O tip bir havuz ancak "netleştirebilecek işlem hacminin yüklü olması ve ters yönde benzer işlem hacmi" halinde işe yarar. Örnek olarak:
İşbank ve Garanti arasında aynı gün içerisinde 100 tane USD swift işlemi vardır. Bunların miktarları da şöyle olsun:
Garanti'den İşbank'a toplam gönderim: 680.000 USD
İşbank'tan Garantiye toplam gönderim: 750.000 USD
Bu 2 banka birbirine kredi limiti açar ve derler ki: "Bugünkü işlemlerden 680 bin dolarlık kısmı birbirimize mahsup ettik; ve müşterilerimizin hesaplarını alacaklandırdık. Bu işlemlerin swift üzerinden 3. bir muhabir bankadan gelmemesini, bizim kendi aramızda bu havuz işleminin yasal geçerliliğini teyit ederiz"
Bu havuzu oluştururlarsa; sadece 70 bin dolarlık kısım swift üzerinden geçer. İlk 680 bin ise aynı EFT gibi bankalar arası geçer, muhabire gerek olmaz.
Bu havuzu tüm bankalar kabul eder ve herkes birbirine güvenirse (çünkü teminatsız olarak yapılacak), bu durumda 2'li eşleşmeye de gerek olmaz; tüm havuz birbirini farklı kombinasyonlarla netleyebilir.
Bunlar imkansız mı? Değil. Olma ihtimali var mı? Bana göre yok. Çünkü:
1. Swift çok pahalı bir şey değil bankalar için. Maliyeti zaten müşteri ödüyor. Ucuzlarsa swift sayısı artar mı? Hayır. Çünkü yoğun kullanılan alternatifleri (Western Union) daha pahalı. Transferwise veya bitcoin gibi alternatiflerin pazar payı bankaları rahatsız edecek boyutta değil. Yükselmesi de zor. 50-100 dolar gönderecek olan bunları kullanabilir de; Borusan 50 milyon dolar yollarken bankadan mı yapar? Yoksa batmayacağını garantileyen hiçbir belgesi olmayan bir alternatiften mi?
2. Yerliden yerliye swift miktarı böyle bir havuz kurup birbirine full güven kurmaya yetecek kadar yüksek değil. (İşin içine TCMB'yi veya Takasbank'ı katıp teminatlandırmak bile olası. Ancak atılan taş ve ürkütülen kuş olayı mevcut).
Yer İmleri