
Originally Posted by
rxpu
Basit düşünelim.
Ben bankaya 100 USD yatırdım. Ali 100USD kredi aldı. Banka 12 USD ZK yatırdı.
Benim hesabımda 100USD duruyor ama Ali'nin hesabında da artık 100USD var. Ali bu para ile Ahmet'ten ev aldı.
Aaaa bir anda Ahmet'in de hesabında birden 100USD oluverdi. Ama durun kaynağında o benim 100USD değil miydi?!?!?!?.Ama artık bankada hem onun hem de benim 100USD duruyor.
Şimdi Evini satan Ahmet'in de bankada 100USD'si var. Ama benim bankaya koyduğum 100USD'de bankada duruyor değil mi?
Yani bankada 200 USD oluverdi. Bu para FED'den de gelmedi.
Eyvah... Banka bir Kredi daha verdi bu sefer Ahmet'in yatırdığı 100USD'yi Cemalettin'e kredi verdi.
Cemalettin de gitti bu 100 USD ile Abdülbaki'den 2.elbir araba aldı. Ne oldu Abdülbaki'de de bir anda bir 100 USD beliriverdi.
Abdülbaki gitti elindeki 100 USD'yi yine sevgili bankamıza yatırdı.
Bankada bir anda 300 USD mevduat oluverdi. FED nerede ve ne yapıyor biz bu dolarları yaratırken?
Kaba tanım: Herkes birbirine borcunu ödediğinde kalan para (dipte kalan posa) : dar para arzı (egzojen karakterli para)
Herkes birbirine borçlu iken yaratılan genişletilmiş para arzı: Geniş para arzı. (endojen karakterli para)
Para çarpanı = Geniş para arzı / Dar para arzı
Biz toplam döviz mevduatı olarak neyi görüyoruz bankadaki o 300USD'yi görüyoruz. Yani her zaman geniş para arzını görüyoruz.
Ama o parayı biz yatırmadıkki biz çekebilelim. O parayı krediler yarattı......
Geniş para arzındaki para aslında ne kadar gerçek?
Bu söylediğiniz iktisata giriş dersinde anlatılan "kaydi para" mekanizması zaten. Anlattıklarınız DTH ile sınırlı değil, TL için de geçerli. Sistemin yaptığı, 10 birim parayla, karşılıklı olarak kişileri 100 birim mevduat sahibi ve 100 birim kredi borçlusu yaparak ekonomik faaliyetlerin ihtiyaç duyduğu likiditeyi yaratmak. Bankacılığın temeli bu zaten.
Bu paralar gerçek değil, zaten iktisattaki adı da dediğim gibi "kaydi para". Ama bu durum bahsettiğim kredi borçlularının, mevduat alacaklılarına karşı olan yükümlülüğüne halel getirmez. Nihayetinde borç boçtur, alacak alacak.
- - - - - - - - - -- - - - -- -- - - - - - - - - -
Winter is coming...
Yer İmleri