Küresel ticaretin dev oyuncuları ABD, Çin ve Avrupa Birliği (AB), 2026 yılına yeni oyun kurallarıyla başlıyor.
1 Ocak tarihi itibarıyla devreye girecek düzenlemeler, sadece yerel ekonomileri değil, uluslararası tedarik zincirlerini ve finansal akışı da doğrudan etkileyecek. İşte küresel ekonomideki yeni yol haritasının detayları:
AVRUPA BİRLİĞİ: "YEŞİL" VE "GÜVENLİ" DÖNÜŞÜM
AB, 1 Ocak 2026'da hem ticari hem de finansal alanda en kapsamlı değişiklikleri hayata geçiren bölge olarak öne çıkıyor.
• Sınırda Karbon Vergisi Başlıyor: Türkiye'yi de yakından ilgilendiren düzenleme ile AB; demir-çelik, çimento, alüminyum, gübre ve hidrojen ithalatında "karbon vergisi" uygulamasına geçiyor. Karbon yoğun üretim yapan ihracatçılar için yeni bir maliyet dönemi başlıyor.
• Oyuncaklarda "Dijital Pasaport" Dönemi: Yeni oyuncak güvenliği yönetmeliği yürürlüğe giriyor. "Sonsuz kimyasallar" (PFAS) ve endokrin bozucular yasaklanırken, her oyuncağın güvenlik standartlarına uyduğunu gösteren bir Dijital Ürün Pasaportu taşıması zorunlu hale geliyor.
• Bulgaristan Euroya Geçiyor: Bulgaristan, 1 Ocak 2026 itibarıyla Euro Bölgesi'nin 21. üyesi oluyor ve resmi para birimi olarak euroyu kullanmaya başlıyor.
• Sürdürülebilirlik Raporlaması: Büyük şirketler ve borsadaki KOBİ'ler için çevresel etkilerin raporlanması zorunlu hale geliyor.
KRİPTO DÜNYASINDA "ŞEFFAFLIK" ÇAĞI
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) standartları çerçevesinde geliştirilen Kripto Varlık Raporlama Çerçevesi (CARF) devreye giriyor.
• Başta İngiltere ve Hollanda olmak üzere 48 ülke, kripto hizmet sağlayıcılarından kullanıcı kimliklerini ve işlem detaylarını talep etmeye başlayacak.
• Bu veriler ulusal vergi otoriteleriyle paylaşılacak; amaç vergi kaçakçılığını önlemek ve kripto kazançlarını kayıt altına almak.
ABD: VERGİDE YENİ DÜZEN, ENERJİDE TEŞVİK SONU
ABD ekonomisinde vergi sistemi ve enerji teşviklerinde makas değişimi yaşanıyor:
• Yurt Dışı Transferlerine Vergi: Nakit, çek veya para emri ile yapılan belirli yurt dışı para transferlerinden %1 vergi kesilecek. (Dijital cüzdan ve kart işlemleri hariç).
• Vergi İndirimlerinde Artış (SALT): Eyalet ve Yerel Vergi (SALT) indirim sınırı, geliri 500 bin doların altındaki mükellefler için 10 bin dolardan 40 bin dolara yükseltiliyor.
• Enerji Teşvikleri Bitiyor: Konutlarda ısı pompası, yalıtım gibi enerji verimliliği yatırımlarına verilen yıllık 3.200 dolarlık vergi indirimi ve elektrikli araç teşvikleri son buluyor.
• Genişleyen Seyahat Yasakları: ABD; Afganistan, İran ve Somali gibi ülkelere uyguladığı "tam seyahat yasağı" kapsamına Burkina Faso, Mali ve Nijer gibi yeni ülkeleri ekliyor.
ÇİN: TÜKETİM ODAKLI VERGİ VE SİBER DUVARLAR
Dünyanın üretim üssü Çin, vergi ve veri güvenliğinde stratejik adımlar atıyor:
• KDV'de Sistem Değişikliği: Katma Değer Vergisi hesaplamasında "üretim yeri" yerine "tüketim yeri" esas alınacak. Bu hamlenin vergi tahsilatını artırması hedefleniyor.
• Veri Aktarımına Sıkı Denetim: 100 bin kişiden fazla kullanıcının verisini yurt dışına aktaran operatörlere siber güvenlik sertifikası alma zorunluluğu getiriliyor. Yapay zeka sistemlerine devlet desteği artırılırken, güvenlik uyum yükümlülükleri sıkılaştırılıyor.
