsek. 17.3.2012 ile 17.3.2017 tarihleri arasında dövizden kaynaklanan M3 para arzı artışı 220 milyar dolar x (3.62-1.78) = 405 milyar TL

Ancak toplam M3 para arzı artışı 1479 milyar TL-699 milyar TL = 780 milyar TL !!!

Toplam M3 para arzı artışından dövizden dolayı oluşan farkı düşersek: 780-405= 375 milyar TL


M3 para arzı 17.3.2012 : 699 milyar TL
M3 para arzı 17.3.2013 : 805 milyar TL
M3 para arzı 17.3.2014 : 981 milyar TL
M3 para arzı 17.3.2015 : 1.107 milyar TL
M3 para arzı 17.3.2016 : 1.269 milyar TL
M3 para arzı 17.3.2017 : 1.479 milyar TL


Sonuçta tcmb 60 ay içinde sadece TL m3 para arzını 375 milyar TL arttırmış gözüküyor.

2 temel sorum olacak:

1-) Son 60 ay içinde açık piyasa işlemlerine baktığımda bu kanaldan (günlük/haftalık repo, GLP) piyasada bu kadar para bırakmamış, yani vermiş sonra almış. verip aldığı hacimde maksimum 100 milyar TL civarı.

Peki tcmb bu ek M3 (TL) para arzını nasıl yarattı?. 375 milyar TL lik hazine kağıdı mı aldı?.

2-) Her ne şekilde olduysa son 5 yıllık büyüme verisi kümülatif toplamda %25, enflasyon ise %45-50 olarak gerçekleştiğine göre toplam para arzındaki %111,5 luk bu orantısız artış nasıl yorumlanmalıdır? (dövizden kaynaklı artışa yapılabilecek tabii ki birşey yok ama TL bacağında da tcmb nin eliyle yapılan bu artış cari açık veren türkiye ekonomisi için neden tercih edilmiştir?.)

Teşekkürler.

[JonDowes]

MB'ler M0 ve M1'i yaratır, M3'i ise yönetir, yaratmaz. M3'ü piyasadaki paranın akış hızı büyütür. Elbette M0 ve M1 buna yön verir ama TCMB'nin bilançosunda böyle bir artış gözlenmez. TCMB'nin 1 kez yarattığı 1 TL kaç defa mevduat-kredi döngüsüne girerse M3 de o kadar büyür.

Döviz kurundaki artış nedeniyle oradan kaynaklı "şişkinliği" de tam bir para arzı büyümesi olarak kabul etmek doğru olmaz. Daha çok şöyle bakın: M3(TL)+M3(fx) kendi içinde ne oranda artmış? Her şeyi TL'ye çevirirsek ortaya fiktif bir artış çıkar ama dolar değerlendi diye ekonomik canlanma olması gerekmez.

Fx'i dişarda bırakırsak; M3'deki bu hızlı artışı varlık fiyatlarında görebilirsiniz. Enflasyondan daha hızlı artan gayrimenkul fiyatları M3 ile doğrudan ilintilidir. Biri diğerinin sonucu diyemeyiz ama; ikisi de birbirini etkiler. Tüketici enflasyonunu ise direkt bu oranda etkilememesi de normal. Belli bir gelir seviyesini geçtikten sonra insanların gıda, ısınma, ulaşım gibi temel ihtiyaçlara harcadığı para gelirleri oranında artmaz. Bu nedenle de varlık balonları esnasında Tüfe'nin aynı oranda artması beklenmez.