ayvagobeknuri
01-02-2016, 01:40
Yasli kurt Paul Volcker 82 yasindaydi. Fed baskani Greenspan'di. Paul Volcker gecmis donemlerde iki kez Fed baskanligi yapmistir. Mali isler komitesinde o donem senator olan Volcker, Fed baskani Greenspan'a su soruyu sordu :Para nedir? Greenspan net cuvap veremedi.
Ben net yazayim. Para kredidir. 2008'e kadar dunyada uygulanan sistemin adi kredi ekonomisidir. Bu sistemde krediyi verenin yani kreditorun, krediyi verirken aldigi garanti, krediyi alanin ve bulundugu sektorun gelecekteki buyumesidir. Verilen kredilerin geri donebilmesi icin buyume gereklidir. Yoksa alinan borclar geri odenemez.
2008-2009'da ne oldu? Kreditorler gelismis ekonomilerde kredi vermeyi durdurdular. Cunku, gelismis ulke ekonomilerinin, alinan kredileri geri odeyecek kadar dahi buyume imkanlari yoktu. Halkin borc icindeydi. Bankerler haksiz degillerdi, hicbir banker geri donmeyecegini bile bile kredi vermez.
Boylece kredi cesitliligi denilen olay bitti. Kredi cesitliligi bitince, kreditorun en buyuk gelir kaynagi olan para cesitliligi bitti. Cunku, para kredidir dedik. Yani kreditor yada Skender en buyuk gelir kaynagini kaybetti. 2008 sonrasi kaybolan para katrilyon dolardir. Bu rakam ucuk gelebilir ama buyume durmasaydi, 2008 krizi olmasaydi, dunya buyumesi normal seyretseydi, tum dunyada bu rakamin da cok ustunde kredi verilebilirdi.
2008-2009'da kredi ekonomisi coktu. Mark to market degistirildi. Ekonominin kurallari, modelleri yeniden tartisildi. Ekonominin bir bilim olmadigi net olarak anlasildi.
Kredi ekonomisinin cokmesi, kisa vadede cash ekonominin satinalma gucunu arttirir. 2009 sonrasinda da boyle olmustur. Coken kredi ekonomisinin, ekonomileri tamamen durdurmasini onlemek ve kreditorun, yok olan kredi cesitliligi yoluyla para yaratmasi imkanini saglamak amaciyla, merkez bankalari piyasaya trilyonlarca kaydi para surduler.
Bu kaydi para, gecici olarak piyasalarda guveni tesis etti. Ama o donemde buyumenin durmasi sebebiyle kaybolan katrilyon dolarin yaninda bu basilan para devede kulakti. Bu sebeple tek dunya devleti hedefleyen Skender'in felsefesi coktu. Tabii ortadogudaki projesi BOP da cokmus oldu.
Dunyadaki paranin % 70'i dolardir. Bu sebeple once dolarin degerinin dusmemesi gerekiyordu. Bu sebeple Skender, 2008-2009'da parayi once Abd kagitlarina gomdu. Bu tabii ki dolari destekledi.
Sonra gelismekte olan ulke borsalarina ve bu ulkelerdeki buyume potansiyeli olan sektorlere girdi. Bu sektorler enerji, insaat, metro ve demiryolu tasimaciligi gibi sektorlerdi. Elindeki kaydi parayi gercek degerlere cevirmenin derdindeydi.
Dunya buyumesi % 4, 5'un ustune cikmadikca, ne olursa olsun kaybedecektir. Kaybetme sekilleri ve miktarlari farkli olur. Bu sebeple Skender, en az kaybedecegi enstrumanlari aramaktadir.
Konut ve insaatin disinda da gidecegi yer yoktur. Konut fiyatlari dusmez. 2008 oncesinin ekonomik modellerini unutmak icabeder. Kendi ekonomi kanunlarinizi kendiniz yazin...Ayvagubekli nuri ekenomi kanunlari yazar...
Yer İmleri