Kripto Para Cüzdanları

[Erasure]

Özellikle kripto para kullanıcılarını ilgilendiren cüzdanlar hakkında bilgi vereyim. Eklemek isteyenler bunun altına yorumlarda bulunabilirler.
Aldığınız coin'leri borsa'lardaki cüzdanlarda da saklayabilirsiniz. Ancak çoğu kullanıcı için coin adresinin detaylarını bilmez.
Bu adresler Public Key ve Private Key olarak iki parçadan oluşur.

Public key herkesle paylaşabileceğiniz, kısaca halka açık bir adrestir. Ama buna sahip olmayı sağlayan bir de Private Key vardır.
Elbette borsalar bu private key'i çoğu zaman size vermezler. Kontrol onların elindedir.

İşte ben bu riske girmeyeyim diyenler için, coinleri kendi sistemlerinde saklama ortamı doğar.
Bunlardan birisi donanımsal cüzdanlardır. Bunlardan bir tanesini ve en iyisini -bence- kullanıyorum.
Ancak bu cüzdan aldığınız her coin'i barındırmıyor. Satın almadan önce elinizdeki coin'e uygun olup olmadığını araştırırsınız.

Bir başka tip ise bilgisayara kurulumu yapılan cüzdanlardır. Bunlar genellikle coini ortaya çıkartan yapıların sitelerinden indirilebilir.
Bunun kurulumu basit olup, kurulum sonrasında veri tabanının indirilmesi gerekir ve bu da biraz vakit alır.
Bu cüzdanları bilgisayarınıza kurduktan sonra da mutlaka şifrelemeyi, zaman zaman yedek almayı unutmayın.

Bir başkası ise Paper Wallet'dir. Buna başta garip bir şekilde baksak da, arkadaşlarla deneme yaparak ufak rakamları sakladık.
Sonra da kağıda baskı aldık.

Bunun haricinde pek güvenmesem de telefonlarda çalışan cüzdanlar var. Telefon çalınması veya bozulması gibi durumlarda
ne gibi sorunlarla karşılacağınızı az çok tahmin etmişsinizdir.

Bir sonraki yazıda elimdeki Ledger Nano S'in özelliklerini belirteceğim...

[Erasure]

yeni bir yazı ile beraberiz, bu yazıda donanımsal cüzdanlardan -bence- en iyisini tanıtmaya çalışayım.
baştan söyleyeyim, bu markanın reklamını elbette yapmıyorum. Piyasada değişik seçenekler bulunuyor, seçmek veya seçmemek sizlerin takdiridir.

Gelelim bu markayı neden seçtiğime; bir kere bu cihaz günlük trade yapanlara uygun değil, aslında donanımsal cüzdanlar bu iş için değil.
Ama yine de gece buna coinlerinizi çekip, sabah yine aktarabilirsiniz. Tabii ufak tefek komisyonları ve aktarım sürelerini de göz önünde bulundurmanız lazım.

Ledger Nano S aslında donanımsal cüzdanlar içinde çok iyisi ama bence çok eksiği var. Bunu da kullanmadan elinize almadan anlamıyorsunuz.
Klasik USB belleklere benzeyen, üstünde birkaç düğmesi bulunan, bir kablo ile bilgisayara bağlanan bir cihaz.
Bunu kullanmak için mutlaka Google Chrome'a ihtiyaç var. Masaüstü için windows altında ben bu seçenek ile kullanıyorum.
Tabii bu pek de hoşuma gitmiyor, zira chrome'u pek sevmem ve sadece ledger için bunu kullanmak hoşuma gitmiyor.

Ledger'in chrome eklentisini yüklediğinizde bir manager programı ile karşılacaksınız. Buna ek olarak kullanacağınız coin tipine
göre yüklemeniz veya chrome'a tanıtmanız gereken diğer programlar da bulunuyor.

bu resimde göreceğiniz gibi bir manager ve bitcoin cüzdanı yanyana duruyor.
Manager içinden cihaza yüklenecek firmware, yeni coin'ler veya istemediğiniz coin'leri silmek vs gibi opsiyonlar var.
Dikkat ettiyseniz, bitcoin haricinde yukarıdaki favoriler kısmında Stellar Lumen XLM cüzdanı duruyor.
Bunları sonraki yazılarda detay vereyim.




bu manager ile yeni coinleri yüklemek, silmek gibi işlemleri yapabiliyorsunuz.
Ama bu işlemler içinde yer alan Firmware işi bir hayli sıkıntılı ve çoğu kişi bundan korktuğundan yapmaktan vazgeçiyor.
Çünkü firmware aşamasında bellek yer olmadığından mevcutların silinmesi isteniyor.

İyi hoş da içinde coinlerimizin saklandığı bu cüzdanı donanımdan silince ne olacak, herşey kayboluyor mu derseniz o da başka bir yazıda yazayım.

Ledger'in bence en kötü tarafı hafızasının yetersizliği, çünkü sizde 5 taneden fazla coin depolamaya izin vermiyor.
Benim gibi 20 farklı coin sahibiyseniz bunları saklamak için bundan 5-6 tane almak lazım. Bu da can sıkıyor, zira fiyatı çok pahalı.
yurtdışında en son 80€ civarındaydı, Türkiye fiyatına da yazıyı yazarken baktım o da 600-720 tl arasında değişiyordu.
Ben daha ucuza almıştım. Tabii kur işinde de etkisi var.

Kullanmak isterseniz yurtdışından getirirtmeyi deneyin derim.

Bir başka ayrıntıyı vereyim. Ledger'a öyle istediğiniz her şey yükleyemezsiniz. Kısacası her coin'i desteklemiyor.
Ancak piyasada bilinen, kendini kanıtlamış, belli bir işlem hacmi ve büyüklüğüne sahip coinleri saklayabiliyor.

Sitesinde zaman zaman yeni eklenen coinleri bulabilirsiniz veya bilgisayarınızdaki manager programını çalıştırırsanız, sitesinden güncel
bilgileri, firmware'leri ve yeni coin'lerin listesini alarak ekrana getiriyor.




Ledger nano S'in ilk kurulumunda ise dikkat etmeniz gereken en önemli bilgi ise adım adım size vereceği ingilizce kelimeleri (Private Key)
mutlaka bir yere yazın. Hatta kutu içinden çıkan kağıdı da bunun için kullanabilirsiniz. Tabii en önemlisi şifrenizi unuttuğunuzda bu
anahtarlar size gerekeceğinden bunu asla kaybetmeyin, çaldırmayın ve sakladığınız yeri unutmayın. Yoksa paralar gider.

Kurulum ile size verilen kelimeleri yazdıktan sonra 8 rakamdan oluşan cihaz giriş şifresi var. Bu cihazı birisi bulsa bile şifresiz içindekileri
göremeyecektir. Ama 8 rakam çok vakit alıyor derseniz, benim gibi 4'e indirebilirsiniz.

Şimdilik bu makale de bu kadar olsun. Takıldığınız soru var, bilgim dahilde cevap veririm.
Diğer donanım cüzdanları kullanmadım, kullanan varsa onların da ufak yazılarını bekleriz...

[Erasure]

bugün iota cüzdanını tanıtayım. aslında iota cüzdanını kullanmanızı önermiyorum.
Ben denemek için 7-8 ay önce 10 tane göndermiştim, halen de gitmedi. bizim coin'ler ortada dolaşıp duruyor.
Ama yine de neye benziyor diyenlere göstermiş olayım.

IOTA cüzdanı giriş aşamasında SEED ile çalışıyor bir çeşit şifre diyebilirim ama öyle üç beş karakterden oluşmuyor.
81 adet büyük harf rakam kombinasyonundan oluşuyor. Bunu da bilmedikçe sistemine sokmuyor.

buna benzer bir SEED kullanıyor.
ZQ5KFY5LMR9KHXM3GB5YZ27D401ABV7XA7PN88O8FG8Q5QG4DE OUONABS4711KU5B5CHOIRUJZ9HX06CE

IOTA cüzdanına dışarıdan göndereceğiniz adres ise TANGLE ağından sağlanıyor, bu ise 90 karakter (yine harf ve rakam karışımı)
IOTA cüzdanı 2.5.7 sürümüne kadar geldi ama ben yukarıdaki sebeplerden kullanmaktan çekiniyorum. Belki bir ara güncel olanı tekrar denerim.


aşağıda da bir resmi var. Burada Pending onay bekleme aşaması ama benim pending 7-8 aydır böyle duruyor. Ümidi kestim...

[Erasure]

bugün de size Electra (ECA) cüzdanı tanıtayım. benim HODL olarak uzun vade tuttuğum bir coin.
Ama bu coin'in bir özelliği var. Cüzdanda sakladığınız sürece belirli periyotlarla size STAKE veriyor.
Stake bu camiada Proof of Stake olarak tam açılımına sahip ve kısaltması POS olarak da geçer.

ECA aslında shitcoin sınıfında bir coin, oldukça ucuz ve gelecekte ne olur bilinmez.
Ama ben 10'dan almıştım ve fiyatı 800'e çıktı, bu sebeple özel bir ilgim oldu. Saklamaya karar verdim.
Bunu Coinsmarket'den almıştım ama site çöktü, withdraw'a aylarca izin vermedi.
Hatta 3 tane coin ve biraz da btc'mi halen de kurtaramadım.

Gelelim ECA'nın cüzdanına; aslında bu cüzdanların hemen hemen çoğu benzer bir arayüz kullanıyor.
Ledger Nano S gibi donanımsal cüzdanlar böyle shitcoin'leri desteklemediğinden bunları saklamak için
en uygun araçları da coin üreticileri dağıtıyor. Tabii her coin'de cüzdan da olmayabiliyor.

ECA'nın cüzdanını da indirdikten sonra birkaç dk da kurarsınız. Sonraki adımlarda ise hemen cüzdanı
şifrelemek geliyor. Bunu mutlaka yapın. öyle doğum tarihi filan da vermeyin. Sıkı bir şifre olsun.

Bu şifreyi vermek iki açıdan önemli; birisi cüzdandaki paranızın aktarımını engellersiniz.
İkincisi de Stake aşamasında cüzdana sadece madencilerin coin göndermesini sağlarsınız. Madenciler sizden bir şey alamazlar.

aşağıdaki ilk resimde coinleri miktarlarının birazını gösterdim. sağ kısımda ise madencilerden verilen hediyeler var. Onların da miktarını sakladım.
ama sonuçta bu tip bir arayüz sizi karşılayacak. Resimde sağ altta iki ok gösterdim. Bunlardan kilit resmi olan stake için bu cüzdanın
uygun olduğunu anlatıyor. Hatırlarsanız cüzdanı hemen şifreleyin demiştim. Bir sonraki resimde bu kilitin açılmasını anlatacağım.
Eğer cüzdan kilidi açık gözükmez, hemen yanındaki yeşil daire içindeki ok simgesi sönük duracaktır. Böyle kalırsa da Stake yani hediye
coin'leri asla alamazsınız.




Bu resimde ise stake almanızı sağlayacak opsiyonu açmanızı gösteriyorum. Menüden settings'e oradan da unlock wallet'e tıkladığınızda
bu pencere gelecek. Kenarda duran For Staking Only lafı işaretlenmiş halde kalırsa ve bilgisayarınız açık olduğu sürece bu cüzdan da
aktif olarak çalışırsa, size hediye coin'leri vermeye başlayacaktır. Her bilgisayarı açışta bu kilidi unlock'a çevirmeyi unutmayın.
Hatırı sayılır stake'ler zamanla elinize geçecektir.



ECA adresi de yine btc'ye benzer bir adres, yine settings içinden bu adresi alırsınız.
Bu cüzdanlarda fazla ayar bulunmuyor. Ama ilk resimde sağ alttaki, en sağ işaret yani yeşil OK işareti ekrana gelmezse, onların
sistemine bağlanmamış oluyorsunuz. İşte bu aşamada firewall ayarlarınızı kontrol etmeniz lazım.
Çünkü onların server'larına bağlandıktan sonra epeyce büyük bir block data'sı bilgisayarınıza inecek, bu da internet hızınıza göre
biraz vakit alacaktır.

Send ve Receive kısımlarından ECA alıp, gönderebilir, adres kısmından kendinize ait bir rehber yapabilirsiniz.


Bu tip cüzdanları ilk kez kullanırken; asla bütün bakiyenizi göndermeyin. Çok ufak dilimlerle deneme gönderimi ve alımı yaparak olanı biteni
izleyin. İyice emin olduktan sonra gönderirsiniz.



Ripple'da 300 civarında coin bu yüzden boşluğa gitti, kayıp.
Aynı şekilde IOTA'da da yine aylardır onay bekleyen ama ümidi kestiğim bir miktar coin bulunuyor.

[Erasure]

bugün sizlere biraz online cüzdanı gibi çalışan ama aynı zamanda merkezsiz borsa olan CryptoBridge'i tanıtayım.
söylediğim gibi aslında cüzdan olmakla beraber aynı zamanda borsa olarak da çalıştığı için alım satım yapabiliyorsunuz.

merkezi olmayan bir sistemde çalıştığından diğer borsalardan biraz daha farklı ve güvenilir. Waves'i kullanan varsa ona çok benzetecektir.
Ama Kucoin gibi de yatırımcısına sürekli ödül dağıtmıyor. Kucoin ödül veriyor, bu güzel ama öylesine uyduruk bir rakamlar dağıtıyor ki,
bunları satmak için epeyce borsa'da tutmanız lazım ve belli bir miktarın altında da satamayınca btc filan gibi bilinen şeylere çevrilmiyor.

Gelelim CryptoBridge'e; ben bunu ECA ve RAVEN için kullanıyorum. Ama ECA'nın kendi cüzdanı olduğundan onu bilgisayarımda
tutuyorum. Raven'da da böyle bir cüzdan var ama şimdilik eksikleri olduğundan cüzdana çekmedim.


CryptoBridge adını bile duymadığınız, piyasaya henüz yeni çıkan, çok ucuz fiyatlarla shit ve altcoin'ler almanızı da sağlayan bir platform.
Aşağıdaki ekran görüntüsünde de göreceğiniz gibi bu aslında windows altında çalışan bir program ve giriş için ilk üyelikte size oldukça karışık
bir password yaratıyor. Bunu da her girişte kullanabileceğiniz gibi, ayarlarından gereken düzeltmelerle şifresizde giriş yapabilirsiniz.
Ancak uzun süre açık kaldıkça veya emirlerin üzerinden günler geçtikçe bunu görmek istediğinizde sizden password'ü istiyor.

Burada password çok çok önemli, zira kaybettiğiniz, paralarınızı kaybediyorsunuz, çünkü bu merkezsiz bir sistem ve karşınızda kimse yok.
Kesinlikle şifrenizi saklamanızı istiyor. Öte yanda istediğiniz isimle üyelik başlatabilirsiniz. Bittrex, Kraken vs gibi pasaport bilgilerini istemiyor.

İçeriği BTC ile çalıştığı için bir şey almak istediğinizde direkt size vereceği BTC adresine gönderim yapabilirsiniz.





Aşağıda da pek duymadığınız bir shitcoin'lerden birisi var, yatırımcısı %15 aşağı inmiş ama bu normaldir. Çünkü bir çoğu kimse alıp satmadığından
adını bile duymadığından sınırlı işlem sayısı ve hacmi oluyor. Benim Electra'yı ilk aldığım zaman 15 olan fiyatı 800'e çıkmıştı. %5300'lük bir artış
herkesin ağzını sulandırıyor ama gidip de bilmediğiniz bir shitcoin'e binlerce tl bağlayamıyorsunuz




bir sonraki cüzdan da Electrum'u (Bitcoin içindir) tanıtacağım...

[Erasure]

ELECTRUM


Bu cüzdan ilk kez btc bölünmesinde kullanmıştım. Bölünme sonrasında da hediye coin'ler yine bu cüzdana otomatik gelmişti.
Electrum' yine diğerleri gibi sade bir arayüze sahip ve öyle çok karışık adımları bulunmuyor. Ancak ben Electrum'un
usb bellekte taşımak için Portable versiyonunu kullanmıştım. Şu anda electrum'u kullanmıyorum, zira donanımsal cüzdan'a
geçince bunu bıraktım. Ama yine de bir çok kullanıcı için güzel bir seçenek olduğunu söyleyebilirim.

Bununla bitcoin'lerinizi hiç bir sıkıntı olmadan rahatça saklayabilirsiniz.
Electrum'da ilk kurulum sonrasında size birkaç adımdan oluşan sorular soracaktır.


Bunlardan ilki server'a nasıl bağlanacağıdır. Auto connect'i seçin.





İkincisi cüzdanın tipi ile ilgilidir, Standart işinizi görecektir.




bu kısım önemli, bir çeşit şifre hatırlatıcı gibi aklınızda kalsın, yeni cüzdan kurulumunda NEW SEED'i seçerek devam edin.
Ama ben genelde kendi Bitcoin adresimi kendim yarattığım için farklı bir seçenek ile yola devam ederim.

Kendi adınızı içeren Bitcoin adresini nasıl yapacağınızı başka bir bölüm açarak anlatacağım. Ama sıkı bir bilgisayara ihtiyacınız var, baştan uyarayım




Eğer seed'i ilk kez oluşturacaksanız, bir önceki seçenekteki (Create a New Seed) seçildiğinde size kendi oluşturduğu 12 adet anahtarı verecektir.
Bunları iyi saklıyorsunuz. Bu aynen Donanımsal Cüzdan olan Ledger Nano S'deki 24 kelimelik anahtara benziyor. Cüzdana btc çektiyseniz bu anahtarları kesinlikle kaybetmeyin...




Bu aşama ise cüzdana giriş için kullanılacak bir password'ün seçimi ve bunu da mutlaka yapın. Güçlü bir password seçin.
Bitcoin'de POS yani Stake yani hediye coin sistemi olmadığından cüzdanı açık tutmanız gerekmiyor. Ama şifre başkalarının sizin btc'lere ulaşılmasını engelliyor.




Bütün adımları geçtiğinizde cüzdan kullanıma hazır hale geliyor.




Artık cüzdana btc transferi yapmaya başlayabilirsiniz. Ama ilk kez yapacağınız için ufak rakamlar göndermenizi yine tavsiye ediyorum.





Bu cüzdanı sorunsuzca kullanabilirsiniz. Receive Adresinizi kendi adınız içeren bir adresle değiştirebilirsiniz.
Kendi adınızı içeren adres yaratılması çok komplike bir işlem ve bu yüzden adınızda ne kadar çok kendinize ait karakter varsa,
btc adresinizin yaratılması da dakikalar, hatta duruma göre saatler alabiliyor. Bilgisayarınızın bu adres hesaplaması aşamasında
yoğun CPU gücü kullandığını da söylemek istiyorum..


Bir sonraki cüzdan Stellar Lumen'e ait ama Ledger Nano S altında çalışıyor...

[Erasure]

Bugün Ledger Nano S altındaki Stellar Lumen Cüzdanını tanıtayım.

Öncelikle bunun ledger'a yüklenmesi gerekiyor, bunu sağladıktan sonra adımlar ise biraz diğerlerinden farklı
zira Stellar Web tabanlı bir arayüzle Ledger'a ulaşıyor. Aşağıdaki resimlerde bunu gösterdim.
Eğer benim gibi stellar saklıyorsanız, Stellar'ın sitesine önce gidip arkasından cüzdana ulaşacağınız linke tıklıyor
sonra da donanımsal cüzdanım var diyerek diğer adımlara geçiyorsunuz.



ilk resimde bunu gösterdim. Siteye bağlandım ve donanımsal cüzdanım var dedim.
bunu yapmadan önce ledger açmanız, şifrenizi cihaz üzerinden tuşlamanız ve yine cihaz üzerinden Stellar'a giriş
yapmanız gerekiyor. Eğer bunları yaparsanız aşağıdaki Connect Legder Hardware Wallet lafı altındaki
Sign in with Ledger tuşu aktif hale gelecektir. Eğer bu tuş silik görünüyorsa, ledger Nano S'i tanımamış demektir.
Hemen Legder'i tak çıkart yaparak bu ekran açıkken, cihazı tekrar çalışır hale getirin.





Giriş işlemi sonrasında size farklı bir wallet arayüzü karşılayacak ama diğerleri gibi bir mantıkla çalıştığından
zorlanmazsınız.

Kullanacağınız Stellar Adresi diğerlerine pek benzemez, bu yüzden adresi diğerinde olduğu gibi kopyalamanızı
öneririm. Tek tek adres yazmakla sakın uğraşmayın. Ayrıca Stellar gönderirken opsiyonel olsa da bir ADD MEMO
seçeneği var. Ripple'dan dolayı burayı da ben doldururum. Ripple'da bir sürü ripple çöpe gitmişti.

ADD MEMO kısmına ben genellikle büyük harf olarak gönderdiğim tarihi Türkçe karakter kullanmadan yazarım.
Bu şimdiye kadar sorun yaşatmadı. Biraz daha altta Transaction History kısmından da gelen giden XLM'lerinizi
kontrol edersiniz. Tabii benim gibi uzun vade (HODL) tutuyorsanız, bu tip cüzdanları edinmeniz yararınıza olacaktır.
Özellikle de borsaların batma veya hack durumlarında yatırımınızı korursunuz...

[Erasure]

bir sonraki cüzdan Ripple'ın Ledger Nano S altında çalışan cüzdanı olacak...
Ripple her zaman cüzdan'da 20 XRP'yi rezerve edecek, buna da hazırlıklı olun...