Çok hızlı gitti kanal üst bandına geldi.
Çok hızlı gitti kanal üst bandına geldi.
Değerli abim olay şöyle gelişiyor.
Takta eğer tavana gitmiyorsa accık iteliyorum. Yok ben yetişemeden gitmişse tavana azıcık eriyorum. Oradan çıkanları yeni gözdeme giriş yapıyorum. Bu şekilde elin suyuyla değirmenin taşını döndürmeye çalışıyoruz. Bu aralar İŞ Bankası iştirakleri gözdelerim. Hatta bu ara yüksek bedelsiz verip ortalığı kasıp kavuranı bi alem. Taktacı abi anlayışlı bir abiye benziyor. ben alıyorum o veriyor. Ama ben geri vermeyince agresiflik yapmıyor. Bazılarıda böyle seviyor. Aslında işin doğrusu bu da, yeni yetme ben taktacıyım diye ortalıklarda gezinen çapsızların eskilerden ders alması gerek hemde biran önce. Çünkü nesilleri kaybolmaya yüztutmaya başladı. Eski taktacıların bi usulü erkanı adabı vardı. Mal taşıyan adamın tepesine basmazlardı. Hatta onu onore edebilmek adına hisseyi hep onun aldığı kademelerin üstünde tutmaya gayret ederlerdi. Malum mal taşıyan adam dolaylı olarak taktacının yancısı oluyor. Bir nevi sahip çıkarlardı. Yenileri varsa yoksa tavan tavan . Eeee sonra nolcak, yıkım..
Neyse benim de çenem düştü tatil sabahı. Döneyim işlere güçlere bakayım.
sevgiler saygılar
Acı veriyorsa geçmiş; geçmemiş demektir.
" Artık üç kişi takılıyoruz. Ben...Keyfim...Ve kahyası...Gerisinin......"
[IMG]boşuna demiyorum öyle grafik çizip sağına soluna çizik atmak teknik bilmek demek değil, o çizik doğru yere atılana kadar atan adam neler yaşamış bunu bilemiyoruz, o yüzden bazılarının attığı çizikler benim için çok kıymetli, Eylül 2022 de bunu bu forumda canlı canlı yaşadım, bu vesileyle hem size hem Sn.Dandanakana tekrar teşekkür ederim [/IMG]
Lütfü hocam taşı tam gediğine koymuşsun.Her şeyin bir hafızası vardır, söz uçar yazı kalır sözüne riayet edip geçmiş hafızayı unutmamak gerekir.
Hafıza demişken Bist 100 Gri kanallar, pembe kanal, kahverengi kanallar, mavi günlük kanal, siyah günlük kanal şeklinde geçmişten gelen çizgiler. Dahası var ama fazla karışık olmasın.
Mesela kahve kanalları uzattığım da, Ağustos ayında Pembe kanal üst bandı ve siyah günlük kanalın orta kesikli çizgisi ile birleştiği görülüyor.
Kahve 3. kanal orta kesikli çizginin, Gri 4. kanal üst bandı ile birleştiği de gözükmekte.
Bunlar hafıza devamlı takip edilmesi gerekir.
Mutlu bir pazar günü dilerim,
Sanırım başlığın yeni müdavimleri olmaya başladı, o yüzden bu duruma uygun bir yazıyla haftasonumuzu geçirelim derim. Eskilerin okuması sadece anılarını canlandıracak, hafifçe gözleri dolacaktır. Olsun be. Balkonunuza ya da evinizin bahçesine çıkıp bir kahve yudumlayın hayatı olduğu gibi karşılayın. Zaten tecrübe dediğimiz şeyde bu değil mi yediğimiz kazıkların toplamı, bize kattıkları
Mutlu bir haftasonu dilerim değerli başlık sakinleri.
"Paralı borsa eğitimlerini eleştirmeye başladıktan sonra ,özelden çokça gelen “PEKİ NERDEN BAŞLAMALIYIZ?†sorusuna cevap vermeye çalışacağım.
Bu floodun, finansal piyasalara yeni başlayacak arkadaşlarımız için yanlış yollarda vakit kaybını önleyeceğini düşünüyorum.
Yeni yatırımcı kuşağı aslında oldukça şanslı.
Peki neden şanslı olduğunu düşünüyorum ?
Çünkü,finansal piyasalarda eskiden en kıymetli şey bilgiye ulaşabilmekti.
Bundan 10-15 sene öncesine kadar, bilgi ilk önce IMKB deki broker terminallerinin önüne düşerdi.
Bu sebeple bilgiye ilk ulaşabilen olmak için, yüksek tutarlı portföy sahipleri, IMKB’de aracı kurumlara ait broker terminallerine oturabilmek için ücret veya yüksek tutarda komisyon öderlerdi.
Bu hakkı elde eden, overall yapmış eski brokerler,yüksek yatırım sahipleri, portföy yönetenler o aracı kuruma ait gömlekleri üstlerine giyerek, sanki o kurumun çalışanı gibi o ekranların önünde bilgiye ilk ulaşan olurlardı. “Gömlekçi†tabiri burdan gelmektedir. Gömlekçiler,IMKB seans salonundaki aracı kurumlara ait terminalleri belli bir ücret karşılığında kiralayarak kendi adlarına işlem yapan spekülatörlere denirdi.Bilgiye ilk ulaşan ve en çok para kazanan genelde onlardı.
Nerden biliyorsun? derseniz;
Bugün ismini internetten veya kitaplardan okuduğumuz zamanın büyük spekülatörlerinin çoğuyla çalıştım,oradan.
Gelelim o günlerdeki sıradan,küçük yatırımcının şartlarına;
Ya bir gün sonra gazetelerin ekonomi sayfalarından kısıtlı bilgileri takip edebilir, ya televizyonunun teleteks tuşundan kapanış fiyatlarını görebilir veya ekonomi kanallarının alt bandından geçen 15 dakikalık gecikmeli fiyatlar ile karar verebilirdi.Birazcık da hatırlı müşteriyse,bankaların seçili şubelerinin genelde üst katlarında bulunan seans salonlarında,duvara yansıtılan dev perdede karşısında bulunan 20-30 sandalyeden birine oturarak tüm gün seansı izleyip işlem yapabilirdi.
İşlem yapabilirdi derken, o kısmı da açayım; 30-40 kişiye bir dealer düşerdi.Telefonla IMKB’deki brokera bağlanarak, müşterilerden gelen emir kağıtlarını okur,karşı tarafa iletir,işlemin gerçekleşme onayını da müşteriye bildirirdi. Gün sonunda ise müşteri emirleriyle gerçekleşen işlemleri eşleyerek işlem defterine geçirirdi.
Bugünkü teknolojiyi görünce, “Vay be! Ne günlermiş.†diyorum
Bizden önceki jenerasyonları söylemiyorum bile. İlk çağ gibiymiş.
Bugüne geldiğimizde ise küçük yatırımcının şartlarına bakalım ;
Anlık veri terminalleri, saniyelik bile bakabilen teknik analiz programları, şirket finansalları gelir gelmez otomatik kritik yapabilen temel analiz programları, mobilden saniyeler içinde gerçekleşebilen emirler, temel ve teknik analiz hakkında on binlerce youtube videosu, döküman, yazılı görsel içerik, yüzlerce yazılmış kitap..
Artık bilgiye ilk ulaşabilen kazanmıyor.
Bilgi bombardımanını doğru süzebilen ve bu bilgiler ışığında gelecekle ilgili doğru tahminde bulunabilen azınlık kazanıyor. 10-15 senede bile, küçük yatırımcı için şartlar ne kadar kolay hale gelmiş özetlemeye çalıştım.
Konunun özüne dönecek olursam ;
NASIL VE NEREDEN BAŞLAMALI ? sorusunun yanıtını “ben olsaydım†özelinde vermeye çalışacağım.
A)Finansal okur-yazarlık kazanmak.
Bilgiye ulaşım çok kolay artık.Ancak doğru bilgi ve analiz yeteneği kıymetli.Önce bu alanda bir farkındalık sahibi olmak çok avantajlı.
Belli başlı kavramları,bunların hesaplanmasını öğrenmek gerekiyor.
Örn: Yatırım araçları nelerdir ?
Finansal piyasalardaki ürünler nelerdir ?
Paranın zaman değeri nedir?
Paranın gelecekteki değeri ve bileşik faiz hesaplanması nasıl olur ?
Yatırımda üstlenilen başlıca riskler nedir ?
Temel analiz ve teknik analiz nedir ?
Davranışsal finans nedir ?
Bu kavramları derinlemesine öğrenmeden hisse senedi yatırımı yapan bir yatırımcı, kısa vadede kazara kar edecek olsa bile,uzun vadede emin olun kafası kesilmiş horozdan farkı olmayacaktır.
Mutlaka ama mutlaka bu konulara hakim olmak gerektiği kanaatindeyim.
B)Bol bol faaliyet raporu okumak.
Eminim ki ülkedeki ortalama 2 milyon yatırımcının sadece %1’i şirketlerin yayınladığı faaliyet raporlarını okuyor.
Bu alışkanlığı kazanmanın küçük yatırımcıya getireceği sayısız avantaj var.
Şirketlerin iştigal alanlarını, planlarını, vizyonlarını, sektörlerinin potansiyelini, gelecekteki olası yatırımlarını, ne iş yaptıklarını, nasıl yaptıklarını…
Bunları bile biliyor olmak sizi oldukça öne geçirecektir. Çok değil, yılda 5 faaliyet raporu okumak bile 10 senee sonra hakkında derin bilgisine sahip 50 şirketiniz olacak demektir.Bu müthiş bir dağarcık ve arşiv.
Bu kriterin benim için önemini şöyle vurgulamak istiyorum.Rutin faaliyet raporu okumalarım haricinde, tatillerde bile zaman zaman faaliyet raporu okumayı tercih ediyorum. Her şeyden öte müthiş bir genel kültür ve her sektör hakkında bilgi sahibi olabilme yetisi kazanmak.
C)İlgili kitapları okumak.
10 sene öncesine kadar finansal piyasalar hakkında kitap da bulamazdık.
Şimdi o kadar fazla var ki,kütüphaneyi doldurup taşırabilirsiniz bile.Ancak bahsettiğim kitaplar,borsa hakkındaki kitaplar değil.Elbet onları okumanın faydası kaçınılmaz,herkes tarafından biliniyor. Her kararımda faydasını oldukça hissettiğim kitaplar, “Biyografi†kitapları.
Siyasi liderler, iş dünyasındaki büyük markaların kurucuları, Bist’te işlem gören şirketlerimizin kurucularının biyografileri.
Bu tarz kitaplar , lider ve kurucuların bakış açıları ve vizyonlarını gözlemleme açısından mükemmel araçlar.
Örn. Bist özelinde verecek olursam ; Vehbi Koç,Şarık Tara ,İshak Alaton , Üzeyir Garih , Hüsnü Özyeğin, Sabri Ülker , Akın Öngör’ün anıları ve kitapları mutlaka ama mutlaka okunması gereken kaynaklar.
D)Doğru profillerin öğretici içeriklerinden faydalanmak.
İnternet sınırsız bir cennet.Üstelik ücretsiz.
Finans piyasalarına ve küçük yatırımcıya çokça faydalı içerik bulabilirsiniz.
Başlangıç olarak belli başlı isimlern eğitici videolarını izlemek sizi ileriye taşıyacaktır.
Yaşar Erdinç hocanın videolarını kesinlikle es geçmemek gerekiyor.
Sonrasında değer yatırımı ve temel analiz konusunda kendinizi geliştirebileceğiniz onlarca video var.
E) Yatırım Fonları hakkında bilgi sahibi olmak.
Herkes kendi portföyünü yönetmek zorunda değil. Bu işi profesyonelce yapanlar zaten var.Üstelik risk-getiri beklentinize göre yüzlerce fon mevcut.Geçmiş yıllardaki başarı performansına göre fonları filtreleyebilir ,potansiyel fonlara para yatırabilirsiniz.
F)Psikoloji.
Bu konu bence hepsinden önemli. Doğru hisseyi seçebilirsiniz, doğru pozisyon büyüklüğünü de oluşturabilirseniz hatta doğru zamanlamayı bile yapabilirsiniz. Ancak doğru ve sağlıklı bir psikolojide değilseniz bütün kuleyi tek bir darbeyle yıkabilirsiniz.
Davranışsal Finans alanında özellikle son yıllarda inanılmaz araştırmalar yayınlanmaya başlandı.
Yatırım hayatımızdaki etkisinin, sandığımızın çok ötesinde olduğu, tüm bilimsel sonuçlarıyla gün be gün anlaşılıyor.
Sağlıklı bir ruh haline sahip olmayan bir insanın, yatırım konusunda başarılı olma ihtimali sıfır.
Ayrıca insanın kendi karakter özelliğini iyi tanımlayıp, buna göre yatırım kararı alması kendi ve ailesinin geleceği açısından çok ama çok kritik.
Özetle nefsi tanımak ve yönetebilmek.
G) Algıyı ve planı doğru kurmak.
Borsa, kısa vadeli kazanç peşinde olanlar için bir kumardır. Uzun vadeli bir hikaye yazmak isteyenler için ise servet yaratma aracıdır. Bunu unutmamak gerekiyor
Vade ne kadar kısa tutulursa, alınması gereken kararlar o denli fazla ve hızlı olacak.İnsan doğası gereği, muhakeme yeteneğimiz henüz bu kadar mükemmel değil.
Bu zafiyetlerimizi kabullenerek zaman ve beklenti kıstasımızı buna göre oluşturmalıyız.
Hele ki yolunda başında bir yatırımcının, kısa süreli zenginleşme aracı olarak borsayı görmesi, kendisini birden manipülatif bir hissede al-sat yapmaya çalışırken bulmasına yol açacak. Sonun başlangıcı demek bu.
H) Manipülasyon ve spekülasyon arasındaki farkı öğrenmek.
Borsamızda işlem gören çoğunluk hisse, ne yazık ki basiretsiz,dürüst olmayan patronlarla, manipülatörlerin elele vererek küçük yatırımcının tasarrufunu almak üzere kurulu bir tiyatro. Bu tiyatroya göz göre göre bilet almamak gerekiyor. Akıllı olmak gerek.
Çoluğunuzun çocuğunuzun rızkını , 40 takla atarak biriktirdiğiniz tasarruflarınızı üç kuruşluk insanların cebine göndermeyin.Bunun adı, para kazanma hırsı ve aç gözlülük. Bu psikolojiye kapıldığınızı hissettiğiniz anda geri çekilin ve buradan uzaklaşın.
I)Kaldıraçlı piyasaları öğrenin ancak uzak durun.
Nedenine gelirsem ; riski ve ödülü yüksek; ancak götürüsü ve doğuracağı olumsuz sonuçlar daha da yüksek bir alan olduğu için .
Vadeli işlemlerin ilk lisanslı brokerlarındandm.Uzun yıllar bu alanda yerli-yabancı,bireysel/kurumsal yatırımcılar ile çalışma şansım oldu.Şahit olduğum başarılı hikayeler,derin dramların %1’i.Anlatılanlar ve yazılanlar gözünüzü boyamasın.
Çoğu pazarlama.Emin olabilirsiniz.
J)Kesinlikle ilk işlemlerinizi borsanın en büyük 30 şirketinden birinde yapın. Sebepleri oldukça fazla.
Yatırım yaptığınız firmayı önce tanıyın. Kar ediyor mu ? Faaliyetleri başarılı mı ? Geleceğe yönelik beklentileri pozitif mi ?
Büyük şirketlerde yönetim ve şeffaflık sorunu nadiren yaşanır. Paylaşılan bilgiler-tabloların doğruluğu kesine yakındır. Hisse işlemleri likittir , piyasanın genelinden ayrışmazlar, sürpriz bir negatif durumla karşılaşma olasılığınız düşüktür.
Şoförlüğü, hızlı ve kaza olasılığı yüksek bir spor arabada öğrenmek istemez kimse.
Ya da yüzmeyi ,ayağınızın yere değdiği güvenli bir suda öğrenmek istersiniz gibi.
Başlangıcı doğru yapmak , yatırımcıya özgüven ve motivasyon açısından katalizör etki yaratacaktır.
K)Teknik analizi öğrenme ve yatırım zamanlamasında acele etmemenizi tavsiye ediyorum.
Saçmaladığımı düşüneceksiniz biliyorum. Maalesef gerçek bu. Teknik analiz en son ama en son öğrenip , kendi portföyünüze yararı olup olmayacağını ölçümleyebileceğiniz bir enstrüman.
Bugün bakıyorsunuz , 16 yaşındaki kripto kuşağı da youtubeda teknik analiz videosu öğretebiliyor. Öğrenmesi ve öğretmesi yetkinlik istemeyen, bir bağlayıcılığı olmayan ,bence fal bakmaktan farksız bir alan. Faydası yok demiyorum. Mutlaka var.Ancak faydası , gıda takviyesi almaktan farksız.
Önce temel beslenmeyi öğrenmek gerekiyor. Sağlıklı ve spor dolu bir vücuda sonrasında dilerseniz gıda takviyesi alabilirsiniz.
Değer yatırımını , sektör analizini, firma analizini, şirket finansallarını okumayı , haberleri ve gelişmeleri doğru süzmeyi öğrenmeden teknik analiz öğrenerek yatırımda başarılı olabileceğini düşünenler büyük bir yanılgıya düşecekler.
Teknik analizden para kaz***** çok gördüm, ancak servet sahibi olabileni ben henüz görmedim.
Anlık para kazanmak istiyorsanız, açın grafikleri hisselerin falına bakın. Elbet içlerinden biri veya bir kaçı tutacaktır.
Eğer ömürlük para kazanmak istiyorsanız, teknik analiz işinize yaramayacaktır. Tez zamanda arkasından el sallayıp vedalaşmalısınız.
L)Son olarak , sosyal medyada kendini başarılı , büyük portföy sahibi, bu işin duayeni, yalayıp yutmuşu olarak anlatan, gösteren, reklamını yapan kişilerden kaçın. Uzak durun demiyorum, kaçın kaçın! Zaman ve para kaybınızın merkezi olacaklar.
Bugün bana hak vermeseniz de , gelecekte mutlaka hak vereceksiniz. Damdan düşmüş bir kardeşiniz olarak yazıyorum bunları.
Hayatında hiç yabancı yatırım fonlarıyla çalışmamış biri, size yabancıların bakışını anlatabiliyor. Hayatında büyük spekülatörün yanından bile geçmemiş birisi, size, onun nereden alıp nereden satacağından bahsedebiliyor.
Hayatında Viop’ta veya hissede aynı anda onlarca işlem yapmamış birisi, size derinlikten veya takastan bahsedebiliyor.
Hayatında kendi portföyünü sıfırdan kurarak büyütmemiş birisi , size nasıl portföy yöneteceğinizden bahsedebiliyor.
Hayatında aldığı en büyük risk , kahveye süt katmak olan birisi, size piyasalardaki riskten bahsedebiliyor.
Bunları ayırt etmek gerekiyor.
Şu anda doğru hisseyi seçemiyor olabilirsiniz, ancak hepimizin az çok bir hayat tecrübesi var.
En azından doğru insan ile yanlış insanı ayırt edebiliriz diye düşünüyorum.
Bu hayallere, hikayelere inanmayalım.
Telegram gruplarına,özel vip oluşumlara, gizli analizlere, secret tüyolara vs. vs. adını ne koyarsanız koyun bunlardan kimseye hayır gelmedi, gelmez, gelmeyecek.
Bu piyasada insan, kendini geliştirebildiği kadar kazanabiliyor.
Yalnız olmak gerek, yalnız öğrenmek gerek, yalnız hata yapmak gerek , yalnız karar vermek gerek.
Daha yazılacak çok şey var elbet , ancak benim bilgim de tecrübem de sınırlı.
“Nerden başlamalıyım?†sorusuna, dilim döndüğünce cevap vermeye çalıştım.
Eksiğim, hatam olduysa affola.
Gevezelik ettim biraz.
Faydalı olması dileğiyle.
Selamlar. "
Yukarıdaki yazı Ekrem Bayraktar dan alıntıdır . @bayraktarekrem
Acı veriyorsa geçmiş; geçmemiş demektir.
" Artık üç kişi takılıyoruz. Ben...Keyfim...Ve kahyası...Gerisinin......"
Yer İmleri