Dowes

[rxpu]

Okyanus suyundaki altın hesabını çok aşırı bir genellemeye tabi tutuyorsunuz. O değer çok büyük ihtimalle çok ufak bir örneklemin sonucudur. Her okyanusta, her derinlikte tekrar tekrar alınmış onbinlerce analizin sonucu değildir. Bir yerde 1 olan bir değer, daha derinde 0.00001 de olabilir...

İkincisi, okyanus suyundan o mikroskobik altını elde etmenin nispeten ucuz bir yolu olsaydı çoktan işe girişen birileri olurdu. Muhtemelen bu şekilde 1 ons altın elde etmenin maliyeti milyon doları geçecektir. Yani talebin o altını çıkartmaya yetecek başabaş noktası için daha belki yüz belki bin yıl daha var... Daha Afrika veya çöl için sınırsız temiz su elde edemeyen bir dünya için altını ayrıştırma "teknolojisi" aşırı radikal. Altın sonuç olarak tüketimi olmayan bir meta. Dünyada altın olmasaydı insanlar açlıktan veya yokluktan ölmezdi. Bunun yerine yenilenebilir enerjiye veya uzay araştırmalarına aktarılan kaynaklar çok daha anlamlı. Sırf bu nedenle bile dünyada suyun içinden altın ayrıştırmaya para aktaran birilerinin olmadığını düşünüyorum.

Hadi bunları geçelim ve altının değerini konuşalım. Birinci değeri, ödeme aracı olma tarihçesinden gelmekte. 1800'lü yıllara kadar dünyadaki tek genelgeçer takas aracı olan altın, kağıt para çıkana kadar bütün değerini buradan alıyordu. Kağıt parayla beraber bu önem azaldı. Ancak bir gün 3. dünya savaşı çıksa ve pek çok ülke birbirlerinin kağıtlarını tanımamazlıktan gelmeye başlasa... ödeme aracı değeri geri gelir. Bunu İran örneği gösterdi.

İkincisi ise, servet biriktirme aracı olması. Nadir bulunması, hiçbir fiziksel kayba uğramaması, çok çok zor şekilde kimyasal tepkimeye girmesi nedenleriyle altın, insan ticaretinin başladığı günden bu yana iyi bir servet saklama aracı. Bu değer de kağıt parayla beraber biraz azalsa bile, siyah kuğu durumuna karşı altın stoğu yapan yatırımcılar mevcut. Ancak küresel bazdaki biriken sermayeyi düşünürsek, altının payının çok az olduğu açık...

Son olarak: altını sadece demir gibi bir maden olarak görürsek; çıkartmanın maliyeti olan 800 dolar/ons değerini "taban" kabul edip, küresel takı ve maden talebine göre fiyatının dalgalanmasını bekleyebiliriz.

Bu maddelere yüzde vermek herhangi bir insanın harcı değil. Bundan çok daha sade şeyleri bile matematiksel bir gösterimle yapamazken bunu denemek tamamen subjektif tahmine girer.

Dünyadaki altın arzı herhangi bir nedenle çok hızlı artarsa, fiyatı da elbette buna göre ciddi düşüş gösterir. Yukarıdaki maddelerden pek çoğu anlamsızlaşır ve gümüşten bile değersiz bir maden haline gelebilir. Ancak günümüzde bu siyah kuğunun olasılığı bana göre milyarda bir.

Sn Jondowes,

Detaylı açıklamalar için teşekkürler. Benim bunu gündeme getirme nedenim okuduğum bir araştırmada okyanus suyunda çeşitli coğrafyalarda ve derinliklerde ölçülen altın miktarının 0.5mg/m3 ile 2mg/m3 arasında değişiklik gösterdiği bilgisiydi.Yani yapılan ölçümlerde 0.5mg/m3 ün altında bir ölçüm yapılmadığı idda ediliyordu. Verilen ortalama değer ise 1mg/m3 olarak idda ediliyordu. Bu bilimsel araştırmanın çok fazla derin noktayı bütçesel nedenlerden dolayı kapsayamayabileceğini ben de sizin gibi öngörüyorum.

Ancak bu soruyu yöneltmemdeki asıl neden geniş coğrafi dağılımda çok noktadan alınan numuneler ile ortalama değerin 1mg/m3 olduğu iddasıydı. Bu idda bana mantıklı gelse de arkasında ne gibi bir kapsam olduğunu da bilmemiz güç. Ancak bilimsel olarak teyid edilmesi durumunda teknolojinin şu anda gösterdiği ivmeli gelişme ile ihtimal hesabı yapabilmek çok zorlaşıyor. Yani bu ihtimalin yüksek olduğunu söylemek mümkün olmadığı gibi düşük olduğunu söyleyebilecek yönlendirmelerde yok oluyor. Yani ihtimal hesabının kaba tespitini bile yapamamak ve/veya bu öngörülemezliğin şu anki uzun vadeli altın yatırımcısını etkilememiş olmasını tam çözemedim.
Söylediklerinizle birleştirdiğim güncellenmiş fikrim altının fiyatının tamamen tarihsel bir uzlaşma sonucu ortaya çıktığı ve bu uzlaşmanın taraflarının teknolojik gelişmeler ile oluşacak altın arzının ekonomik olarak öngörülebilir bir süre içinde kısıtlı kalacağına inanmaları. Yani altının değerini belirleyen istatistiki ve bilimsel verilere göre modellenen bir fiyattan ziyade bir inanç. İnanç zaten insanoğlu'nu tarih boyunca yönlendirmiş en kuvvetli ve değiştirilmesi zor bir etken.

[JonDowes]

Sn Jondowes,

Detaylı açıklamalar için teşekkürler. Benim bunu gündeme getirme nedenim okuduğum bir araştırmada okyanus suyunda çeşitli coğrafyalarda ve derinliklerde ölçülen altın miktarının 0.5mg/m3 ile 2mg/m3 arasında değişiklik gösterdiği bilgisiydi.Yani yapılan ölçümlerde 0.5mg/m3 ün altında bir ölçüm yapılmadığı idda ediliyordu. Verilen ortalama değer ise 1mg/m3 olarak idda ediliyordu. Bu bilimsel araştırmanın çok fazla derin noktayı bütçesel nedenlerden dolayı kapsayamayabileceğini ben de sizin gibi öngörüyorum.

Ancak bu soruyu yöneltmemdeki asıl neden geniş coğrafi dağılımda çok noktadan alınan numuneler ile ortalama değerin 1mg/m3 olduğu iddasıydı. Bu idda bana mantıklı gelse de arkasında ne gibi bir kapsam olduğunu da bilmemiz güç. Ancak bilimsel olarak teyid edilmesi durumunda teknolojinin şu anda gösterdiği ivmeli gelişme ile ihtimal hesabı yapabilmek çok zorlaşıyor. Yani bu ihtimalin yüksek olduğunu söylemek mümkün olmadığı gibi düşük olduğunu söyleyebilecek yönlendirmelerde yok oluyor. Yani ihtimal hesabının kaba tespitini bile yapamamak ve/veya bu öngörülemezliğin şu anki uzun vadeli altın yatırımcısını etkilememiş olmasını tam çözemedim.

Söylediklerinizle birleştirdiğim güncellenmiş fikrim altının fiyatının tamamen tarihsel bir uzlaşma sonucu ortaya çıktığı ve bu uzlaşmanın taraflarının teknolojik gelişmeler ile oluşacak altın arzının ekonomik olarak öngörülebilir bir süre içinde kısıtlı kalacağına inanmaları. Yani altının değerini belirleyen istatistiki ve bilimsel verilere göre modellenen bir fiyattan ziyade bir inanç. İnanç zaten insanoğlu'nu tarih boyunca yönlendirmiş en kuvvetli ve değiştirilmesi zor bir etken.

Dünyanın çoğunluğu benim gibi okyanustan yüklü bir altın arzının olma ihtimalini çok uzak ve zor gördüğü içindir ki, altın fiyatına etkisi yok. Şimdilik "TR'de 5 trilyon dolarlık bor madeni var" demek gibi bir şey bu. Shale gazının bile teknolojisi bulunduktan 15-20 yıl sonrasında yeni yeni fiyatları etkileyebildiğini hatırlarsak, yatırımcıların "benim ömrümde etkisi olmaz" bakış açısı daha anlamlı gözükür.

[rxpu]

Dünyanın çoğunluğu benim gibi okyanustan yüklü bir altın arzının olma ihtimalini çok uzak ve zor gördüğü içindir ki, altın fiyatına etkisi yok. Şimdilik "TR'de 5 trilyon dolarlık bor madeni var" demek gibi bir şey bu. Shale gazının bile teknolojisi bulunduktan 15-20 yıl sonrasında yeni yeni fiyatları etkileyebildiğini hatırlarsak, yatırımcıların "benim ömrümde etkisi olmaz" bakış açısı daha anlamlı gözükür.

Bor temelde kendisine değil işçiliğine değer atanan bir metal o yüzden 5 trilyon dolarlık bor madeni de olsa katma değerini yaratan güç onun kaymağını yer. Altında ise tam tersi bir durum var. İşçiliğinin katma değeri neredeyse değerine göre sıfıra yakın. Zaten bende böyle bir ayrıştırma teknolojisini veya buna öncü teknolojileri icad etmeye yakın olduğumu hissetsem tabii ki altına inançları doğrultusunda değer atfeden yatırımcı kitlesinin bu inançlarını zedelemeyecek bir arz fonksiyonu ile icadımı harmanlardım. Yani bu yaklaşım dahi böyle bir icad yapılsa dahi altın arzının matematiksel optimumunun icad edilen tarafından kendi faydasına olması bakımından kısıtlı tutulması gerektiği gerçeğini ortaya çıkarıyor. Yani altının arzını olağandışı arttıracak icadın kendisinin potansiyeli bile altının inanılan değeri tarafından sınırlandırılabiliyor.

Bu ayki soru hakkımı çok zorlamak istemiyorum ama eğer okyanus suyundan böyle bir ayrıştırma teknolojisini 10 dolar /kg olarak icad etmiş olsaydınız. Ve bu icadın içeriğine önümüzdeki 10 yıl başka bir kaynağın teknolojik ve bilimsel olarak erişemeyeceğini bilseydiniz. Hangi arz fonksiyonunu modellerdiniz?

örnek strateji 1:
-t1 zamanı kadar monoton artan altın arzı + t2 zamanı kadar monoton artan altın talebi t2=a x t1 a=(0..1) en uygun a katsayısı?


örnek strateji 2:
-t1 ve t2 zamanlarının iç içe geçtiği daha karmaşık birbirine geçmiş kaotik arz ve talep fonksiyonları. (Kafanızda daha gelişkin böyle bir fonksiyon varsa duymak isterim.)

[JonDowes]

Bor temelde kendisine değil işçiliğine değer atanan bir metal o yüzden 5 trilyon dolarlık bor madeni de olsa katma değerini yaratan güç onun kaymağını yer. Altında ise tam tersi bir durum var. İşçiliğinin katma değeri neredeyse değerine göre sıfıra yakın. Zaten bende böyle bir ayrıştırma teknolojisini veya buna öncü teknolojileri icad etmeye yakın olduğumu hissetsem tabii ki altına inançları doğrultusunda değer atfeden yatırımcı kitlesinin bu inançlarını zedelemeyecek bir arz fonksiyonu ile icadımı harmanlardım. Yani bu yaklaşım dahi böyle bir icad yapılsa dahi altın arzının matematiksel optimumunun icad edilen tarafından kendi faydasına olması bakımından kısıtlı tutulması gerektiği gerçeğini ortaya çıkarıyor. Yani altının arzını olağandışı arttıracak icadın kendisinin potansiyeli bile altının inanılan değeri tarafından sınırlandırılabiliyor.

Bu ayki soru hakkımı çok zorlamak istemiyorum ama eğer okyanus suyundan böyle bir ayrıştırma teknolojisini 10 dolar /kg olarak icad etmiş olsaydınız. Ve bu icadın içeriğine önümüzdeki 10 yıl başka bir kaynağın teknolojik ve bilimsel olarak erişemeyeceğini bilseydiniz. Hangi arz fonksiyonunu modellerdiniz?

örnek strateji 1:
-t1 zamanı kadar monoton artan altın arzı + t2 zamanı kadar monoton artan altın talebi t2=a x t1 a=(0..1) en uygun a katsayısı?


örnek strateji 2:
-t1 ve t2 zamanlarının iç içe geçtiği daha karmaşık birbirine geçmiş kaotik arz ve talep fonksiyonları. (Kafanızda daha gelişkin böyle bir fonksiyon varsa duymak isterim.)

Matematiksel iktisat ve Ekonometri okulda tatlı birer anı olarak kaldı, öyle de kalmasını tercih ediyorum

Günde 12 adet soru/yorum hakkınız var. Öyle kolay kolay aşamazsınız...

[rxpu]

Matematiksel iktisat ve Ekonometri okulda tatlı birer anı olarak kaldı, öyle de kalmasını tercih ediyorum

Günde 12 adet soru/yorum hakkınız var. Öyle kolay kolay aşamazsınız...

Haklısınız dereyi görmeden paçaları sıvamamak lazım. İcadı bir yapalım da sonrasında düşünürüz elimizde biriken altınları nasıl fiyatını düşürmeden piyasaya veririz diye. Tek derdimiz bu olsun o noktaya gelince eminim sizi bir şekilde ikna ederiz.

Sn jondowes, sizin de bir insan olduğunuzu düşünüyorum, yani yapay zekanın dahi sizin verdiğiniz cevaplara ulaşabilmesine belki yüz yıllar var. Günde 12 soru nedir yahu?. Size de yazık. Hem öyle armut piş ağzıma düş olur, bence soru soran arkadaşların bir şeyi iyice araştırıp normal kanallardan bulmaları zor olan incelikleri/detayları size sorması lazım.

Şu aralar flash crash olayını araştırıyorum. Biraz detaylı bilgi edineyim size soracaklarım mutlaka olacak...

kolay gelsin.