Çin ekonomisi dış ticarette tarihi bir eşiği geride bıraktı. 2025 yılının kasım ayı itibarıyla açıklanan verilere göre, ülkenin ilk 11 aylık toplam dış ticaret fazlası 1,08 trilyon dolara ulaştı. Böylece Çin, tarihinde ilk kez bir takvim yılı içinde 1 trilyon dolar barajını aşmış oldu.
Kasım ayında ihracat yıllık bazda yüzde 5,9 artarken, ithalat yüzde 1,9 yükseldi. Aynı ayda dış ticaret fazlası 112 milyar dolar olarak gerçekleşti.
ABD’YE İHRACAT SERT GERİLEDİ
Çin’in ihracat rotasında dikkat çekici bir yön değişimi yaşanıyor. Kasım ayında Çin’in ABD’ye ihracatı yüzde 29 oranında düşüş gösterdi.
Bu sert gerileme, iki ülke arasındaki jeopolitik gerilimler, ticaret kısıtlamaları ve teknoloji odaklı yaptırımların etkisini net biçimde ortaya koydu.
ABD pazarındaki düşüşe karşın Çin, kaybını diğer bölgelerde fazlasıyla telafi etti.
AVRUPA VE AFRİKA İHRACATI GÜÇLÜ ARTTI
ABD’ye ihracattaki sert düşüşe rağmen Çin’in diğer pazarlardaki performansı dikkat çekti:
• Avrupa Birliği’ne ihracat yüzde 15 arttı
• Afrika’ya ihracat yüzde 28 yükseldi
Bu artışlar, Çin’in küresel ticaret stratejisinde bölgesel çeşitlendirmeye hız verdiğini gösteriyor.
Özellikle Afrika pazarındaki güçlü büyüme, Çin’in kuşak-yol yatırımları ve altyapı projelerinin ihracata doğrudan katkı sağladığını da ortaya koyuyor.
KÜRESEL DENGE TARTIŞMALARI YENİDEN ALEVLENDİ
Çin’in dış ticaret fazlasının 1 trilyon doları aşması, küresel ticaret dengelerine ilişkin tartışmaları da beraberinde getirdi.
Başta ABD ve AB olmak üzere birçok ülke, Çin’in artan ihracat gücünün küresel sanayi dengelerini bozduğunu savunurken, Çin yönetimi ise büyümeyi “küresel üretim zincirinin doğal sonucu” olarak değerlendiriyor.
Uzmanlara göre, 2025 yılının tamamında Çin’in dış ticaret fazlasının 1,15–1,20 trilyon dolar bandına yaklaşması bekleniyor.
EKONOMİK GÜÇ DENGESİNDE YENİ DÖNEM
Artan dış ticaret fazlası, Çin’e küresel piyasalarda daha güçlü bir finansal manevra alanı sağlarken, emtia, enerji ve kur piyasaları üzerinde de dolaylı baskı oluşturuyor.
Özellikle dolar bazlı dengeler açısından Çin’in bu büyük cari fazlasının, önümüzdeki dönemde küresel likidite tartışmalarının merkezinde yer alması bekleniyor.
