Geçenlerde gördüm, yıl başından buyana ABD'ye yurtdışından sadece hisse senedi yatırımı olarak 350 milyar$ girmiş ve bu en riskli yatırım kanalı. Şirket borçlanma araçları, Avrupa'dan daha yüksek faizli ABD devlet tahvilleri, sabit sermaye yatırımları, konut alan yabancılar, eğitim ve turizm sektörleri hatta çocuğunu orada doğurmak için sıraya girenler derken ABD sermayeyi resmen dünyadan vakumluyor.
Burada ilginç bir geri besleme mekanizması oluşmuş olabilir?
1. aşama: 2008 krizinde 900 milyar$ olan, sonrasında gittikçe artan para arzı 2020 pandemide 9,5 trilyon$ ile zirve yaptığında bu paranın ABD'de enflasyonu çift haneli rakamları çıkarmaması, paranın önemli kısmının kısa vadeli beklentileri olan yatırımlar ve ithalat yoluyla yurtdışına yönlendirilerek bir nevi sterilize edilmesiyle ilişkilendirilebilir. Kısa vadeli olması FED'in baskılarından kaynaklandı ve bankalara verilen FED paraları 2008 krizinin kaygılarını yansıtan regülasyonlar sayesinde, bankalar tarafından büyük oranda finansal sermaye araçları ile gayrimenkule tahsis edildi. Bunların fiyatları şişerken reel ekonomi bunu destekleyecek kadar gelişemedi. Çin ve güneydoğu asyada ise ortalamayı aşan büyüme yaşandı, bu durum küresel üretim dengesizliğine yol açmış olabilir.
2. aşama: Sıcak para akımlarının kısa sürede hızla artması ve bunların çoğunun kısa vadeli finansal ve gayrimenkul türü yatırımlar olması pek çok gelişmekte olan ülke ekonomisinde dengesizliğe neden oldu. Varlık fiyatları arttı ama bunu dengeleyecek gelir artışları pek mümkün olamadı çünkü çalışanların refahını artıracak türden sabit sermaye yatırımlarına yeterli kaynak ayrılmıyordu. Varlıklı insanlar büyük fayda görürken düşük gelir gurubu enflasyon baskısını hissetti. Sıcak para akımları sonucu siyasi ve jeopolitik dengeler bozuldu gelişmekte olan ülkelere ABD'den gelen para, güvenli liman arayışıyla kaynağına doğru geri yöneldi.
3. aşama: Buraya kadar anlatılan akış doğruysa ABD'ye yönelen para orada enflasyon sorununu büyütecektir. Sadece bu doğal süreç bile varlık fiyatları yoluyla bir enflasyona neden olabilecekken, Trump'ın dış ticaret politikaları sayesinde fiyatları artacak olan tüketim ürünleri de bu sürece katkıda bulunacak ve FED'den beklenen faiz indirimi ters tepebilecektir.

Alıntı yaparak yanıtla


Yer İmleri