"insan eli ile tedbirsiz denemeler yapaken oluşan yanlışlar sonucu oluşan doğal evrim.." böyle bir şey yok
şimdi sizin deney ortamını nasıl hayal ettiğinizi tam bilemiyorum ama şöyle anlatayım:
2 tür deneysel yaklaşım yapabilirsiniz
1. x canlısının içine görevini bildiğiniz belirli bir "sekansı" özel olarak koyarsınız. mesela insülin sentezlemesini sağlamak gibi, ona biri işlev kazandırır ya da var olan işlevini geliştirirsiniz.
bu yöntem "hedefe yönelik" ama fazlasıyla bilgi gerektiriyor. ve başarılı olursa, tek bir amaçlanan işlevi sağlar. bu daha ziyade daha üst kademe canlılarda kullanılıyor.
2. yöntem ise (ki ilaç geliştirirken de yapılan bu daha çok) geliştirdiğimiz random denebilecek paneller var. bunlar muhtelif kimisi neredeyse tamamen rastgele denecek kadar deneme-yanılmalı kimisi biraz daha genel anafikirler üzerinden gidiyor (yani mesela, şu sekansı/proteini/işlevi özel olarak "insert" edeyim demez ama mesela virüsün çeperindeki proteinlerle oynayayım der, antibiyotiğin bağlanma bölgesiyle oynayayım der vs. bunlarda aynı anda yüzlerce binlerce yeri kurcalayabilirsiniz. panelde binlerce spot ile çalışıp hepsine misal 100 üzerinden puan verir, 90 üstü olanları alır daha üst testlere geçersiniz gibi düşünebilirsiniz.
yani biyolojik silah da geliştirmek isteseniz ilaç da geliştirmek isteseniz yahut hangi virüsün genomundaki hangi bölge onu çok bulaşıcı /çok öldürücü/çok dayanıklı vs yapıyor anlamak da isteseniz bu random panel yöntemiyle çalışıyorsunuz

envai çeşit deneme aynı böyle yapılıyor (evet wuhanda virüslerde bu denemelerin yapılacağı klasta laboratuvar var maalesef, zaten komplo teorilerinin kaynağı bu...tüm türkiyede böyle bir lab yok). ancak ürettikleri laboratuvardan "kaçak" oldu ise o tedbirsizlik olmuş olur (onu kast ettiniz belki de bilemiyorum) kısaca biz şu anda şunu bilemiyoruz: (eğer gerçekten insan müdahelesi varsa tabi) amaç neydi? kim yaptı?
insan müdahalesi olmasa da, hele ki corona tek sarmallı RNA virüsü olduğu için zaten kendisi en hızlı şekilde evrimleşen bir form (sürekli mutasyona uğruyor). mutasyonun boyutu nedir ? bunu ancak genomlara bakarak bileceğiz (yani, makaledeki yöntemi kullanacağız, bu yöntemde sorun yok) ama neyle neyi karşılaştırıp (en önemlisi: referans genom) bulduğumuz sonucu nasıl yorumladığımız (anlamlılık) önemli. bu adamlar "bu bulduğumuz ek bölgeler orijinal coronada yok bunları dışarıdan eklemişler hem de HIV'den alıp eklemişler" diyebilmek için orijinal corona olarak neyi referans aldıklarını netleştirmeli. o yarasa genomları var mı yok mu? (yarasa olası bir enfeksiyon kaynağı olduğu için) diğer yandan dediğim gibi HIV demek için zorlama, baktıkları yerler çok kısa vs.
Bir diğer noktamız bizim hala "patient 0" muz ortada yok- var mı? ben bilmiyorum en azından. hatta ben insana hangi hayvandan geçmiş onu da bilmiyorum, hangi noktada insandan insana bulaşır olmuş bilmiyorum... ben de internette okuyorum işte doktor açıklama yapmış "virüs mutasyona uğradı demiş" ..? e bu virüs sürekli mutasyona uğruyor zaten bu hep olan şey. ne demek istediler orada? yapılması gereken (ki büyük ihtimalle yapılıyor bu zaten de ben kendim başka bir rahatsızlıktan çalışamıyorum şu sıra, fazla bakamıyorum, taramadım kaynakları veya henüz koymamışlardır nete) elimizdeki genomları kronolojik dizmek (kimden kime bulaş olmuşsa o sırayla) olağandışı bir mutasyon olmuş mu olmamış mı ona bakmak. atıyorum 50 tane mutasyon olması olağanken 1500 tane bulursak bir aşamada, bu arada ne olmuş ona bakmak mesela. ancak böyle böyle işin içinde başka müdahale var mı yok mu anlama şansımız olur. yoksa doğal yolla %x insan eliyle %y ihtimal türünde sonuç veren bir test yöntemimiz yok.
ha bu arada o dediğiniz şey yani solunum gibi kolay yollarla bulaşıp HIV kadar öldürücü virüs yapmak da, teoride yapılabilir bir şey (umarım manyağın biri yapmaz). ama hem hızla bulaşıp hem hızla öldürmek evrimsel açıdan virüse avantaj getirmiyor. evrimsel açıdan virüs öldürücü olmayı zaten amaç edinmez onun amacı sadece kendini çoğaltmak, bu sırada bizim ölüyor olmamız bizim şanssızlığımızken aşırı öldürmesi virüsün de şanssızlığı olur onun da varlığı tehlikeye girer. diyelim konağı öldüren bir virüs ise bu virüslerde ya daha az öldürücü (virulent) olup dağılabildiği kadar dağılan (transmission) ya da uzun sürede öldüren bu sırada çoğalma şansı olması için sessiz pencere dönemleri bırakan alttürler (cinsel yolla bulaşanların geneli) evrimleşmiştir. evrim öyle işliyor yani.
Yer İmleri