Açık Açık programının 13. bölümünde ekonomist Dr. Emrah Ahi, kur-enflasyon ilişkisi, küresel piyasalardaki büyük dönüşüm ve Türkiye’nin mevcut makroekonomik görünümü üzerine dikkat çeken değerlendirmelerde bulundu. Ahi, özellikle kur geçişkenliğinin geldiği seviye nedeniyle Türkiye’de fiyatlama davranışlarının tamamen bozulduğunu vurguladı.
KURDA YÜZDE 5’LİK ARTIŞ, ÜRÜNLERE YÜZDE 15-20 ZAM OLARAK YANSIYOR
Ahi, kur üzerindeki baskının sürdüğünü ve mevcut yapıda kurda herhangi bir gevşemenin mümkün olmadığını belirterek şu tespiti yaptı:
“Bugün kur yüzde 5 artsa, birçok üründe yüzde 15-20 bandında zam görürüz. Geçişkenlik geçmiş yıllara göre çok daha yüksek. Bu nedenle kurun kontrollü şekilde tutulması dışında bir seçenek yok.”
Ahi’ye göre kurdaki olası bir ivme, enflasyonun yeniden kontrolden çıkmasına yol açabilecek kadar güçlü bir etki yaratıyor.
“ENFLASYON MERKEZ BANKASI’NIN ALANININ DIŞINDAKİ FAKTÖRLERLE BESLENİYOR”
Ahi, Merkez Bankası’nın sıkı duruşuna rağmen enflasyonun kırılmamasının nedenini yapısal sorunlara bağladı:
Gıda fiyatlarındaki yapısal sorunlar
Konut maliyetlerinin yüksek kalması
Eğitim ve hizmet kalemlerindeki sert artış
Toplumsal fiyatlama davranışının bozulması
Ahi’ye göre bu tablo, enflasyonla mücadeleyi zorlaştırıyor.
AÇIK AÇIK'IN 13. BÖLÜMÜNÜ İZLEMEK İÇİN TIKLAYINIZ.
“FAİZ YÜKSEK AMA ETKİSİ SINIRLI, EKONOMİ ALIŞTI”
Dr. Ahi, politika faizinin yüzde 45-50 bandında olmasına rağmen ekonomik bir soğuma yaşanmamasını ise şöyle değerlendirdi:
“Ekonomi bu seviyelere alıştı. Bazı sektörler darbe yedi ama iç tüketim hâlâ canlı. Servet etkisi çok güçlü oldu; altın, borsa ve mevduat kazançlarıyla önemli bir kesim parasını gayrimenkule taşıdı.”
KÜRESEL PİYASALAR: YAPAY ZEKA BALON MU, DEĞİL Mİ?
Programın diğer önemli başlıklarından biri küresel borsalardaki “yapay zeka rally’si” oldu. Ahi, bunun klasik bir balon olmadığını söyledi:
“2020’deki NFT/altcoin balonundan farklı.”
“Bu kez altında gerçek kârlılık ve devasa yatırım planları var.”
“2026’ya kadar teknoloji hisselerinin güçlü kalması sürpriz olmaz.”
Ahi’ye göre küresel datacenter yatırımları, enerji ihtiyacı ve yapay zekâ altyapısı, yeni bir endüstriyel çağ başlatacak büyüklükte.
“BORSA İSTANBUL UCUZ AMA BEKLEMEK ZORLAŞTI”
Dr. Ahi, Borsa İstanbul’un tarihsel olarak ucuz olduğuna dikkat çekse de yatırımcı açısından bir çelişkiye işaret etti:
Borsa, ileriye dönük çarpanlarda gelişmekte olan ülke ortalamasının yüzde 70 altında. Ancak mevduat faizleri yüzde 40-50 seviyesinde. “Borsada 1 yıl bekleyip aynı fiyatta kalma riskiniz var ama mevduat siziyüzde 40 büyütüyor. Bu denge yatırımcının kafasını karıştırıyor.”
“2025’TE FAİZ İNDİRİMİ ÇOK YAVAŞ OLACAK”
Ahi, piyasadaki “hızlı faiz indirimi” beklentisini gerçekçi bulmadığını söyledi:
Enflasyon aylıkta kalıcı olarak yüzde 1-1.5 seviyesine gelmeden faiz indirimi hızlanmayacak. En iyi senaryoda 2025’te faiz yüzde 25-30 bandına inebilir.
Bu durum borsaya alan açsa da “büyük bir boğa piyasası” için yeterli olmayabilir.
Ahi’nin değerlendirmelerine göre:
Kur baskılanmaya devam edecek.
Enflasyonun kırılması uzun zaman alacak.
Borsa ucuz kalmaya devam edecek.
Küresel piyasalarda yapay zekâ temalı güçlü bir trend sürecek.
Açık Açık programının bu bölümü, özellikle kur geçişkenliği ve 2025’e yönelik ekonomik beklentiler açısından çarpıcı mesajlar içeriyor.
