Merkez bankasının yaptığı 61.9 milyar dolar swapın 39.4 milyar doları yerel bankalarla,gerisi yabancı merkez bankalarıyla.Yabancı merkez bankalarıyla yapılan anlaşmalarda aslında gelen ya da giden bir döviz yok,bizim merkez bankası swap yapılan ülkenin merkez bankası adına swap tutarı kadar TL cinsinden bir hesap açıyor,karşı taraf da kendi yerel parası cinsinden Türkiye merkez bankası adına bir hesap açıyor.Çok büyük ölçüde bilanço makyajı için yapılıyor,bildiğim kadarıyla Katar riyali cinsinden kullanım hiç yok,Çin yuanı cinsinden ise küçük miktarda bir kullanım var.Ancak dolar,euro gibi "hard currency" paralar cinsinden Fed ya da AMB ile bu tür anlaşmalar yapılırsa efektif kullanımı olabilir,bu kurumlar da swap anlaşmalarını istisnai durumlar için ve kısa sürelerle yapıyorlar,yapsalar bile kısa sürede sonlandırdıkları için aldığınız dövizi vade sonunda ,iade etmeniz gerekiyor.
Yerli bankalar ise,BDDK'nın ve merkez bankasının getirdikleri düzenlemelerle,bazen "aktif rasyosu" gibi zorlamalarıyla ellerindeki dövizi zorunlu karşılık ve swap olarak merkez bankasına vermeye yönlendiriliyorlar.
Bankalar 39.4 milyar dolar swap karşılığı %14 politika faizi ile aldıkları 681.6 milyar TL'yi karlı bir biçimde kullanabildikleri için şu anda bu durumdan pek rahatsız değiller ama merkez bankasının politika faizi şu andaki gibi %14 ile enflasyonun çok altında değil,enflasyonun üzerinde reel bir faiz olsaydı, o zaman muhtemelen zorlayıcı düzenlemelerden rahatsızlık duyacaklardı.
Ülke ekonomisinin döviz ihtiyacı had sayfada, 1 yıl içinde ödenecek 182.4 milyar dolar kısa vadeli borca ilave kabaca 50 milyar dolarlık tahmini cari açık finansmanı da eklenirse yıllık 230 milyar doların üzerinde dış finansman ihtiyacı var,bunu swap anlaşmalarıyla karşılayabilmek mümkün değil,ülke cds'i 800'i geçmiş iken ve merkez bankası destek verecek bir döviz rezervinden yoksunken,çok yüksek borçlanma maliyetleriyle borcun nasıl çevrileceği herkesin dikkatle takip ettiği bir konu.
Yer İmleri