Dolarda Yükseliş Kaçınılmaz XI

[Patrick Bateman]

Sn Hkm, 20 yıldır ABD nin patlayacağını konuşuyoruz, bu kadar zaman sonra şahsen ben patlamayacağına ikna oldum. Sistem o şekilde dizayn edilmiş, enflasyon yaratarak bu işi dünyaya ihale edecekler, her dolar bulundurandan vergi alacaklar yani..

Milletin dolardan kaçıp reel mallara yığılmasını tetikleyecek mekanizma tam olarak bu değil mi zaten?

İthal ürünlere ürünlerin kaynağında oradaki sözde enflasyon oranının üstünde zam gelmeye başlarsa dolara da 1.5-2% faiz verirlerse (ki gelişmiş ülkelerde bu bile yok) kimse dolarda durmaz.

İhtiyacı olan varsa arabasını evini alır, onlara gerek yoksa hisse alır, garanticisi ise fiziksel altın/gümüş alır.

Benim için ABD'deki enflasyonun göstergelerinden birisine açtım baktım;

2018 Mustang EcoBoost Fastback MSRP: $25680
2019 Mustang EcoBoost Fastback MSRP: $26395 (2.8%)
2020 Mustang EcoBoost Fastback MSRP: $26670 (1.1%
2021 Mustang EcoBoost Fastback MSRP: $27155 (1.8%)

Önceki yıllara da baktım genelde ortalama 2% civarı geziyor. Tabi kimse MSRP fiyatından almıyor bu aracı ama yine de bir fikir veriyor ne olup bittiğine dair.

https://cars.usnews.com/cars-trucks/ford/mustang

Türkiye'de de insanlar ithal mal tüketiminden mahrum kalmamak için, yani alım güçleri düşmesin diye döviz alıyorlar. Dövizin alım gücü kendi vatanında düşmeye başlarsa dövizde kimse durmaz. O zaman da faizleri arttırmaları gerekir ki dolar sıfıra gitmesin. Faizler artarsa da herkes gırtlağına kadar borçlu olduğu için ortalık bok olur.

Peki bu kadar para basılıp bu kadar harcama yapıldıktan sonra enflasyon olmaması mümkün mü? Asıl soru bu.

[deepblue35]

Şahsi fikrim ülkede ekonomik ve siyasal bu kadar olumsuzluk olmasına rağmen dolar fiyatını hala makul seviyelerde tutabiliyorlar.Son dönemdeki artış olmasa 7 civarı dolanıyor olacaktı.

[reha kaya]

Dün gece foruma giremedim, yazılanları ancak şimdi okuyabildim, arkadaşlar.

Hahhh... Tamam bunlar da yola geldi etten, buttan, rakıdan bahsetmeye başladılar, şimdi sıra iki bacaklilara gelir derkene, küttt... yine konu paraya geldi!

Yahu, sizin dininiz, imanınız para mı?

[BaşKara]

Dün gece foruma giremedim, yazılanları ancak şimdi okuyabildim, arkadaşlar.

Hahhh... Tamam bunlar da yola geldi etten, buttan, rakıdan bahsetmeye başladılar, şimdi sıra iki bacaklilara gelir derkene, küttt... yine konu paraya geldi!

Yahu, sizin dininiz, imanınız para mı?

Abi ne yaparsak yapalım olayı ısrarla "şey" mevzuuna getirenler var!

Ne yapacaz bunları bilmiyorum..

[reha kaya]

Abi ne yaparsak yapalım olayı ısrarla "şey" mevzuuna getirenler var!

Ne yapacaz bunları bilmiyorum..

Bunların aklî fikrî $ şeyinde, öbür şeyi unutalı çok uzun yıllar geçmis, yapacak bir şey yok maalesef.

[Patrick Bateman]

Bir ihmal etmediğim yerde eminönündeki kayıklardaki balıkçılardır

Bunları kaldırmıştı bir ara akp nedenini niyesini çözemedim. (rant para başka ne olacak...) Bayadır uğramadım oraya şimdi yine çalışıyorlar sanırım.

[Tinaz]

Simitcilerin bile satis yaptigi koselerden avanta topluyor bunlar.

Bunun fikir babasi da Melih GOKCEK.

Bu topluma her turlu melanet bunlardan geldi.

Yoksa neden CHP'li belediyelerin yaptigi nakit ve yemek kampanyalarini durdurmaya calissinlar.

[Achiles]

Milletin dolardan kaçıp reel mallara yığılmasını tetikleyecek mekanizma tam olarak bu değil mi zaten?

İthal ürünlere ürünlerin kaynağında oradaki sözde enflasyon oranının üstünde zam gelmeye başlarsa dolara da 1.5-2% faiz verirlerse (ki gelişmiş ülkelerde bu bile yok) kimse dolarda durmaz.

...

Peki bu kadar para basılıp bu kadar harcama yapıldıktan sonra enflasyon olmaması mümkün mü? Asıl soru bu.

Soru tam olarak ne anlamadım özür, yani genel olarak çelişmiyoruz, mutabıkız.

Makro ekonominin enstrümanları arasında doğrusal bir ilişki yok, aynı yön var, nedensellik var, dönemsellik var ama lineer değil ilişkiler, adamlar bunu çözmüş görünüyor. Yani para basmadan da, para arz çarpanıyla oynayıp M2 yi, tahvil-petrol-emtia arzıyla oynayıp M3 ü, bunların daha alt enstrümanlarının vadeleriyle de oynayarak, ekonomilerini kontrol edebiliyor görünüyorlar.

Komple bu şekilde değil ama, bizde Rusya'ya dair yapılan bir çalışmayı okumuştum, konusu; milli gelirinin yarısını petrol ve doğalgazdan elde eden Rusya' nın, artan/düşen petrol fiyatlarından etkilenmesi incelenmiş, yani bu haliyle, bizim merak ettiğimiz denklemin çok küçük bir kesiti bu.

Aklımda kaldığı kadarıyla, petrol %1 artınca, dış ticaret %1.01 artıyor, milli gelir % 0.1 artıyor, ve bu bağımlılığa rağmen petrol fiyat artışıyla rublenin reel efektif döviz kuruyla bağı yok. Hatta anlamlandırmadıkları için arada bağ olmasa da var gibi kabul etmişler.

Bu işi karışık matematik modellemeleriyle yapıyorlar, önce eşitlik ve eşitsizlikleri kuruyorlar ki asıl meselelerden biri de bu, bütün veriye ulaşıp doğru kurmakla başlamak işe, sonra bunların tamamını ortaklaşa bilgisayar programları yardımıyla optimize ediyorlar, veya bu haliyle yürütüyorlar denebilir. En sonunda katsayılar çıkıyor ortaya, işte o zaman tablo netleşiyor veya irdelenecek gerçek nedensellikler ve bunların katsayıları elde ediliyor.

Yani çok fonksiyonlu bu ekonomi modeli, bazı etkiler ertelenebiliyor, bazıları öne çekilebiliyor, bağlar nedensel ve katsayılı, dönemsel olarak da değişiyor. Bizim durumumuzsa, iki boyutlu doğrusal ve yine aynı şeyi söyleyeceğim bir insan ömrü nisbetinde/ölçeğinde/oransal olarak düşünme eğilimindeyiz. ABD uzun vadeli TÜFE endeks grafiği ortada, endeks yani bileşik faiz etkisi gibi, sadece hafiften açısını arttıracaklar, uzun bir zaman dilimine ayarlayacaklar, kimse hissetmeyecek ve hiç acımayacak...Bunu yapabiliyorlar, ya da bu toplam denklemi büyük oranda çözmüş görünüyorlar.

Biz mesela hep dolarla sembolikleştiriyoruz olayı, aslında reel efektif kur bizi ilgilendiren, DXY gibi düşünün, dış ticaret yaptığımız ülkelerin aynı ticaret oransal ağırlığında, oluşturulmuş bir döviz sepetine karşı TL nin durumu ne, buna bakılmalı. Bunun enflasyondan arındırılmış haline göre 94 dibindeyiz, bu nasıl okunmalı. Ya gereğinden fazla TL değer kaybetti, ya gerçekten 94 krizi kadar kötüyüz ama etkilerini öteleyebilmeyi öğrendik, ya da bu şekilde iki boyutlu bakmak anlamlı değil, ekonomik büyüme de bu denkleme girmeli, bilemiyorum.

Faiz mi, dolar mı? 80 lerden bu yana tartışmasız faiz. Ama bu dönemsel bir şey uzun vadede. Belki de dolar 89 larda dip yaptı 105 lere atak yapacak bu sene herkes için dünyada cevap dolar+faiz olacak, ama 5 yıl sonra belki DXY 65 ler seviyesine düşecek. Halkımızın dolara bakışı, altın tasarrufu mantığıyla aynı, pratik olarak enflasyondan korunma aracı, rahmetli nenem okuma yazma bilmezdi ama altın fiyatlarını historical data şeklinde hafızasında muhafaza ederdi, 'Naciye' nin düğününde küçük altını 120 TL den aldıydım' şeklinde hatırlayabilirdi...dolar da aynı..

Selamlar..uzun mevzular..karışık..hayat geçiyor, 70-80 senelik limit tanınmış, en değerli enstrüman 'zaman'..fazla da şaapmamak lazım yani..coronadan evlere hapsolduk can sıkıntısı ve kıllanma hikayeleri hepsi..