Dolar/TL 'nin geleceği

[sar]

Sayın SAR,

Servis ettiğiniz havacılıkla ilgili haberlerin içeriğinde maalesef bazı hatalar var, muhtemelen havacılık sektörüne uzak olduğunuz için farkedememiş olabilirsiniz diyerek birkaç açıklama yapmak isterim.

F-35'ler 3 varyant olarak tasarlanmaktadır ve Türkiye'nin alacağı F-35'ler A varyantıydı.

Kısaca:
F-35A, Geleneksel kalkma ve inme (CTOL)
F-35B, Kısa kalkış dikey iniş (STOVL)
F-35C, Uçak gemileri için tasarlanmış (CV) versiyon.

Anlayacağınız üzere F-35A'nın uçak gemisine inme gibi bir kabiliyeti yoktur. İleride F-35B veya benzeri dikey iniş ile kısa mesafede kalkış yapabilecek taktik uçakları alırsak kullanılabilir elbet.

Ben dikey iniş kalkış yapabilen versiyon diye belirtmişttim. Herhalde atladınız. Biz onlardan sipariş etmedik ama savunma sanayi hesaplarında TC Anadolu için bu uçaklardan sipariş verilebileceğini tartışanlar vardı. TC Anadolu için sipariş edilmesi gayet de mantıklı. Muhtemelen de kriz olmasaydı sipariş edilecekti.....

Aşağıdaki alıntıda ise "Gökbey uçuşa başlamıştı." demişsiniz ama burada da tasarım geliştirme bitti uçuşlara başladı gibi bir anlam çıkmasın. Bu uçuşlar geliştirme testleri için kısıtlı bir manevra zarfında uçuş yapıldı. Uçuş izni de sınırlı konfigürasyon için ve süreli verilmiştir.

ilk test uçuşu 2018 Eylül'de yapıldı. Helikopter ilk denemede motordan gelen gücün en kritik yer olan dişli kutusundan geçerek pallere kadar ulaşmasını herhangi bir manevra gerçekleştirmeden kısa bir süre havada asılı kaldıktan sonra tekrar havalandığı yere inecek şekilde yapıldı.

2. test uçuşunda ise ileri, geri ve yanal hareketleri gerçekleştirildi.

Bu uçuşlar pal ve dişli kutusu sisteminin uyumlu çalışmasına bakmak, stabiliteyi ölçmek ve motor kontrol sistemini test etmek adına yapıldı.

Benim proje bitti, Gökbey kullanım için uçmaya hazır gibi diye bir ifadem yok. Ben ayağı yerden kesildi manasında söyledim. Ama haklısınız, benim ifademden herşey bitti manası çıkartanlar olabilir. Tabi test aşamasında. Herşey bitmiş olsaydı seri üretime başlandı yada seri üretime hazır gibi bir ifade kullanırdım herhalde. Yine de konuyu açtığınız iyi oldu.....

-TS1400 motoru henüz çekirdek motor seviyesi testlerini gerçekleştirmiştir. Son motor seviyesine gelmesi için çalışmalar devam etmektedir.

Farklı birşey demiyoruz. Ben herşeyin tamamen bittiğini söylemedim. Muhtemelen de havadaki testlere başlanacak yakın zaman içersinde dedim.....

......




Başarısızlık da olabilir. Süre de uzayabilir. Daha 5-10 gün önce SpaceX'in uzay roketi bütün dünyanın gözü önünde patladı. Spacex için başarısız diyebilir miyiz?

Uçak üreten, helikopter üreten dev şirketler bu aşamaya gelinceye kadar kimbilir nelerle karşılaştılar.....

Lisans altında üretim değil ki bunlar. Geliştirme aşamalarında düşüp kalkmak çok doğal. Bu gibi durmlarda moral bozmanın, karalama yapmanın manası nedir? Bence art niyettir....

Katkınız için teşekkürler. Açıklamalarınız iyi oldu....

[Ahmetg]

Sayın SAR,

Servis ettiğiniz havacılıkla ilgili haberlerin içeriğinde maalesef bazı hatalar var, muhtemelen havacılık sektörüne uzak olduğunuz için farkedememiş olabilirsiniz diyerek birkaç açıklama yapmak isterim.

F-35'ler 3 varyant olarak tasarlanmaktadır ve Türkiye'nin alacağı F-35'ler A varyantıydı.

Kısaca:
F-35A, Geleneksel kalkma ve inme (CTOL)
F-35B, Kısa kalkış dikey iniş (STOVL)
F-35C, Uçak gemileri için tasarlanmış (CV) versiyon.

Anlayacağınız üzere F-35A'nın uçak gemisine inme gibi bir kabiliyeti yoktur. İleride F-35B veya benzeri dikey iniş ile kısa mesafede kalkış yapabilecek taktik uçakları alırsak kullanılabilir elbet.



Aşağıdaki alıntıda ise "Gökbey uçuşa başlamıştı." demişsiniz ama burada da tasarım geliştirme bitti uçuşlara başladı gibi bir anlam çıkmasın. Bu uçuşlar geliştirme testleri için kısıtlı bir manevra zarfında uçuş yapıldı. Uçuş izni de sınırlı konfigürasyon için ve süreli verilmiştir.

ilk test uçuşu 2018 Eylül'de yapıldı. Helikopter ilk denemede motordan gelen gücün en kritik yer olan dişli kutusundan geçerek pallere kadar ulaşmasını herhangi bir manevra gerçekleştirmeden kısa bir süre havada asılı kaldıktan sonra tekrar havalandığı yere inecek şekilde yapıldı.

2. test uçuşunda ise ileri, geri ve yanal hareketleri gerçekleştirildi.

Bu uçuşlar pal ve dişli kutusu sisteminin uyumlu çalışmasına bakmak, stabiliteyi ölçmek ve motor kontrol sistemini test etmek adına yapıldı.

TEI-TS1400 motoru henüz çekirdek motor seviyesi testlerini gerçekleştirmiştir. Son motor seviyesine gelmesi için çalışmalar devam etmektedir.

Tüm bunlar ülkemiz adına ilerici ve sevindirici gelişmeler olmakla birlikte, henüz yapılması gereken çok fazla iş olduğu da bir gerçektir. Farklı paylaşımlar ile olmuş algısı yaratmak faydadan çok zarar getirir. Havacılık projeleri uzun soluklu, aceleye getirilmeyecek kadar önemli ve insan emniyetini ilgilendirir hassas projelerdir. Hatanın ve başarısızlığın telafisi güçtür. Yılların tecrübeli devi Boeing firmasının Boeing 737 MAX ile düştüğü durum ortadadır.

Bu bakımdan havacılık adına ülkemizde yapılan çalışmaları, sadece doların TL karşısında itibarsız hale getirmek adına kullanmak yerine, daha gerçekçi (abartmadan ama önemini de atlamadan) sunmanızı sizden rica ediyorum. Bu tür eksik paylaşımlar size gelen cevaplardan da görülebileceği üzere, toplumda zaten var olan güvensizlik ve inanç kaybını daha da körüklemeye hizmet edebilir.

Motor ve yazilimini yapamadiktan sonra bu uretimin pek bir anlami yok

[Aleksandr]

sn Aleksandr
Motor geliştirme çalışmalarından bahsediliyor. iha için, füze için, helikopter için ve dahi tank için.
Bu konularda durum nedir? Helikopter motoruyla bilgi vermişsiniz gerçi ama.
medyada detaylı teknik bilgi bulamıyorum.
Bir de genel olarak savunma sanayisiyle ilgili okuduğumuz haberlere seviniyoruz ama bu haberlerde de ben tatmin edici teknik bilgi bulamıyorum. Siz nasıl değerlendiriyorsunuz?
Detaylı yazınızdan sonra sorma ihtiyacı hissettim.

Savunma sanayi deyince konu çok geniş. Ama İHA, SİHA ve TİHA konusu aslında herkesin en çok ilgi duyduğu ve en başarılı olduğumuz alan. Tai (Anka), Baykar(Akıncı), Vestel (Karayel) gibi başarılı örnekler var. Bunların yanında küçük drone üreticilerimiz var. ASELSAN’ın ürettiği lazer işaretleme yapabilen ASELFlir (Elektro-Optik Keşif, Gözetleme ve Hedefleme Sistemi) ile Suriye’de oldukça başarılı işler yapıldı. Roketsan üretimi Cirit ve (L)UMTAS füzeleri yine Anka ve Atak helikopterlerinde kullanılmakta.

Aselsan ve Tai ortaklığında ATAK, ANKA, Genel Maksat Helikopteri, Özgün Helikopter (GÖKBEY) ve HÜRKUŞ-B programlarında aviyonik sistem geliştirme ve entegrasyon çalışmaları yapıldı (yapılmakta).

Hani hep sorarlar ya yazılımı/kodları bizde mi diye. Evet kodu da bizde olacak şekilde.

Birçok alanda olumlu gelişmeler olmakla birlikte henüz jet uçağı yapamadık (ama yakın hedeflerde var), tank motoru için (malzeme boyutu zorlayıcı) daha önümüzde yol var.

KALE-ARGE firması tarafından üretilen KTJ-3200 ve TEI firması tarafından üretilen TJ-90 turbojet motorları var. Turboprop için dişli ve pervane sistemi geliştirmemiz gerekiyor. Turboşaft motor Tei’nin Gökbey için üretmeye çalıştığı motor. Çekirdek motor noktasındayız. Power turbin kısmı daha geliştirilecek.

Turbofan Motorlar ise yanma ısıları, sıkıştırma oranları, tolerans hassasiyetleri, soğutma zorluklarını düşününce şu an en zor seviye diyebiliriz. Bu motorlara daha vaktimiz var.

Yukarıdakilere göre daha basit bir teknoloji gibi görünse de dizel tank motoru yüksek güç ve en son gaz ile çalışma ihtiyacından hem malzeme kalitesinin yüksek olması, hem de daha kalın bir blok geometrisi dökmek gerekmekte. Soğutma da ayrı problem. Çok özel alaşım ve döküm teknolojisi gerekmekte. Bildildiğim kadarıyla, BMC’nin tank motoru ve şanzımanı (güç grubu) için yurt dışı bir firma ile ortak geliştirme arayışları sürüyor. Kore ve Ukrayna’da görüşmeler yapıyordu en son. Kendi yapacak bilgiye sahip değil ve bu bilgiye sahip bir ortak bulma konusu da maalesef uzayacak gibi.

Yazı biraz uzadı. Kusura bakmayın. Yapılanlar var olsa da önümüzde epeyce yol var.
Yetenekli genç mühendis ülkesiyiz ama bilginin ve tecrübenin artması için sistematik çalışmaya ve sürekliliğe ihtiyaç var. Ülkenin gerçeklerinden bu genç nesil belli bir tecrübeye ulaştığında ya sektör dışına ya ülke dışına kaçıyor. Veya teknikten uzaklaşıyor. Bu sorunları çözersek çok daha büyük başarılara ulaşabiliriz.

[Ahmetg]

Bazı özel okulların fiyatları şöyle:

Robert Koleji: 167 bin TL

Hisar Lisesi: 97 bin TL

Enka: 93 bin TL

Açı lisesi: 85 bin TL

En ucuz özel okul fiyatı ise ortalama 15 bin lira.

http://www.patronlardunyasi.com/habe...-bin-TL/236535

[hayalım]

robert kolejini bitiren hemen is buluyomu, buluyorsa aylik kac paradan? Sadece 1 yillik ucret mi? Ben o kadar parayi onlara verecegime fabrika kurveririm yada yandas siyasetci yapiveririm olur biter.

[sar]

Antifa Washington eyaletine bağlı Seattle kentinde belediye ve meclis binalarını işgal ederek özerklik ilan etmiş. Trump da eyalet yöneticilerine "şehriniz teröristlerin eline geçti şehrinizi geri alın. Alamazsanız ben alırım. Oyun oynamıyoruz" demiş...

Antifa üyeleri ypg kamplarında staj yaptılar/yapıyorlar. Besle kargayı oysun gözünü......

[sar]

Aşağıdaki alıntıda ise "Gökbey uçuşa başlamıştı." demişsiniz ama burada da tasarım geliştirme bitti uçuşlara başladı gibi bir anlam çıkmasın. Bu uçuşlar geliştirme testleri için kısıtlı bir manevra zarfında uçuş yapıldı. Uçuş izni de sınırlı konfigürasyon için ve süreli verilmiştir.

ilk test uçuşu 2018 Eylül'de yapıldı. Helikopter ilk denemede motordan gelen gücün en kritik yer olan dişli kutusundan geçerek pallere kadar ulaşmasını herhangi bir manevra gerçekleştirmeden kısa bir süre havada asılı kaldıktan sonra tekrar havalandığı yere inecek şekilde yapıldı.

TEI-TS1400 motoru henüz çekirdek motor seviyesi testlerini gerçekleştirmiştir. Son motor seviyesine gelmesi için çalışmalar devam etmektedir.

Sn.Aleksandr;

Temel Kotil 22 nisan 2020'de yaptığı açıklamada, Gökbey helikopterlerde teslimatların 29 ekim 2021 tarihinde başlayacağını ve bu tarihte gecikme olmayacağını söylemiş. 22 Nisanda Covid19 salgınının yükseliş zamanıydı. Ona rağmen gecikme olmayacak demiş....

Daha önceden Gökbey helikopterlerde özgün tasarım yerli motorların kullanılacağı açıklandığına göre motor geliştirmede oldukça yol alınmış diyebilir miyiz?

Temel Kotil motor için de TEİ oldukça iyi bir iş çıkardı demiş. TEİ TS1400 motor hakkında 1600 BG sınıfı diye bahsetmiş. Motor gücü artmış demek ki....

https://www.c4defence.com/Arsiv/koti...lebilir/9775/1


Gökbey helikopterlere dişli kutusu için geçen sene kasım ayında Alp havacılık ile sözleşme imzalanmış...
https://www.c4defence.com/Arsiv/gokb...i-disli/9001/1

Motor olayında sarkma olursa Gökbey'in ilk teslimatlarında Ataklar'da halihazırda kullanılan motorlar kullanılacak herhalde...

[Aleksandr]

Sn.Aleksandr;

Temel Kotil 22 nisan 2020'de yaptığı açıklamada, Gökbey helikopterlerde teslimatların 29 ekim 2021 tarihinde başlayacağını ve bu tarihte gecikme olmayacağını söylemiş. 22 Nisanda Covid19 salgınının yükseliş zamanıydı. Ona rağmen gecikme olmayacak demiş....

Daha önceden Gökbey helikopterlerde özgün tasarım yerli motorların kullanılacağı açıklandığına göre motor geliştirmede oldukça yol alınmış diyebilir miyiz?

Temel Kotil motor için de TEİ oldukça iyi bir iş çıkardı demiş. TEİ TS1400 motor hakkında 1600 BG sınıfı diye bahsetmiş. Motor gücü artmış demek ki....

https://www.c4defence.com/Arsiv/koti...lebilir/9775/1


Gökbey helikopterlere dişli kutusu için geçen sene kasım ayında Alp havacılık ile sözleşme imzalanmış...
https://www.c4defence.com/Arsiv/gokb...i-disli/9001/1

Motor olayında sarkma olursa Gökbey'in ilk teslimatlarında Ataklar'da halihazırda kullanılan motorlar kullanılacak herhalde...

Merhaba Sn. Sar

Motor geliştirme projesi uzun soluklu olup, faz faz gerçekleşiyor. Daha önce yazıştığımız üzere ilk aşama "çekirdek motor" kısmı tamamlandı.
Sonrasında sırasıyla prototip motor, olgun motor ve sertifikalı motor gibi aşamalar var. Bu aşamalar tamamlanana kadar dediğiniz gibi LHTEC-CTS800·4AT ile devam edilecek. Zaten TAI'nin sitesinde de bu motorun kullanılacağı bilgisi mevcut. Sözleşme şubat 2017 olup, Sertifikalı TEİ motorunun beklenen teslim tarihi yanlış hatırlamıyorsam 2024-2025 arası (2 yıl çekirdek motor + 4.5 yıl prototip + 1.5 yıl sertifikasyon, yaklaşık 8 yıl civarı bir süre biçilmişti). 2021'de Gökbey seri üretime başlayabilirse en az 3-4 yıl LHTEC ile üretimler gerçekleşecek gibi durmakta. Zaten 10 adet sipariş var ve her birinde bir çift kullanılacak.

Bu motorun, export lisans sorununu çözebilmek adına Atak heliikoptere takılması, ve ileride daha da geliştirilip Atak 2'ye de takılması gündemdeydi.

Dişli/transmiyon konusuna gelirsek Alp Havacılık ile “Aksesuar Dişli Kutusuâ€� üretiminde anlaşılmış.
Bunun dışında tüm tasarım TAİ'ye ait olmakla birlikte, ana rotor transmisyon ve kuyruk rotor dişli kutusunun üretilmesi var. Bu konuda bir ara Alman ZF firmasının da adı geçiyordu. Sonradan işler değişti heralde ve test helikopterlerine takılanların TAİ yerli üretim olduğunu beyan etti.