Bu göstergeler, fiyatın nereye gitmek istediğini değil, yatırımcıların ne hissettiğini anlatır.
RSI: PİYASANIN NABZINI TUTAN GÖSTERGE
RSI yani “Relative Strength Index”, fiyatların gücünü ölçen bir momentum göstergesidir. Temel amacı, piyasadaki aşırı alım ya da aşırı satım bölgelerini tespit etmektir. Ölçekte 0 ile 100 arasında hareket eden RSI, 70’in üzerindeyse yatırımcıların fazla iyimser, 30’un altındaysa aşırı karamsar davrandığını gösterir. Örneğin dolar/TL grafiğinde RSI değeri 80 seviyesine ulaşmışsa bu, fiyatın kısa vadede yorulabileceğini, bir düzeltme hareketinin yaklaşabileceğini işaret eder. Aynı şekilde RSI 25 seviyelerine indiğinde, satışların abartıldığı ve tepki alımlarının başlayabileceği anlamına gelir. Ancak RSI tek başına yeterli değildir; trendin yönüyle birlikte değerlendirildiğinde gerçek gücünü gösterir. Özellikle “uyumsuzluk” adı verilen durumda — fiyat yeni bir dip yaparken RSI aynı derinliği yapmıyorsa — trend dönüşü için güçlü bir uyarı sinyali doğar.
MACD: TRENDİN YÖNÜNÜ FISILDAYAN GÖSTERGE
MACD, yani “Moving Average Convergence Divergence”, iki farklı hareketli ortalama arasındaki ilişkiyi inceleyerek trendin gücünü ölçer. Yatırımcıya en çok şu bilgiyi verir: piyasadaki momentum artıyor mu, azalıyor mu? MACD çizgisi kısa vadeli ortalama ile uzun vadeli ortalama farkından oluşur ve bu çizgi sinyal çizgisiyle kesiştiğinde önemli bir mesaj verir. MACD çizgisinin sinyal çizgisini yukarı kesmesi genellikle bir yükselişin, aşağı kesmesi ise düşüşün habercisidir. Bu nedenle MACD özellikle trend dönüşlerini erken fark etmede etkili bir araçtır. Ancak volatilitenin yüksek olduğu kripto ve döviz piyasalarında yanlış sinyal verme olasılığı yüksektir; bu yüzden işlem hacmiyle birlikte yorumlanmalıdır.
BOLLİNGER BANTLARI: VOLATİLİTENİN SESSİZ HARİTASI
Bollinger Bantları, fiyatın oynaklığını ölçen en önemli araçlardan biridir. Üst, alt ve orta çizgiden oluşan bu bantlar, fiyatın hareket aralığını gösterir. Fiyat üst banda yaklaştığında piyasada aşırı alım, alt banda yaklaştığında ise aşırı satım eğilimi oluşur. Ancak Bollinger Bantları’nın asıl gücü, “daralma” ve “genişleme” dönemlerini göstermesindedir. Bantların daraldığı dönemlerde piyasa adeta sessizleşir; bu sessizlik genellikle güçlü bir kırılımın habercisidir. Örneğin Euro/Dolar paritesinde bantlar uzun süre sıkıştıysa ve fiyat bir anda üst bandı kırıyorsa, bu yeni bir yükseliş trendinin başladığını gösterebilir. Tersi durumda, alt bandın kırılması düşüş trendine işaret eder. Bu nedenle Bollinger Bantları, yatırımcılara piyasanın nefes alışverişini dinleme imkânı sunar.
HAREKETLİ ORTALAMALAR: PİYASANIN PUSULASI
Teknik analizde en temel yapı taşlarından biri olan hareketli ortalamalar, fiyat hareketini sadeleştirerek piyasanın genel yönünü gösterir. Basit Hareketli Ortalama (SMA) geçmiş fiyatların ortalamasını alırken, Üssel Hareketli Ortalama (EMA) son fiyatlara daha fazla ağırlık vererek güncel trendlere daha hızlı tepki verir. Yatırımcılar genellikle 50 günlük ve 200 günlük ortalamaları izler. 50 günlük ortalamanın 200 günlük ortalamayı yukarı kesmesi “Golden Cross” olarak bilinir ve güçlü bir yükseliş sinyali sayılır. Tersi durumda yani kısa vadeli ortalamanın uzun vadeli ortalamayı aşağı kesmesi “Death Cross” sinyalini verir ve düşüş trendine işaret eder. Hareketli ortalamalar yalnızca trend yönünü belirlemekle kalmaz, aynı zamanda dinamik destek ve direnç bölgelerini de gösterir. Bu yüzden birçok yatırımcı, fiyat ortalamaya yaklaştığında tepki alımlarını ya da satışlarını planlar.
HACİM ANALİZİ: FİYATIN ARKASINDAKİ GÜCÜ OKUMAK
Hacim, piyasanın samimiyet testidir. Fiyat yükselirken hacim artıyorsa bu hareketin güçlü olduğunu, azalıyorsa zayıf kaldığını gösterir. Teknik analizde hacim artışı her zaman yönün teyididir. Örneğin dolar endeksi yükselirken işlem hacmi de artıyorsa, bu hareket yatırımcıların güven kazandığını ve trendin desteklendiğini gösterir. Ancak fiyat yükselirken hacim düşüyorsa, o yükseliş genellikle “suni” bir hareket olarak değerlendirilir. Bu nedenle profesyonel yatırımcılar hiçbir grafiğe hacim olmadan bakmaz. Çünkü hacim, piyasanın nabzını değil, kalp atışını gösterir.
Teknik göstergeler, yatırımcıya “geleceği söyleyen” araçlar değildir; doğru yorumlandığında, olasılıkları lehine çeviren kılavuzlardır. RSI gücü ölçerken, MACD trendin yönünü, Bollinger bantları volatiliteyi, hareketli ortalamalar eğilimi, hacim ise piyasanın iradesini anlatır. Başarılı yatırımcı, bu göstergeleri ezberleyen değil, aralarındaki dengeyi anlayabilendir. Çünkü teknik analiz, rakamlardan çok davranışları okumak sanatıdır.
YATIRIM TAVSİYESİ DEĞİLDİR
