-Aslında yılın ilk 5 ay ayında yurt dışına çıkan para 22.4 değil 32.4 milyar dolar ,10 milyar dolara denk Katar riyali biçimsel olarak merkez bankası rezervine ilave edilmiş olduğu için merkez bankası tablosunda yurt dışına yılın ilk 5 ayında ( dış borç ödemeleri+cari açık+portföy çıkışları ) için çıkan para 10 milyar dolar daha az gözüküyor.
-Para basılma,para arzının genişletilmesi başta ABD başka gelişmiş ülkelerde de oluyor ama orada "şimdilik" enflasyon yaratmaması 3 nedene dayanıyor.
1)ABD'de tüketici kredileri aydan aya mart'ta (-)%4.5,Nisan'da (-)%20,Mayıs'ta (-)%5.3 gerilerken ,Türkiye'de 3 Temmuz itibariyle yıllık %49.65 artış var.
https://www.federalreserve.gov/relea...nt/default.htm
https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/conn...138560-ndsytT6
2)Bizde paranın dolaşım hızı yüksek iken ABD'de giderek yavaşlıyor.
https://fred.stlouisfed.org/series/M2V
https://fred.stlouisfed.org/series/M1V
3)ABD'in parası dolar kabaca üçte ikisi yurt dışında dünyayı dolaşıyor(As of June 10, 2020, there was $1.91 trillion worth of Federal Reserve notes in circulation.)(Yani ABD'de dolaşan para bu tutarın yaklaşık üçte biri 640 milyar dolar civarında)
Bu nedenle parasal genişleme nedeniyle başta ABD gelişmiş ülkelerde "şimdilik" enflasyon beklenmezken,bizde durum farklı olduğu için enflasyonun patlaması kaçınılmaz.Kısa vadede ;uygulanan faiz hadleri,dışarıdan alınan doğrudan ve portföy yatırımları ile döviz girişleri gibi faktörler ülkelerin paraları arasındaki pariteyi etkilese de uzun vadede belirleyici olan ülkeler arası reel enflasyon farklarıdır.Bu konuda daha önce yazdığım ekonomi teorisi ne diyor başlıklı yazımdan da bir alıntı yapayım:
"EKONOMİ TEORİSİ NE DİYOR:
Chicago Üniversitesi'nin ünlü ekonomi profesörü ve kendi adıyla anılan ekonomi doktrinin sahibi , Nobel ödüllü Amerikalı iktisatçı Milton Friedman'ın ekonomi kitaplarına geçmiş ünlü ifadesiyle "Enflasyon her yerde ve her zaman parasal bir olgudur" der.
Bu cümle ekonomistlerin çok büyük çoğunluğu tarafından tartışmasız doğru kabul edilen bir cümledir. Bu cümlenin altından şöyle bir açıklama çıkarılabilir: Enflasyona neden olan şey para arzındaki artışlardır. Ya da daha doğru bir ifadeyle eğer bir ekonomide para arzı reel büyümeden daha hızlı artıyorsa o ekonomide enflasyon olur.
Para arzını artırmanın enflasyon yaratacağı pek fazla tartışma gerektirmiyor ama yine de bunu ekonomi teorisinde Fischer'in değişim denklemiyle ifade edersek: MV = PQ. Burada M para arzını, V para biriminin bir yıldaki el değiştirme sayısını, P fiyatları, Q reel üretimi gösterir. V, genellikle kısa zamanda değişmez, Q da yeni yatırımları ve teknolojik gelişmeyi gerektirdiği için kısa sürede artırılamaz büyüklükler olarak kabul edildiğinden fiyatlar (P), para arzının (M) bir fonksiyonu haline dönüşür: P = f(M). Bu durumda para arzındaki artışlar fiyatları da artırır."
10 Temmuz 2020 itibariyle
*1000 TL
Bu hafta Önceki hafta haftalık artış yıllık artış
MI Dolaşımdaki para: 1.107.567.363 1.102.697.899 %0.44 %87.28
M2 Dolaşımdaki para: 3.031.765.866 3.017.673.993 %0.47 %41.07
M3 Dolaşımdaki para: 3.158.896.609 3.147.678.658 %0.36 %40.52
NOT:Emisyon: 223.390.755 ; haftalık artış:-%0.06, yıllık artış:%56.36(yılbaşından bu yana ilk 6 ayda %42.86 artış)
Yer İmleri